Số liệu mới nhất từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy số lượng xe điện bán ra toàn cầu đã đạt mốc 17 triệu chiếc trong năm 2024, tăng hơn 3,5 triệu chiếc so với năm 2023. Giám đốc điều hành IEA, Fatih Birol, nhận định rằng bất chấp những biến động trong thương mại toàn cầu, xe điện vẫn duy trì một quỹ đạo tăng trưởng mạnh mẽ và giữ vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp ô tô.

Trong quý I/2025, doanh số xe điện tăng 35% so với cùng kỳ năm ngoái. Dựa trên xu hướng này, IEA dự báo rằng tổng số xe điện bán ra trong năm 2025 sẽ vượt 20 triệu chiếc. Đặc biệt, tại các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển ở châu Á, Mỹ Latin và châu Phi, doanh số trong quý I/2025 đã tăng hơn 60% so với cùng kỳ năm 2024.

Các chuyên gia cho rằng tốc độ tăng trưởng bùng nổ của xe điện có được là nhờ sự hiện diện ngày càng phổ biến của những mẫu xe với giá cả phải chăng cùng chính sách hỗ trợ từ chính phủ. Nhiều nước đã triển khai các khoản trợ cấp hào phóng để khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng loại phương tiện ‘xanh’ này.

Để thích ứng với chính sách giảm phát thải khắt khe và tranh thủ ưu đãi từ chính phủ, các hãng ô tô đẩy mạnh phát triển xe điện nhằm nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường. Cuộc đua trong lĩnh vực này đang trở nên nóng hơn bao giờ hết. Mặc dù từ năm 2022 đến nay, một số nước đã giảm trợ cấp, nhưng với ưu thế của mình, xe điện vẫn tiếp tục phủ sóng rộng rãi.

Một trong những nguyên nhân hàng đầu tạo nên sức hút của xe điện là chi phí vận hành hợp lý. Theo báo cáo của IEA, ngay cả khi giá dầu giảm xuống mức thấp nhất là 40 USD/thùng, thì chi phí sạc cho một chiếc xe điện ở châu Âu cũng chỉ bằng khoảng một nửa chi phí đổ xăng cho xe thông thường.

Xe điện cũng là giải pháp bền vững cho môi trường. Hội đồng Vận tải sạch quốc tế (ICCT) cho biết xe điện được phân phối trên thị trường châu Âu hiện nay thải ra lượng khí thải ít hơn 73% so với xe chạy bằng xăng. Điện khí hóa các phương tiện giao thông được coi là giải pháp hữu hiệu giúp các nước bảo vệ môi trường, bởi giao thông vận tải vốn là lĩnh vực chiếm tỷ trọng phát thải lớn.

Với những lợi ích mà xe điện mang lại, nhiều nước đang tăng tốc phát triển lĩnh vực đầy tiềm năng này. Mới đây, Indonesia đã khởi công dự án Hệ sinh thái công nghiệp pin xe điện, với tổng vốn đầu tư lên tới 5,9 tỷ USD. Bộ Năng lượng và Tài nguyên khoáng sản Indonesia khẳng định dự án sẽ hỗ trợ sản xuất pin với giá thành phù hợp thu nhập của đa số người dân.

Tuy nhiên, nỗ lực phủ sóng xe điện của nhiều nước vấp phải một số trở ngại do giá thành còn cao hơn xe chạy bằng xăng. Sự chênh lệch giá vẫn tồn tại ở các thị trường phương Tây. Xe chạy bằng pin ở Đức đắt hơn khoảng 20% so với xe thông thường và tại Mỹ, khoảng cách này là 30%. Bên cạnh đó, ở các nước đang phát triển, hạ tầng trạm sạc chưa đáp ứng kịp quy mô phát triển.

Nếu những khó khăn này được tháo gỡ, các chuyên gia tin rằng ngành xe điện sẽ tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới.

Ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc đã bước vào giai đoạn trưởng thành, chuyển đổi từ những “chiến binh” giá rẻ trong nước thành những đối thủ cạnh tranh toàn cầu đáng gờm. Sáu trong số mười nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới vào năm ngoái đều đến từ Trung Quốc, bao gồm Geely, Li Auto và Wuling. Những công ty này đang không ngừng mở rộng, xây dựng một “đế chế” ô tô trải dài từ Brazil đến Thái Lan và tạo dựng hệ sinh thái sản xuất cũng như dịch vụ toàn diện tại thị trường nước ngoài.

Sự phát triển vượt bậc của ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì lợi thế về chi phí và xây dựng lòng trung thành cũng như chất lượng dịch vụ của các thương hiệu này. BYD, một trong những nhà sản xuất xe điện hàng đầu Trung Quốc, đã đặt mục tiêu tăng gần gấp đôi doanh số bán hàng quốc tế lên 800.000 xe vào năm 2025. Để đạt được mục tiêu này, công ty đã đầu tư mạnh mẽ vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng, bao gồm các trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Brazil và Hungary, cũng như thiết lập các kho phụ tùng ở nước ngoài.

Không chỉ BYD, các công ty Trung Quốc khác như Geely, Li Auto, Chery và GAC cũng đang áp dụng chiến lược nội địa hóa tương tự. Họ đang xây dựng dây chuyền sản xuất, mạng lưới đại lý và trung tâm dịch vụ trên nhiều châu lục, tạo việc làm tại địa phương và giúp chính phủ các nước cởi mở hơn với ngành ô tô Trung Quốc.

Lợi thế cạnh tranh của các công ty Trung Quốc xuất phát từ việc cắt giảm chi phí mạnh mẽ trong toàn bộ chuỗi giá trị, giúp xe Trung Quốc có khả năng cạnh tranh cao về giá. Theo số liệu thống kê, các thương hiệu Trung Quốc đã thống trị các thị trường đang phát triển vào năm ngoái, chiếm 85% doanh số bán xe điện tại cả Brazil và Thái Lan.

Tuy nhiên, tốc độ mở rộng nhanh chóng của ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc cũng che giấu những thách thức và nỗi đau đáng kể. Kể từ năm 2018, hơn 400 công ty xe điện Trung Quốc đã đóng cửa. Dự báo chỉ có 15 trong số 130 nhà sản xuất hiện tại sẽ tồn tại đến năm 2030. Những công ty sống sót sẽ đại diện cho những người chơi hiệu quả và sáng tạo nhất.

Các chuyên gia cho rằng, việc sản xuất nội địa hóa mang lại giải pháp cho cả hai vấn đề và cũng tạo ra việc làm tại địa phương – điều khiến các chính phủ dễ dàng chào đón các thương hiệu Trung Quốc hơn. Tuy nhiên, ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc cũng đang đối mặt với thách thức về chất lượng dịch vụ và bảo dưỡng. Nếu không thể bảo dưỡng hoặc cung cấp phụ tùng nhanh chóng, người mua sẽ phải đau đầu.

Tóm lại, ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đã đạt đến giai đoạn trưởng thành và đang trở thành đối thủ cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, để tồn tại và phát triển trong ngành công nghiệp này, các công ty Trung Quốc cần phải duy trì lợi thế về chi phí và xây dựng lòng trung thành cũng như chất lượng dịch vụ. Việc chuyển đổi sang giai đoạn trưởng thành này không chỉ mang lại cơ hội mà còn đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp xe điện Trung Quốc khi bước vào thị trường quốc tế.