Vogue, một trong những tạp chí thời trang hàng đầu thế giới, vừa ra mắt số tháng 8 với hình ảnh nữ diễn viên Anne Hathaway làm gương mặt trang bìa, cùng với sự trở lại của bộ phim đình đám về làng thời trang The Devil Wears Prada phần 2. Tuy nhiên, sự chú ý của công chúng lại đổ dồn vào loạt hình ảnh quảng cáo với người mẫu nữ được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo (AI), cùng với dòng chú thích nhỏ cho biết đây là sản phẩm của AI.

Chiến dịch này được phát triển bởi Seraphinne Vallora, một công ty tiếp thị ứng dụng AI có trụ sở tại London. Các tác phẩm thực hiện bằng AI của công ty này cũng đã được giới thiệu trên các tạp chí như Elle, The Wall Street Journal và Harper’s Bazaar. Việc sử dụng người mẫu AI trên các trang tạp chí Vogue đã gây ra cuộc tranh luận về tác động của nó đối với nghề người mẫu và làng thời trang.

Người mẫu ngoài đời thực đang đấu tranh để hướng tới sự đa dạng, tôn vinh vẻ đẹp của nhiều kiểu vóc dáng và màu da, thì AI lại đưa mọi thứ về với chuẩn mực tóc vàng, mắt xanh, thân hình đẹp từng centimet. Những người tiêu dùng, đặc biệt là người trẻ, vốn thường phải đối mặt với kỳ vọng không thực tế về ngoại hình, một lần nữa lại được nhắc nhở rằng thế nào mới là đẹp. Nhiều người cho rằng việc sử dụng người mẫu AI là một bước lùi đối với sự đa dạng và bao gồm trong làng thời trang.

Các nhà đồng sáng lập của Seraphinne Vallora, Valentina Gonzalez và Andreea Petrescu, tin rằng sự phẫn nộ đằng sau chiến dịch của thương hiệu trên khi sử dụng người mẫu AI là không đúng chỗ. Họ cho biết rằng AI không thay thế người mẫu thật, mà là một công cụ để giúp các thương hiệu tiếp thị sản phẩm hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, nhiều thương hiệu thời trang nổi tiếng đang đẩy mạnh việc sử dụng AI cho việc tiếp thị sản phẩm, đảm bảo sự đa dạng hơn về vóc dáng, màu da… Lựa chọn này cũng vấp phải sự chỉ trích, khi một số người cho rằng việc AI tạo ra người mẫu – đặc biệt là người da màu – là một cách để các công ty kiếm lời mà không cần đầu tư nhiều, đồng thời có khả năng lấy đi công ăn việc làm của những người mẫu chuyên nghiệp.

H&M là một trong những thương hiệu thời trang lớn đang xem xét việc sử dụng AI trong hoạt động tiếp thị. Giám đốc sáng tạo của H&M, Jörgen Andersson, cho biết công ty sẽ không thay đổi phương pháp tiếp cận ‘lấy con người làm trung tâm’ và chỉ đơn giản là ‘khám phá cách AI có thể nâng cao quy trình sáng tạo’. Ông nói thêm rằng công ty cam kết sẽ tiếp cận vấn đề này một cách có đạo đức, minh bạch và có trách nhiệm.

Đối với Sara Ziff, người bắt đầu làm người mẫu ở New York từ năm 14 tuổi và là nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Model Alliance, những lo ngại về AI không phải là không có cơ sở. Cô cho rằng các thương hiệu và nhà sáng tạo phải cân nhắc cách triển khai tốt nhất và cách sử dụng nó một cách có trách nhiệm.

Một trường hợp gây tranh cãi và bức xúc trong dư luận gần đây liên quan đến việc một siêu thị tại Hà Nội công khai hình ảnh một em nhỏ bị nghi ‘ăn trộm’ ngay trước cửa ra vào. Hình ảnh này kèm theo dòng chữ ‘Camera giám sát mọi hoạt động, ăn cắp vặt sẽ bị xử lý theo pháp luật’ đã khiến nhiều người cảm thấy phản cảm và lo ngại về việc xâm phạm quyền riêng tư cũng như gây tổn thương tâm lý cho trẻ em.

Cụ thể, theo một bài viết trên mạng xã hội, siêu thị ONE Market ở tòa SA5, phường Tây Mỗ, Hà Nội, đã phát hiện một em bé có hành vi lấy một số sản phẩm mà không trả tiền. Thay vì giải quyết tình huống một cách kín đáo và giáo dục, siêu thị đã công khai hình ảnh của em bé này trước cửa siêu thị. Điều này đã khiến nhiều người lên tiếng chỉ trích và bày tỏ sự bức xúc.

Người đăng bài viết bày tỏ: ‘Hôm nay, tôi thật sự rất bức xúc khi thấy siêu thị ONE Mart Toà SA5 dán công khai ảnh một em bé với dòng chữ ‘ăn trộm đồ’ ngay trước cửa vào siêu thị. Đây là hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của một đứa trẻ, gây tổn thương tâm lý nghiêm trọng.’

Khi tiếp cận siêu thị, nhiều người đã thể hiện sự không đồng tình với cách giải quyết của siêu thị. Một số người cho rằng trẻ em thường mắc lỗi và cần được giáo dục và hướng dẫn đúng đắn thay vì bị bêu rếu và làm nhục ở nơi công cộng.

Đặc biệt, việc công khai hình ảnh trẻ em mà chưa có sự đồng ý của phụ huynh cũng vi phạm quyền riêng tư theo Luật Trẻ Em. Nhiều người cho rằng siêu thị nên tìm cách giải quyết với gia đình em bé thay vì dán công khai hình ảnh em bé ở nơi công cộng như vậy.

May mắn là sau khi bị phản ánh, siêu thị đã nhanh chóng gỡ bỏ hình ảnh em bé và tiến hành gặp gỡ gia đình để giải quyết tình huống trong không gian riêng tư. Đại diện siêu thị ONE Market đã lên tiếng xin lỗi về hành động này và thừa nhận rằng không nên công khai hình ảnh của trẻ em trong hoàn cảnh này.

Siêu thị cũng cam kết sẽ cải thiện quy trình xử lý các sự việc tương tự trong tương lai, bảo vệ quyền lợi của tất cả các khách hàng và đặc biệt là các em nhỏ. Sự việc này đã gây được sự quan tâm lớn từ dư luận và đóng vai trò như một bài học cho các doanh nghiệp khác trong việc xử lý các tình huống tương tự.