Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) vừa đề xuất một số giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi xe máy từ xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM. Trong Dự thảo Đề án chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện, Viện đã đưa ra nhiều đề xuất đáng chú ý nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi này.
Tại buổi họp báo kinh tế – xã hội TP.HCM chiều ngày 17/7, ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế, Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS), cho biết dự thảo đề án đã được hoàn thiện và sẽ trình UBND TP.HCM để lấy ý kiến các sở, ngành, đơn vị trước khi hoàn thiện. Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là việc sử dụng đất công khó khai thác để xây dựng trạm sạc và đổi pin.
Viện đề xuất rằng UBND TP.HCM nên dành tối thiểu 60 ha đất công khó khai thác để xây dựng hạ tầng này. Đồng thời, Viện cũng đề xuất tích hợp lớp EV Facilities trong quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000, bổ sung chỉ tiêu tỷ lệ nội địa hóa thiết bị trên 40%, tiêu chí phương tiện điện đạt tối thiểu vận tốc hơn 40 km/h và quãng đường hơn 80 km/lần sạc. Điều này sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và phát triển hạ tầng sạc xe điện.
Ngoài ra, Viện cũng đề xuất miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) và lệ phí trước bạ cho xe máy điện đến hết năm 2027. Việc này sẽ giúp giảm chi phí mua xe ban đầu và hỗ trợ nhóm tài xế thu nhập trung bình và thấp tiếp cận phương tiện xanh. Đây là một giải pháp quan trọng nhằm khuyến khích tài xế chuyển đổi sang xe máy điện.
Dự thảo đề án cũng bao gồm các giải pháp về quy hoạch hạ tầng, áp lực lên lưới điện, chính sách tài chính hỗ trợ tài xế chuyển đổi, và trao quyền và buộc trách nhiệm với cơ quan quản lý. Dự kiến, nếu được thông qua trong năm 2025, chính sách điện hóa đội xe hai bánh dịch vụ sẽ bắt đầu từ tháng 1/2026, hướng tới mục tiêu hoàn tất vào cuối năm 2029.
Cơ quan soạn thảo khẳng định mốc 2026 đạt 200.000 xe và mốc 2027 đạt 320.000 xe điện là hoàn toàn khả thi dựa trên số liệu thí điểm và tiến độ hạ tầng sạc. Dự kiến đề án này sẽ tạo ra hơn 5.000 việc làm xanh trong các lĩnh vực pin, sạc và bảo trì xe điện; góp phần giảm khoảng 1.600 tỷ đồng chi phí y tế mỗi năm do ô nhiễm không khí.
Để hỗ trợ tài xế chuyển đổi sang xe máy điện, Viện cũng đề xuất thành phố hỗ trợ ít nhất 2% lãi suất vay và ngân hàng liên kết với tài xế hoặc doanh nghiệp vận tải công nghệ trích nợ tự động từ cước vận tải để bảo đảm trả nợ đúng hạn. Điều này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho tài xế và khuyến khích họ chuyển đổi sang xe máy điện.
