Trong bối cảnh Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra các khuyến nghị về việc chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), tỉnh đã nỗ lực triển khai nhiều biện pháp để khắc phục những khuyến nghị này. Một trong những hoạt động đáng chú ý là việc tuyên truyền pháp luật, kiểm tra, giám sát tại cảng, cũng như chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác.
Ông Nguyễn Kim Long, Giám đốc Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản, cho biết rằng toàn tỉnh hiện có 9 cảng cá, bao gồm 3 cảng cá loại II và 6 cảng cá loại III, với tổng số 133 người làm việc tại các cảng này. Đây là lực lượng chủ công trong việc giám sát và truy xuất nguồn gốc thủy sản toàn tỉnh. Trung tâm đã tích cực ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản, đặc biệt là thông qua hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT).
Đến nay, đã có 4 máy tính bảng kiosk cài đặt phần mềm eCDT được lắp đặt tại các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá ở các cảng. Cảng cá Hòn Rớ là một trong những cảng cá đầu tiên ứng dụng hệ thống eCDT vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản. Ông Nguyễn Văn Ba, Trưởng ban Quản lý Cảng cá Hòn Rớ, cho biết rằng 100% chủ tàu cá, thuyền trưởng đã thực hiện cài ứng dụng eCDT, xác nhận sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản xuất khẩu mà doanh nghiệp thu mua thông qua cảng.
Tính đến ngày 3-7, hệ thống eCDT Cảng cá Hòn Rớ đã ghi nhận 2.056 lượt tàu xuất cảng, 2.009 lượt tàu cập cảng; sản lượng thủy sản qua cảng đạt 8.900 tấn; đã cấp 2.183 giấy biên nhận, 211 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác với sản lượng hơn 5.137 tấn.
Mặc dù các cấp, ngành đã phối hợp tuyên truyền Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật sâu rộng, song hiện nay vẫn còn một bộ phận ngư dân chưa thực hiện đăng ký tàu cá cập cảng, rời cảng và ghi nộp nhật ký, báo cáo khai thác theo quy định. Ông Nguyễn Kim Long cho biết rằng việc ghi nhật ký khai thác và truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử là yêu cầu cấp bách để minh bạch hóa sản lượng khai thác, góp phần gỡ ‘thẻ vàng’ IUU theo khuyến nghị của Đoàn kiểm tra EC.
Trung tâm Quản lý khai thác các công trình thủy sản sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục mở các lớp tập huấn, hướng dẫn sử dụng phần mềm eCDT cho ngư dân, chủ tàu, doanh nghiệp tại các cảng cá. Tính đến đầu tháng 7-2025, toàn tỉnh có 1.295 tàu cá trên 15m đã thực hiện áp dụng eCDT; hệ thống eCDT ghi nhận có 6.893 lượt tàu xuất cảng, 6.678 lượt tàu cập cảng; sản lượng thủy sản qua cảng 16.262 tấn; đã cấp 2.263 giấy biên nhận, 211 giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác và 18 giấy chứng nhận thủy sản khai thác.
Nhìn chung, việc ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát và truy xuất nguồn gốc thủy sản đã góp phần quan trọng vào việc minh bạch hóa sản lượng khai thác, nâng cao ý thức của ngư dân trong việc thực hiện các quy định chống khai thác IUU. Đây là những nỗ lực không ngừng nghỉ của tỉnh trong việc khắc phục các khuyến nghị của EC, hướng tới mục tiêu gỡ ‘thẻ vàng’ IUU và phát triển ngành thủy sản bền vững.
