Một trường hợp gây tranh cãi gần đây liên quan đến chương trình trải nghiệm cho trẻ em do Làng Háo Hức tổ chức đã làm dấy lên những lo ngại về chất lượng của các hoạt động ngoại khóa dành cho trẻ em tại các đô thị. Với mức phí lên đến hàng chục triệu đồng cho một chương trình kéo dài chỉ hơn một tuần, nhiều phụ huynh đã tỏ ra bức xúc khi chương trình bị đánh giá là không đảm bảo các tiêu chuẩn cơ bản về vệ sinh, chăm sóc và an toàn cho trẻ.
Những vấn đề được phụ huynh phản ánh bao gồm tình trạng nhà vệ sinh bẩn, thiếu nước, điều kiện ăn ngủ không đảm bảo, trẻ em bị bắt nạt và sự thiếu quan tâm từ đội ngũ chăm sóc học viên. Sự việc này không chỉ gây thất vọng cho các bậc phụ huynh mà còn đặt ra câu hỏi lớn về việc làm thế nào các chương trình như vậy có thể được phép hoạt động khi không đáp ứng được những yêu cầu tối thiểu về chăm sóc và bảo vệ trẻ em.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng kỳ nghỉ hè là giai đoạn quan trọng để trẻ em phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và nhận thức. Tuy nhiên, nhiều trẻ em hiện nay có xu hướng dành quá nhiều thời gian cho các thiết bị điện tử và mạng xã hội, dẫn đến tăng nguy cơ béo phì, trầm cảm và cảm giác cô đơn. Do đó, việc tạo ra những không gian công cộng và thiết chế văn hóa dành cho trẻ em đã trở thành một nhu cầu thiết yếu.
Nhiều quốc gia trên thế giới đã triển khai các mô hình thành công trong việc tạo ra không gian công cộng cho trẻ em. Ví dụ, tại Copenhagen, Đan Mạch, mô hình “sân chơi phế liệu” cho phép trẻ em tự do sáng tạo và xây dựng dưới sự hướng dẫn của các nhà sư phạm. Tại Đức, các chương trình hè Ferienspiele được tổ chức bởi chính quyền địa phương cung cấp đa dạng các hoạt động với chi phí rất thấp cho trẻ em.
Quay lại Việt Nam, mặc dù đã có nhiều hoạt động được duy trì, việc tối ưu hóa nguồn lực và tiềm năng của những không gian và thiết chế văn hóa công cộng dành cho trẻ em như thư viện, bảo tàng và công viên vẫn còn nhiều thách thức. Cần có một sự đổi mới để biến những địa điểm này thành những không gian sáng tạo cộng đồng, nơi mà người thủ thư không chỉ là người quản lý sách mà còn đóng vai trò là “người điều phối hoạt động, người kết nối tri thức” năng động.
Tạo ra những không gian công cộng dành cho trẻ em không chỉ đòi hỏi sự đầu tư từ phía chính quyền mà còn cần sự tham gia tích cực của cộng đồng. Sự tham gia của các tình nguyện viên, nhóm sinh viên và người cao tuổi có thể giúp tạo ra những hoạt động đa dạng và phong phú cho trẻ em. Điều này không chỉ đơn thuần là hoạt động trông trẻ mà còn là sự trao truyền văn hóa và nuôi dưỡng lòng thấu cảm giữa các thế hệ.
Để tiến tới xây dựng một môi trường lành mạnh và sáng tạo cho trẻ em, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, phụ huynh và cộng đồng. Bằng cách học hỏi từ các mô hình thành công trên thế giới và áp dụng vào điều kiện thực tiễn tại Việt Nam, chúng ta có thể hy vọng tạo ra những không gian công cộng chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển toàn diện của trẻ em trong tương lai.
