Một nghiên cứu gần đây được trình bày tại hội nghị an ninh mạng Black Hat 2025 đã chỉ ra rằng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được huấn luyện để tạo ra mã độc có khả năng vượt qua phần mềm diệt virus Microsoft Defender. Kyle Avery, người thực hiện nghiên cứu này, đã sử dụng một mô hình mã nguồn mở Qwen2.5 kết hợp với kỹ thuật học tăng cường để dạy AI cách viết mã độc có thể né tránh hệ thống phát hiện hiện đại của Microsoft Defender.

Với ngân sách hạn chế chỉ 1.500 đô la và thời gian khoảng ba tháng, Avery đã đạt được tỷ lệ ‘tránh né thành công’ lên tới 8%. Quá trình huấn luyện AI diễn ra trong một môi trường mô phỏng có cài Microsoft Defender. Mỗi khi AI tạo ra một đoạn mã độc, hệ thống sẽ đánh giá dựa trên khả năng chạy được và mức độ bị phát hiện. Dựa trên phản hồi này, AI học và điều chỉnh cho đến khi đạt được thành công.

Mặc dù tỷ lệ 8% có vẻ thấp, nhưng trong các cuộc tấn công quy mô lớn, điều này có thể tạo ra hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng Microsoft Defender vẫn chặn được 92% mã độc. Hơn nữa, các hệ thống phòng thủ nhiều lớp khác như phân tích hành vi và phát hiện bằng học máy cũng giúp tăng cường bảo mật.

Điều đáng nói là nghiên cứu này mở ra một hướng tấn công mới, nơi tội phạm không cần kỹ năng sâu về lập trình mà chỉ cần biết cách huấn luyện AI. Người dùng cá nhân không cần phải hoảng loạn nhưng cần có biện pháp phòng ngừa. Việc cập nhật phần mềm thường xuyên, sử dụng phần mềm diệt virus uy tín, tránh nhấn vào link lạ và file không rõ nguồn gốc là những bước cơ bản nhưng hiệu quả.

Cuộc đua giữa AI tấn công và AI phòng thủ đang diễn ra không ngừng nghỉ. AI giờ đây không chỉ giúp hacker tạo mã độc hiệu quả hơn mà các công cụ bảo mật cũng tích hợp công nghệ học máy để phân tích hành vi và phát hiện bất thường. Trong thời đại AI, không có hệ thống nào là bất khả xâm phạm, nhưng với sự chủ động và thích ứng, người dùng vẫn có thể kiểm soát và bảo vệ thông tin của mình.

Như vậy, việc ứng dụng AI trong lĩnh vực an ninh mạng đang trở nên phổ biến và đồng thời cũng tạo ra những thách thức mới. Các chuyên gia an ninh mạng đang nỗ lực để phát triển các công cụ và kỹ thuật mới nhằm đối phó với những mối đe dọa ngày càng tăng.

Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức và rào cản. Theo ông Nguyễn Hữu Thái Hòa, Phó Viện trưởng Viện Trí Việt IVM – VUSTA, Chủ tịch VDIC, Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam của Hội Truyền Thông Số, việc chuyển đổi số chỉ được nhìn nhận như một nhiệm vụ công nghệ đơn thuần mà không gắn với cải cách thể chế, quản trị và đo lường hiệu quả sử dụng nguồn lực công thì rất khó tạo ra đột phá thực chất.

Một trong những rào cản lớn nhất là hạ tầng công nghệ tại các cơ quan Nhà nước còn rất lạc hậu, thiếu đồng bộ và khó tích hợp. Nhiều nơi vẫn sử dụng hệ thống lưu trữ dữ liệu rời rạc, không tương thích, gây cản trở việc kết nối, chia sẻ thông tin giữa các bộ, ngành, địa phương. Ông Hòa cũng chỉ ra rằng không có một kiến trúc công nghệ thống nhất, việc kết nối dữ liệu dân cư, thuế, y tế, tài chính… trở thành bài toán nan giải, dù các hệ thống đó đã được đầu tư lớn trong nhiều năm.

Tổng mức đầu tư cho các chương trình chuyển đổi số khu vực công bao gồm hạ tầng dữ liệu dân cư, căn cước công dân gắn chip, Cổng dịch vụ công quốc gia, nền tảng số ngành dọc… đã vượt hàng nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sự phân bổ ngân sách thiếu đồng đều giữa trung ương và địa phương, khiến các cấp cơ sở khó có khả năng triển khai đồng bộ.

Ông Hòa cũng nhấn mạnh rằng chuyển đổi số khu vực công còn đối mặt với bài toán nhân lực công nghệ cao. Các chuyên gia giỏi về trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, phân tích dữ liệu thường lựa chọn khu vực tư nhân hoặc các công ty công nghệ lớn do chính sách lương thưởng vượt trội. Trong khi đó, cán bộ, công chức tại nhiều cơ quan hành chính, đặc biệt ở tuyến huyện, xã thiếu kỹ năng số, thiếu cả động lực và tâm thế thích nghi với công nghệ mới.

Một thách thức khác là nguy cơ tấn công mạng ngày càng lớn khi dữ liệu nhạy cảm như thông tin công dân, tài chính, y tế… được số hóa và lưu trữ tập trung, nhưng lại thiếu lớp bảo vệ pháp lý và công nghệ tương xứng. Hệ thống pháp luật về bảo mật dữ liệu, an toàn thông tin, lưu trữ số… vẫn chưa bắt kịp tốc độ phát triển của công nghệ, gây ra khoảng trống trong việc xử lý sự cố và đảm bảo niềm tin số cho người dân.

Để tháo gỡ những nút thắt hiện nay, ông Hòa nêu 4 đề xuất: tăng ngân sách đầu tư hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực số cho khu vực công, khuyến khích doanh nghiệp công nghệ tham gia cung cấp giải pháp số cho khu vực công và xây dựng trung tâm giám sát an ninh mạng quốc gia, đồng thời ban hành khung pháp lý chặt chẽ về bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư và lưu trữ số. Với những giải pháp này, kỳ vọng chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam sẽ đạt được những bước tiến đáng kể trong thời gian tới.

Trong bối cảnh công nghệ số đang phát triển không ngừng, cuộc cách mạng phần cứng đang tạo ra những thách thức mới trong lĩnh vực an ninh mạng. Mới đây, công ty Hive Systems đã công bố một nghiên cứu cho năm 2025, làm nổi bật sự giảm đáng kể thời gian cần thiết để phá vỡ mật khẩu, ngay cả với các phương pháp mã hóa hiện đại.

Các chuyên gia tại Hive Systems đã tiến hành mô phỏng một kịch bản sử dụng 12 card đồ họa Nvidia GeForce RTX 5090 để phá mật khẩu. Kết quả thu được là một mật khẩu tám ký tự chỉ chứa chữ thường có thể bị phá trong vòng vài tuần. Thậm chí, mật khẩu có độ phức tạp cao hơn vẫn có thể bị tấn công, nhưng thời gian cần thiết để phá sẽ kéo dài từ 15 đến 164 năm.

Tuy nhiên, tình hình trở nên đáng lo ngại hơn khi phần cứng cấp độ AI được đưa vào sử dụng. Cụm máy tính được sử dụng để huấn luyện các mô hình AI có khả năng phá mật khẩu nhanh hơn hàng triệu lần so với card đồ họa thương mại thông thường. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng mật khẩu dài và phức tạp, cũng như các biện pháp bảo mật bổ sung như xác thực hai yếu tố.

Báo cáo của Hive Systems có thể được xem là một lời cảnh báo và kêu gọi hành động trong bối cảnh sức mạnh tính toán đang tăng theo cấp số nhân. Để đối phó với những thách thức này, các chuyên gia khuyến nghị người dùng nên sử dụng mật khẩu dài tối thiểu 15-16 ký tự. Ưu tiên sử dụng cụm từ mật khẩu thay vì mật khẩu ngắn và phức tạp có thể dễ đoán. Ngoài ra, việc kích hoạt xác thực hai yếu tố và cân nhắc sử dụng các phương pháp xác thực sinh trắc học cũng là những bước đi quan trọng.

Cuộc đua vũ trang số giữa tin tặc và các nhà phát triển an ninh mạng đang diễn ra không ngừng. Trong bối cảnh này, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp đòi hỏi một cách tiếp cận mới và toàn diện hơn. Báo cáo của Hive Systems là một nhắc nhở cần thiết về việc nâng cao cảnh giác và áp dụng các biện pháp bảo mật thông tin tiên tiến để đối phó với những mối đe dọa ngày càng tăng.

Hive Systems không phải là tổ chức duy nhất cảnh báo về những rủi ro liên quan đến mật khẩu và sức mạnh tính toán. Các chuyên gia an ninh mạng trên toàn thế giới cũng đang nỗ lực nghiên cứu và phát triển các giải pháp để đối phó với những thách thức này. Song song với việc nâng cao nhận thức của người dùng, các nhà phát triển cũng đang hướng tới việc tạo ra những công nghệ bảo mật tiên tiến hơn.

Nhìn chung, để đảm bảo an toàn thông tin trong thời đại số, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cá nhân, doanh nghiệp và các nhà phát triển công nghệ. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn và bảo mật hơn cho tất cả.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của nhiều doanh nghiệp hiện nay. Việc tích hợp AI vào hệ thống chatbot giúp cải thiện hiệu năng công việc và tăng trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, điều này cũng mở ra một lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn, khi hệ thống chatbot tích hợp AI có thể trở thành ‘khe cửa hẹp’ giúp hacker tấn công và lấy cắp thông tin trên hệ thống lưu trữ dữ liệu.

Ông Đào Việt Hùng, giám đốc quốc gia Akamai Technologies Việt Nam, cảnh báo rằng có nhiều phương thức tấn công các mô hình AI, trong đó phổ biến là dạng ‘đầu độc nội dung’, một loại hình dường như ‘vô hình’ trước những hệ thống bảo vệ thông tin truyền thống. Hacker có thể sử dụng cách liên tục hỏi và dạy lại mô hình AI những thông tin sai lệch, gây ‘nhiễm độc’ thông tin.

Nếu thông tin trên hệ thống cloud đã bị ‘nhiễm độc’ mà không được phát hiện và vẫn được tiếp tục sử dụng, hệ thống có thể đưa ra những thông tin không chính xác hoặc tạo lỗ hổng để hacker lách vào cơ sở dữ liệu với mục đích lấy thông tin. Ông Đào Việt Hùng dẫn chứng về những trường hợp hệ thống chatbot bị tấn công thành công. Chẳng hạn, hệ thống chatbot bán hàng online của một hãng ô tô bị thuyết phục để bán một chiếc xe mới với giá chỉ 1 đô la. Nguyên nhân là do trong quá trình trao đổi, thỏa thuận với chatbot, khách hàng này đã tìm cách ‘lách’ vào cơ sở dữ liệu và thuyết phục chatbot đó đồng ý với yêu cầu trên.

Một ví dụ khác là khi hacker đã thành công lấy được tất cả tài liệu mật và sơ đồ tổ chức của công ty chỉ bằng cách soạn những câu hỏi phù hợp gửi đến chatbot AI nội bộ. Những rủi ro này cho thấy việc bảo vệ hệ thống AI và đảm bảo an toàn thông tin là cực kỳ quan trọng.

Ông Đào Việt Hùng chia sẻ về giải pháp AI security để chính AI bảo vệ AI, một hình thức đã được nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới sử dụng. Với phương thức bảo mật này, những dữ liệu được lưu trữ tích hợp nhiều lớp bảo vệ, giúp giảm thiểu nguy cơ bị ‘nhiễm độc’. Hệ thống AI security có khả năng phát hiện những thông tin sạch và những thông tin tiềm ẩn nguy cơ tấn công, từ đó đưa ra phương án xử lý nhanh chóng và thích hợp.

Để cập nhật những kiến thức và giải pháp mới nhất về bảo mật và công nghệ, Sự kiện OpenInfra & Cloud Native Day Vietnam 2025 sẽ diễn ra vào ngày 26-7 tại Hà Nội, do Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) phối hợp với Vietnam Open Infrastructure Community (VietOpenInfra), Câu lạc bộ Điện toán đám mây và Trung tâm Dữ liệu Việt Nam (VNCDC) tổ chức, với sự ủng hộ của Bộ Khoa học và Công nghệ. Sự kiện này hứa hẹn sẽ là một cơ hội để các chuyên gia và doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm và cập nhật những xu hướng công nghệ mới nhất.

Microsoft vừa phát hành cảnh báo bảo mật khẩn cấp liên quan đến một chiến dịch tấn công có chủ đích nhắm vào hệ thống SharePoint Server on-premises, bắt đầu từ ngày 7/7/2025. Chiến dịch này được cho là do ba nhóm tin tặc đến từ Trung Quốc thực hiện, gồm Linen Typhoon, Violet Typhoon và Storm-2603. Các cuộc tấn công đã lợi dụng một loạt các lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng, cho phép kẻ tấn công vượt qua cơ chế xác thực, thực thi mã từ xa và chiếm quyền kiểm soát hệ thống nội bộ.

Đặc biệt, vào ngày 18/7/2025, một trong những nạn nhân của chiến dịch tấn công này đã được xác định là Cơ quan Quản lý An ninh Hạt nhân Quốc gia Mỹ (NNSA), thuộc Bộ Năng lượng Hoa Kỳ. Mặc dù chỉ một số hệ thống bị ảnh hưởng và chưa có bằng chứng về việc rò rỉ dữ liệu mật, vụ việc này vẫn cho thấy quy mô và mức độ tinh vi của làn sóng tấn công.

Microsoft đã xác định được bốn lỗ hổng bảo mật bị khai thác trong đợt tấn công này, bao gồm CVE-2025-49706, CVE-2025-49704, CVE-2025-53770 và CVE-2025-53771. Những lỗ hổng này ảnh hưởng đến các phiên bản SharePoint Server 2016, 2019 và Subscription Edition cài đặt tại chỗ.

Để bảo vệ hệ thống trước làn sóng tấn công này, Microsoft đã nhanh chóng phát hành các bản vá bảo mật tương ứng. Ngoài ra, Microsoft cũng khuyến nghị các tổ chức triển khai ngay các biện pháp phòng thủ, bao gồm kích hoạt AMSI ở chế độ Full Mode, trang bị Microsoft Defender Antivirus, xoay vòng khóa xác thực ASP.NET và khởi động lại dịch vụ IIS.

CISA đã thêm CVE-2025-53771 vào danh sách cần khắc phục khẩn cấp vào ngày 22/7/2025, với hạn chót thực hiện chỉ sau đó một ngày. Các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo rằng việc kết hợp giữa bypass xác thực và thực thi mã từ xa là công thức lý tưởng cho các chiến dịch tấn công mã hóa dữ liệu.

Do đó, việc cập nhật bản vá không còn là lựa chọn, mà đó là hành động sống còn trong bối cảnh kẻ tấn công đã có sẵn đường đi, chỉ chờ thời cơ để bước vào. Các tổ chức và doanh nghiệp cần ưu tiên cập nhật và vá các lỗ hổng bảo mật để ngăn chặn các cuộc tấn công tương tự trong tương lai.

Một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng trong phần mềm SharePoint của Microsoft đang gây ra mối lo ngại lớn cho các chuyên gia an ninh mạng trên toàn cầu. Lỗ hổng zero-day, được đặt tên là ‘ToolShell’, có khả năng cho phép các tin tặc tấn công vào các hệ thống của nhiều cơ quan chính phủ và doanh nghiệp đang sử dụng phần mềm này để chia sẻ tài liệu nội bộ.

Ông Adam Meyers, Phó Chủ tịch cấp cao của công ty an ninh mạng CrowdStrike, nhận định rằng bất kỳ tổ chức nào sở hữu máy chủ SharePoint được lưu trữ bên ngoài đều gặp phải vấn đề và đây là một lỗ hổng nghiêm trọng. Lỗ hổng này không chỉ gây rủi ro cho các tổ chức có máy chủ SharePoint cài đặt tại chỗ mà còn cho phép tin tặc truy cập đầy đủ vào các hệ thống tệp SharePoint, bao gồm cả các dịch vụ được kết nối như Teams và OneDrive.

Bộ phận Phân tích mối đe dọa an ninh mạng của Google cũng cảnh báo rằng lỗ hổng này có thể cho phép tin tặc vượt qua các bản vá trong tương lai. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho các tổ chức và doanh nghiệp trong việc bảo vệ hệ thống của mình.

Microsoft đã xác nhận rằng dịch vụ SharePoint Online dựa trên đám mây của họ không bị ảnh hưởng bởi lỗ hổng này. Tuy nhiên, ông Michael Sikorski, Giám đốc Công nghệ và Trưởng bộ phận Phân tích mối đe dọa an ninh mạng của Đơn vị Nghiên cứu bảo mật Unit42 tại Palo Alto Networks, cảnh báo rằng lỗ hổng vẫn đang đặt nhiều tổ chức và cá nhân vào tầm ngắm của tin tặc.

Các tổ chức an ninh mạng quốc tế đã phát hiện ra một cuộc tấn công quy mô lớn, trong đó tin tặc đã xâm nhập hệ thống của khoảng 100 tổ chức khác nhau, bao gồm nhiều doanh nghiệp và cơ quan chính phủ. Hầu hết các tổ chức bị ảnh hưởng đều ở Mỹ và Đức, trong đó có cả các tổ chức chính phủ. Trung tâm An ninh mạng quốc gia Anh cũng tuyên bố đã nắm được thông tin về một số lượng hạn chế các mục tiêu ở nước này.

CISA đã khuyến nghị bất kỳ máy chủ nào bị ảnh hưởng bởi lỗ hổng này cần ngắt kết nối với internet cho đến khi chúng được vá bảo mật. Điều này nhằm giảm thiểu rủi ro và ngăn chặn các cuộc tấn công tiếp theo.