Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động và suy giảm đáng kể, Việt Nam tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với nhiều tín hiệu tích cực cho tăng trưởng năm 2025. Không chỉ tập trung vào lĩnh vực sản xuất, các dự án FDI chất lượng cao còn bao gồm các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), các tổ hợp sáng tạo tích hợp và chính sách chia sẻ dữ liệu – yếu tố then chốt để xây dựng một nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững.
Theo các chuyên gia kinh tế, FDI không chỉ là nguồn vốn mà còn đóng vai trò là cầu nối tri thức, năng lực vận hành, và quy chuẩn toàn cầu. Việt Nam đang tận dụng tối đa yếu tố ‘vàng’ này để định vị vị trí của mình trong giai đoạn mới. Dòng vốn FDI thế hệ mới đang có xu hướng chuyển dịch từ số lượng sang chất lượng, từ các dự án sản xuất giá rẻ sang các trung tâm công nghệ cao. Điều này thể hiện sự thay đổi trong chiến lược đầu tư, tập trung vào giá trị bền vững và lâu dài.
Trong nửa đầu năm 2025, đã có hàng loạt dự án FDI đăng ký và điều chỉnh vốn, tập trung vào các lĩnh vực như bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo, và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh. Xu hướng này tương đồng với sự dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn trên thế giới như Apple, Nvidia, Siemens, Samsung, LG… Điều này cho thấy Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các dự án công nghệ cao.
Số liệu đầu tư FDI trong 6 tháng đầu năm nay cho thấy đã có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Đồng thời, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6%, cho thấy xu hướng hợp tác sâu rộng hơn giữa các đối tác nước ngoài và doanh nghiệp nội địa.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính của Thủ tướng, nhận định rằng các nhà đầu tư nước ngoài đang tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng đến những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây cũng là các lĩnh vực mà Việt Nam đang ưu tiên thu hút để tạo động lực tăng trưởng mới.
Tuy nhiên, để tiếp tục thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần thay đổi chiến lược, từ bỏ tư duy ‘trải thảm đỏ mọi dự án’ để chuyển sang chiến lược ‘lọc vàng từ cát’. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp tận dụng FDI làm ‘bàn đạp’ để nâng cấp nền kinh tế.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần giải quyết thách thức về thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, một trong những ‘nút thắt’ lớn cần tháo gỡ khi đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh. Việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa lợi ích từ các dự án FDI và tạo ra giá trị gia tăng bền vững.
Tóm lại, với xu hướng dịch chuyển đầu tư sang các dự án công nghệ cao và sự tăng trưởng của FDI, Việt Nam có cơ hội để nâng cấp nền kinh tế và tạo ra động lực tăng trưởng mới. Tuy nhiên, cần có chiến lược phù hợp và giải quyết các thách thức để tiếp tục thu hút và tận dụng hiệu quả dòng vốn FDI chất lượng cao.
