Việt Nam vừa đạt được một bước tiến quan trọng trong ngành bán dẫn với sự ra mắt của bản thiết kế chip ADC (Analog-to-Digital Converter) do đội ngũ kỹ sư Việt Nam tại công ty Diginal, một thành viên của CT Group, giới thiệu vào cuối tháng 6/2025. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam mà còn khẳng định khả năng tự chủ trong thiết kế và làm chủ công nghệ lõi.

Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện và xây dựng bản sao số (digital twin) đang trở thành động lực phát triển mới, nhu cầu về các hệ thống thông minh có khả năng ‘cảm nhận’, ‘hiểu’, và ‘phản hồi’ chính xác với thế giới vật lý đang trở nên cấp thiết. Ở đây, chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò quan trọng như cầu nối, biến đổi tín hiệu analog như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ thành dữ liệu số để các vi xử lý, hệ thống AI hay FPGA có thể xử lý dễ dàng. Đồng thời, chúng thực hiện chức năng ngược lại để điều khiển các thiết bị như loa, động cơ hay các module cảm biến.

Theo đại diện của Diginal, trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, chip ADC và DAC đã được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống radar cảnh giới, vũ khí điều khiển chính xác, máy bay không người lái (UAV), cũng như các hệ thống giám sát và dẫn đường. Trong nông nghiệp thông minh, các cảm biến đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất kết hợp với bộ chuyển đổi ADC/DAC hỗ trợ thu thập dữ liệu thời gian thực và điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

Đối với ngành công nghiệp ôtô tự hành, chip ADC là thành phần then chốt trong hệ thống camera, cảm biến LiDAR và radar, giúp thu thập hình ảnh, khoảng cách và độ sâu của vật thể xung quanh một cách liên tục và chính xác. Dữ liệu này được chuyển thành tín hiệu số, cho phép thuật toán xử lý nhanh và đảm bảo phản ứng kịp thời với các tình huống giao thông phức tạp.

Trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI, ADC/DAC giúp tạo ra trải nghiệm âm thanh sống động ở micro, tai nghe, loa thông minh, đồng thời giúp thiết bị thực tế ảo (VR) tái tạo hình ảnh và âm thanh mượt mà và chân thực.

Trong y tế, sự chính xác và độ tin cậy của ADC/DAC ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán và điều trị. Các thiết bị như siêu âm, máy đo nhịp tim, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) đều phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tín hiệu analog từ cơ thể thành dữ liệu số với độ phân giải cao và nhiễu thấp.

Về mặt chiến lược, việc làm chủ công nghệ bán dẫn, đặc biệt là chip chuyển đổi ADC/DAC, chính là ‘chìa khóa’ mở ra tiềm năng xây dựng các hệ sinh thái số như đô thị thông minh, lưới điện thông minh, nông nghiệp chính xác, y tế số…

Trong giai đoạn 3 của quá trình chuyển đổi số, khi trọng tâm được đặt vào trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và tự động hóa toàn diện, khả năng số hóa thế giới thực thành dữ liệu số, xử lý theo thời gian thực với độ trễ cực thấp là yêu cầu bắt buộc. Chip ADC đóng vai trò ‘cửa ngõ’ kết nối hàng tỷ cảm biến, hỗ trợ vận hành robot công nghiệp, điều khiển phương tiện tự hành, tối ưu hóa sản xuất trong nhà máy thông minh, đồng thời cung cấp nền tảng cho các ứng dụng y tế chính xác.

Đối với Việt Nam, tự thiết kế và sản xuất chip ADC không chỉ nâng cao năng lực công nghệ lõi ở khâu thiết kế front-end và tối ưu hệ thống mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu. Điều này giúp nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị toàn cầu, tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, việc chủ động làm chủ công nghệ bán dẫn còn góp phần quan trọng vào nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Chip ADC không chỉ là một linh kiện điện tử mà còn được xem như ‘chìa khóa công nghệ’ giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế và đóng góp vào quá trình chuyển đổi số toàn cầu.