Các nền tảng thương mại điện tử và số nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam hiện phải đối mặt với những quy định mới về nghĩa vụ thuế. Theo đó, họ cần phải tổng hợp nghĩa vụ thuế của tất cả cá nhân thuộc diện chịu thuế, phân loại theo ngành nghề và tình trạng cư trú. Sau đó, họ phải khai nộp thuế theo đúng thời hạn quy định bởi cơ quan thuế.

Để thực hiện các thủ tục liên quan đến nghĩa vụ thuế phát sinh tại Việt Nam và nghĩa vụ thuế khấu trừ, các sàn thương mại điện tử nước ngoài và nền tảng số nước ngoài cần được cơ quan thuế Việt Nam cấp mã số thuế. Việc này không chỉ giúp cơ quan thuế quản lý tốt hơn nguồn thu thuế từ các hoạt động thương mại điện tử và số, mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nước ngoài hoạt động minh bạch và tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Theo quy định hiện hành, các tổ chức và cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trực tuyến trên các sàn giao dịch thương mại điện tử hoặc thông qua các trang web của doanh nghiệp phải thực hiện kê khai và nộp thuế theo quy định. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và doanh nghiệp là rất quan trọng để đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ thuế được đầy đủ và đúng quy định.

Nhìn chung, việc cấp mã số thuế cho các sàn thương mại điện tử nước ngoài và nền tảng số nước ngoài là một bước tiến quan trọng trong việc quản lý và thu thuế từ các hoạt động kinh tế trên môi trường số. Đồng thời, nó cũng yêu cầu các doanh nghiệp cần phải chủ động hơn trong việc thực hiện các nghĩa vụ thuế của mình, góp phần vào sự phát triển lành mạnh và bền vững của nền kinh tế.

Ngày 1/8, Cục Thuế đã tổ chức Hội thảo để xin ý kiến về nội dung Dự thảo Luật Quản lý thuế (thay thế). Dự kiến sau hội thảo, Cục Thuế sẽ tổng hợp báo cáo, hoàn thiện hồ sơ và báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước ngày 30/8/2025.

Phát biểu tại Hội thảo, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết, Luật Quản lý thuế năm 2019 sau hơn 5 năm thực hiện đã chứng minh rằng đây là cơ sở pháp lý quan trọng và có phạm vi ảnh hưởng trên toàn quốc đối với mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh của các tổ chức và cá nhân. Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào một kỷ nguyên mới, việc hoàn thiện thể chế, đặc biệt là thể chế quản lý thuế, đã trở thành một nhiệm vụ cấp bách và có ý nghĩa then chốt đối với sự phát triển kinh tế – xã hội. Đặc biệt, sự bùng nổ của nền kinh tế số với những loại hình kinh doanh mới, xu hướng số hóa giao dịch, yêu cầu chuyển đổi số quốc gia và yêu cầu cải cách cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế đã đặt ra yêu cầu phải sửa đổi Luật Quản lý thuế một cách toàn diện.

Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ về đề xuất xây dựng Dự án Luật Quản lý thuế (thay thế) để bổ sung vào chương trình lập pháp năm 2025. Chính phủ đã có Tờ trình số 620/TTr-CP ngày 4/7/2025 trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về đề xuất xây dựng Dự án Luật Quản lý thuế để bổ sung vào chương trình lập pháp năm 2025, trong đó dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV vào tháng 10 năm 2025.

Dự thảo Luật Quản lý thuế (thay thế) tập trung vào 8 nhóm chính sách lớn, bao gồm: phân loại người nộp thuế và quản lý theo đối tượng; quản lý theo chức năng; hợp tác quốc tế về thuế, quản lý thuế quốc tế; quản lý rủi ro và quản lý tuân thủ trong quản lý thuế; quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong quản lý thuế; khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp; xử lý vi phạm hành chính về thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế; chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin.

Cục trưởng Mai Xuân Thành cho biết, ngành thuế đang triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế, hướng đến tăng cường quản lý đối với các mô hình kinh tế mới; cải cách triệt để công tác quản lý thuế, chuyển từ tư duy ‘quản lý’ sang ‘phục vụ’, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ. Ngành thuế cũng đẩy mạnh việc thúc đẩy sự tuân thủ tự nguyện trên cơ sở phân loại mức độ tuân thủ pháp luật và mức độ rủi ro của người nộp thuế; đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính; tăng cường quản lý chống thất thu thuế…

Dự kiến, sau khi hoàn thiện, Dự thảo Luật Quản lý thuế (thay thế) sẽ được trình Quốc hội thông qua vào tháng 10 năm 2025.

Trong bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) và kinh doanh trên nền tảng số đang bùng nổ mạnh mẽ, ngành Thuế đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao hiệu quả quản lý thuế. Điều này không chỉ giúp đảm bảo công bằng, minh bạch trong thực thi nghĩa vụ với ngân sách của người nộp thuế mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế số.

TMĐT tại Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng về quy mô, hình thức và ứng dụng công nghệ. Sự xuất hiện của các hình thức mới như livestream bán hàng, thực tế ảo, giao dịch qua thuê bao viễn thông và các loại hình tài sản số đang đặt ra những thách thức mới trong công tác quản lý thuế. Trước yêu cầu này, ngành Thuế đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành liên quan để xây dựng và trình Chính phủ ban hành các văn bản quan trọng nhằm tăng cường năng lực quản lý.

Cụ thể, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 117/2025/NĐ-CP quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số, hộ và cá nhân kinh doanh. Bộ Tài chính cũng ban hành Quyết định số 1928/QĐ-BTC phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 18/CT-TTg về thúc đẩy TMĐT và tăng cường quản lý thuế. Những văn bản này không chỉ tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý thuế trong lĩnh vực TMĐT mà còn giúp ngành Thuế có đủ công cụ để quản lý và thu thuế hiệu quả.

Song song với việc hoàn thiện pháp lý, ngành Thuế đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người nộp thuế tuân thủ tự giác. Cục Thuế đã có thư ngỏ tới hơn 10 triệu người dùng ứng dụng eTax Mobile và các cá nhân có hoạt động kinh doanh trên nền tảng số. Chiến dịch truyền thông này đã nhận được sự hưởng ứng tích cực, số lượng người liên hệ cơ quan thuế để kê khai, nộp thuế từ hoạt động TMĐT tăng mạnh. Điều này cho thấy sự nỗ lực của ngành Thuế trong việc nâng cao ý thức của người nộp thuế về nghĩa vụ thuế của họ.

Ngành Thuế cũng tiếp tục triển khai các tiện ích hỗ trợ kê khai, nộp thuế điện tử, phát triển Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh. Đồng thời, đẩy mạnh hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử đối với hoạt động TMĐT, livestream bán hàng. Những tiện ích này không chỉ giúp người nộp thuế thực hiện dễ dàng các nghĩa vụ thuế mà còn giúp ngành Thuế quản lý và thu thuế một cách hiệu quả hơn.

Quản lý thuế TMĐT hiệu quả không thể thiếu cơ sở dữ liệu đầy đủ và công nghệ phân tích hiện đại. Ngành Thuế đã đẩy mạnh phối hợp liên ngành nhằm kết nối, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, đơn vị liên quan. Cục Thuế đang nghiên cứu, thiết kế hệ thống tiếp nhận, sắp xếp, tổng hợp, phân tích dữ liệu lớn (Big Data) về TMĐT và tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý dữ liệu. Điều này sẽ giúp ngành Thuế có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về hoạt động TMĐT, từ đó có thể quản lý và thu thuế một cách hiệu quả hơn.

Nhờ các giải pháp đồng bộ, hiệu quả thu thuế từ TMĐT và kinh tế số trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 98 nghìn tỷ đồng, tăng 58% so với cùng kỳ năm 2024. Cụ thể, đã có 159 nhà cung cấp nước ngoài đã đăng ký, kê khai và nộp thuế qua Cổng điện tử với tổng số thu 5,7 nghìn tỷ đồng, tăng 41% so với cùng kỳ. Gần 93.000 tổ chức, cá nhân hoạt động TMĐT đã nộp tổng cộng 88,6 nghìn tỷ đồng; 130.000 hộ, cá nhân kinh doanh nộp 1,7 nghìn tỷ đồng qua Cổng thông tin điện tử. Những con số này cho thấy sự nỗ lực của ngành Thuế trong việc quản lý và thu thuế từ hoạt động TMĐT đã đạt được những kết quả tích cực.

Trong thời gian tới, ngành Thuế tiếp tục triển khai quyết liệt Nghị định 117/2025/NĐ-CP, kết hợp chặt chẽ giữa hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực quản lý, đổi mới phương pháp tiếp cận và tận dụng sức mạnh công nghệ để quản lý toàn diện hoạt động kinh doanh TMĐT và kinh tế số. Điều này không chỉ giúp ngành Thuế quản lý và thu thuế hiệu quả hơn mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế số.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, hoạt động kinh tế ban đêm đang trở thành một phần quan trọng trong bức tranh kinh tế của thành phố. Ông Trung, đại diện cơ quan thuế, cho biết cơ quan đã tiến hành rà soát và quản lý 5.680 người nộp thuế có tham gia hoạt động kinh tế ban đêm, trong đó có 3.550 doanh nghiệp và 2.130 hộ kinh doanh.

Các doanh nghiệp và hộ kinh doanh này tập trung chủ yếu trên các tuyến phố trọng điểm như Nguyễn Huệ, Bùi Viện, Lý Tự Trọng, Đề Thám, Phạm Ngũ Lão, Lê Thánh Tôn, Thái Văn Lung… Tỷ lệ người nộp thuế có hoạt động kinh tế ban đêm chiếm 13% đối với doanh nghiệp và 26% đối với hộ kinh doanh trên địa bàn.

Cơ quan thuế đã xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế đối với những đối tượng có hoạt động kinh tế ban đêm và tiến hành kiểm tra chống thất thu thuế. Trong đó, cơ quan thuế đã lập kế hoạch kiểm tra chuyên đề chống thất thu với 280 doanh nghiệp, truy thu, xử phạt 125 doanh nghiệp với số tiền hơn 11 tỷ đồng, giảm lỗ 112 tỷ đồng, giảm khấu trừ thuế 2,8 tỷ đồng.

Sau khi cơ quan thuế tăng cường thanh tra, kiểm tra và quản lý, số thu từ hộ kinh doanh ban đêm đã có chuyển biến tích cực, thu được 32 tỷ đồng, tăng 64% so với cùng kỳ. Tổng thu thuế từ doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm 2025 cũng tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Đến nay, đã có 2.816 doanh nghiệp và 250 hộ kinh doanh hoạt động kinh tế ban đêm đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Tuy nhiên, vẫn còn 714 doanh nghiệp và 1.880 hộ kinh doanh cần tiếp tục vận động, đôn đốc đăng ký.

TP.HCM đang từng bước định hình không gian kinh tế ban đêm với các hoạt động sôi động sau 18h như ẩm thực, giải trí, mua sắm, lưu trú, chợ đêm, tập trung tại các phường trung tâm. Tuy nhiên, để quản lý hoạt động kinh tế đêm vẫn gặp không ít rào cản.

Cơ quan thuế kiến nghị Bộ Tài chính ban hành các giải pháp hậu kiểm đối với việc cấp phép hoạt động kinh doanh của tổ chức, cá nhân, tránh lợi dụng sự thông thoáng trong việc cấp phép, né tránh nghĩa vụ kê khai thuế, gây thất thu ngân sách.

Cơ quan thuế cũng kiến nghị phân cấp quản lý, yêu cầu các nhà hàng, khách sạn, dịch vụ cao cấp… kê khai và nộp thuế tại nơi chi nhánh, địa điểm kinh doanh đang hoạt động theo hình thức hạch toán độc lập. Việc này nhằm tránh tình trạng doanh nghiệp mở chi nhánh phụ thuộc tại nhiều phường trung tâm nhưng kê khai thuế ở trụ sở chính, gây khó quản lý và thất thu ngân sách.

Ngoài ra, các hộ kinh doanh và chuyên gia cũng kiến nghị giảm bớt thủ tục kê khai thuế và sổ sách đơn giản cho hộ kinh doanh, đồng thời đề nghị miễn giảm phần mềm hóa đơn để áp dụng thuế theo doanh thu.

Kinh tế ban đêm tại TP.HCM đang ngày càng trở nên sôi động với sự hiện diện của hơn 5.680 doanh nghiệp và hộ kinh doanh hoạt động tập trung ở các phường trung tâm như Bến Thành, Sài Gòn, Tân Định. Sự phát triển nhanh chóng của lĩnh vực này đang đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý thuế. Cơ quan Thuế TP.HCM cho biết sẽ kiến nghị siết chặt hậu kiểm và phân cấp lại quản lý thuế để giảm thiểu tình trạng thất thu ngân sách từ ‘những con đường không ngủ’.

Theo ghi nhận, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh kinh tế ban đêm ở TP.HCM chủ yếu tập trung trên các tuyến phố trọng điểm như Nguyễn Huệ, Bùi Viện, Lý Tự Trọng, Đề Thám, Phạm Ngũ Lão, Lê Thánh Tôn, Thái Văn Lung… thuộc các phường trung tâm như Sài Gòn, Tân Định, Bến Thành, Cầu Ông Lãnh. Khi màn đêm buông xuống, những hoạt động mua bán, vui chơi, giải trí, ẩm thực trên các tuyến phố này trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết.

Anh Hồ Thanh Long, chủ nhà hàng, cơ sở lưu trú trên đường Bùi Viện, cho biết lượng khách đông nhất vào cuối tuần, quán luôn kín bàn. ‘Kinh tế đêm là mảnh đất tiềm năng, tôi đang tính mở rộng mặt bằng để phục vụ thêm khách’. Trong khi đó, du khách đến TP cũng có xu hướng lưu trú tại các phường trung tâm như Bến Thành, Tân Định, Sài Gòn nhờ sự thuận tiện di chuyển và phong phú dịch vụ ban đêm.

Các khách sạn, nhà hàng tại phố đi bộ Nguyễn Huệ mở cửa đến nửa đêm, phục vụ món Âu, cocktail, bia nhập khẩu… Đại diện một khách sạn tại đây cho biết: ‘Khoảng 70 – 80% doanh thu ẩm thực đến từ khung giờ sau 17h’. Chị Nguyễn Mai, quản lý nhà hàng chuyên món Pháp trên đường Thái Văn Lung (phường Sài Gòn), cho biết từ sau dịp lễ 50 năm thống nhất đất nước, lượng khách ăn tối và trải nghiệm ẩm thực đêm tại một số nhà hàng cao cấp tăng 20 – 30%.

Theo ông Bùi Quang Trung – trưởng Thuế cơ sở 1, đơn vị đã rà soát và xác định có 5.680 người nộp thuế đang hoạt động kinh tế đêm tại bốn phường trung tâm, gồm 3.550 doanh nghiệp và 2.130 hộ kinh doanh, chiếm lần lượt 13% và 26% tổng số người nộp thuế tại địa bàn. Khảo sát của Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) cũng ghi nhận 40% doanh nghiệp được hỏi có doanh thu ban đêm chiếm hơn 50% tổng doanh thu trong ngày, chủ yếu là nhà hàng – quầy bar, gym và cửa hàng tiện lợi 24h.

Thời gian đông khách nhất kéo dài từ 20h – 22h hằng ngày. Cùng với sự phát triển nhanh của kinh tế ban đêm, công tác quản lý thuế cũng được TP.HCM tăng cường nhằm hạn chế thất thu. Ông Bùi Quang Trung cho biết đã rà soát và xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế đối với những đối tượng có hoạt động kinh tế ban đêm, đồng thời tiến hành kiểm tra chống thất thu thuế.

Trong đó đã lập kế hoạch kiểm tra chuyên đề chống thất thu với 280 doanh nghiệp, truy thu, xử phạt 125 doanh nghiệp với số tiền hơn 11 tỉ đồng, giảm lỗ 112 tỉ đồng, giảm khấu trừ thuế 2,8 tỉ đồng. Sau khi cơ quan thuế tăng cường thanh tra, kiểm tra và quản lý thì số thu từ hộ kinh doanh ban đêm có chuyển biến tích cực, thu được 32 tỉ đồng, tăng 64% so với cùng kỳ.

Tổng thu thuế từ doanh nghiệp trong sáu tháng đầu năm 2025 cũng tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2024. Có 2.816 doanh nghiệp và 250 hộ kinh doanh hoạt động kinh tế ban đêm đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, còn 714 doanh nghiệp và 1.880 hộ kinh doanh cần tiếp tục vận động, đôn đốc đăng ký.

Tuy nhiên, cơ quan thuế vẫn đối mặt nhiều thách thức trong việc kiểm soát nghĩa vụ kê khai thực tế. Về chính sách thuế, nhiều doanh nghiệp lập chi nhánh ở phường trung tâm nhưng kê khai thuế tại trụ sở chính đặt ở nơi khác, gây khó khăn trong quản lý địa bàn. Một số chuỗi lớn như Lavender Hotel, Sushi Tei, Dynasty House… đều kê khai tập trung về công ty mẹ tại cơ sở thuế khác, dù có hàng trăm điểm kinh doanh nằm trên địa bàn do Thuế cơ sở 1 phụ trách.

Điều này gây khó khăn cho Thuế cơ sở 1 trong việc quản lý kiểm đếm người nộp thuế, kiểm soát doanh thu và nghĩa vụ thuế tại cơ sở. Bên cạnh đó, chi nhánh phụ thuộc, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh thành lập tại địa chỉ các phường do Thuế cơ sở 1 quản lý, có phát sinh bán vé các tour nghỉ dưỡng, du lịch, khách sạn, kinh doanh nhà hàng, bán sản phẩm cao cấp như Cigar Habanos nhưng hạch toán phụ thuộc, kê khai tại công ty chính ở tỉnh khác nên không kiểm soát được doanh thu, chi phí phát sinh.

Một số tổ chức, cá nhân lợi dụng việc hai pháp nhân hoặc một pháp nhân hoặc một nhóm làm ăn chung thành lập hai doanh nghiệp hoặc một doanh nghiệp và một hộ kinh doanh tại cùng địa chỉ để né tránh nghĩa vụ kê khai thuế, gây khó khăn trong việc xác định doanh thu thực tế. Khi Thuế cơ sở 1 kiểm tra thì doanh nghiệp, hộ kinh doanh nộp hồ sơ tạm ngừng, giải thể, sau đó thành lập pháp nhân mới.

Ngoài ra còn có tình trạng nhiều doanh nghiệp kinh doanh ngành nghề có điều kiện như massage, karaoke thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng trên giấy phép kinh doanh chỉ đăng ký ngành nghề là spa, chăm sóc da, làm đẹp, dịch vụ ăn uống đơn thuần… để trốn tránh nghĩa vụ kê khai, nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.

‘Đặc thù người nộp thuế hoạt động kinh tế đêm đều có mối quan hệ liên kết với các tổ chức, cá nhân, nhóm làm ăn chung, đây là các đối tượng rất phức tạp, tiềm ẩn rủi ro trong quản lý thuế. Một số còn dùng mạng xã hội tạo áp lực dư luận, gây khó cho công chức thực thi công vụ ngoài giờ hành chính, vốn đã rất hạn chế. Đồng thời tâm lý một bộ phận công chức thuế ngại va chạm, dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao’, ông Trung nêu thực tế.

Thuế cơ sở 1 kiến nghị Bộ Tài chính sớm ban hành cơ chế hậu kiểm đối với hoạt động cấp phép kinh doanh, nhằm ngăn chặn tình trạng lợi dụng chính sách thông thoáng để lập nhiều pháp nhân, hộ kinh doanh trùng địa chỉ, ngành nghề, thương hiệu,… với mục đích trốn tránh nghĩa vụ thuế, mua bán hóa đơn, gây thất thu ngân sách.

Đồng thời kiến nghị điều chỉnh quy định về phân cấp quản lý thuế theo hướng cho phép các chi nhánh, địa điểm kinh doanh trong lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, dịch vụ cao cấp, kinh tế ban đêm thực hiện kê khai, nộp thuế tại nơi trực tiếp hoạt động sản xuất – kinh doanh, theo hình thức hạch toán độc lập. Việc này nhằm siết chặt quản lý, chấm dứt tình trạng chi nhánh đặt tại các phường trung tâm nhưng kê khai thuế tại trụ sở chính ở địa bàn khác, vốn là lỗ hổng lớn dẫn đến thất thu ngân sách trong thời gian qua.

Theo HIDS, khi khảo sát khách quốc tế, ẩm thực là lựa chọn phổ biến nhất vào buổi tối. Cụ thể hơn 86% chọn đến nhà hàng; hơn 62% đi pub, bar và hơn 44% chọn đến các quán cà phê. Trung bình mỗi khách quốc tế chi 50 USD (hơn 1,3 triệu đồng) cho các hoạt động ban đêm.

Thuế cơ sở 1 TP.HCM cho biết đã thành lập ba tổ thuế chuyên trách nhằm tăng cường quản lý thuế với hoạt động kinh tế đêm, đảm bảo 100% người nộp thuế đã đăng ký kinh doanh đều được đưa vào quản lý thuế. Các hành vi ngừng, nghỉ kinh doanh trái phép hoặc trốn thuế được xử lý nghiêm.

Nơi này cũng thành lập các tổ công tác để rà soát người nộp thuế theo ngành nghề trên từng tuyến đường, hẻm và lập sơ đồ quản lý, triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Người nộp thuế đủ điều kiện phải đăng ký sử dụng theo quy định.

Ngành Thuế đã đạt được một cột mốc quan trọng trong quá trình cải tổ và nâng cao hiệu quả hoạt động với việc hoàn thành triển khai hệ thống tổ chức bộ máy mới. Quá trình này không chỉ giúp giảm thiểu số lượng đơn vị cấp cục và cấp chi cục mà còn giảm đầu mối, tinh giản bộ máy và nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình tổ chức lại bộ máy cũng gặp phải những khó khăn và vướng mắc, đặc biệt là về công tác quản lý thuế, điều kiện làm việc và chế độ chính sách cho công chức.

Toàn ngành Thuế đã thể hiện sự đoàn kết và quyết tâm cao để đảm bảo việc vận hành theo mô hình tổ chức bộ máy mới tại cơ quan thuế các cấp được triển khai đồng bộ và hiệu quả. Các cơ quan thuế tại tỉnh, thành phố đã tích cực thực hiện các nhiệm vụ được giao, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cung cấp dịch vụ điện tử hỗ trợ người nộp thuế và xây dựng cơ sở dữ liệu về người nộp thuế. Công tác tuyên truyền hỗ trợ, kiểm tra và phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác quản lý thuế cũng được đẩy mạnh.

Song song với những thành tựu đạt được, ngành Thuế cũng gặp phải một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức lại bộ máy. Việc di chuyển giữa các địa bàn, phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác tổ chức và điều hành thu ngân sách gặp nhiều khó khăn do địa bàn quản lý phức tạp và trải rộng. Cơ sở vật chất, điều kiện làm việc của công chức tại một số trụ sở cũng gặp khó khăn do bị xuống cấp và hư hỏng.

Lãnh đạo Cục Thuế đã chỉ đạo quyết liệt và thống nhất toàn ngành quán triệt phương châm: tổ chức bộ máy phải tinh gọn nhưng không để bộ máy vận hành bị gián đoạn; tinh giản nhân sự nhưng phải tăng hiệu quả làm việc; thay đổi mô hình tổ chức nhưng vẫn giữ vững kỷ cương, trách nhiệm và chất lượng phục vụ. Nhiều cơ quan thuế đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương tạo điều kiện về chỗ ở, cải tạo cơ sở vật chất và bố trí nhà công vụ tại nơi làm việc cho những cán bộ công tác xa.

Song song với việc tổ chức bộ máy, ngành Thuế cũng tiến hành đào tạo, bồi dưỡng lại cán bộ theo vị trí việc làm mới, nâng cao kỹ năng quản lý, sử dụng công nghệ thông tin và tác phong công vụ. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, công cuộc tinh gọn tổ chức của ngành Thuế đã tạo chuyển biến tích cực về chất lượng hoạt động và tạo nền tảng vững chắc cho việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ tài chính – ngân sách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Ngành Thuế quản lý đối với 21 khoản thu, sắc thuế; trên 300 loại phí, lệ phí và các khoản thu khác của NSNN. Tổng thu ngân sách hàng năm do ngành thuế quản lý hiện nay đạt trên 1,7 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 87% tổng thu ngân sách nhà nước. Ngành Thuế có đối tượng quản lý rất lớn và đa dạng, gồm trên 1 triệu doanh nghiệp, tổ chức và trên 3,4 triệu hộ, cá nhân kinh doanh.

Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa ban hành Công văn 2386/CT-CS ngày 10/7/2025, hướng dẫn mới về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước trong các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế từ ngày 01/7/2025. Văn bản này lưu ý về thẩm quyền được phân định cho UBND cấp xã về lĩnh vực thuế.

Cụ thể, về nội dung phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền chính quyền địa phương 2 cấp liên quan đến lĩnh vực thuế và quản lý thuế, Cục Thuế cho biết Chính phủ đã ban hành Nghị định số 122/2025/NĐ-CP và Nghị định số 125/2025/NĐ-CP quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý thuế và phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư số 40/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư thuộc lĩnh vực quản lý thuế.

Một số nội dung đáng chú ý trong các văn bản trên bao gồm:

Thứ nhất, về thẩm quyền xóa nợ thuế từ 15 tỉ đồng trở lên đối với doanh nghiệp, hợp tác xã tại Nghị định số 122/2025/NĐ-CP. Theo đó, thẩm quyền quyết định xóa nợ đối với doanh nghiệp, hợp tác xã thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 85 của Luật Quản lý thuế có khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 15.000.000.000 đồng trở lên được Thủ tướng Chính phủ phân quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Thứ hai, về các thẩm quyền được phân định cho UBND cấp xã tại Nghị định số 125/2025/NĐ-CP. Các thẩm quyền sau đây được chuyển từ Chủ tịch UBND cấp huyện cho Chủ tịch UBND cấp xã, bao gồm: Quyết định thành lập Hội đồng tư vấn thuế cấp xã; Ban hành quyết định cưỡng chế đối với các quyết định hành chính về quản lý thuế do chính cấp xã ban hành; Phối hợp cấp, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hợp tác xã đối với trường hợp đã được xóa nợ; Thực hiện phân hạng đất tính thuế sử dụng đất nông nghiệp; Thành lập Hội đồng định giá tài sản khi thực hiện cưỡng chế.

Thứ ba, về các nội dung sửa đổi, bổ sung để phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp tại Thông tư số 40/2025/TT-BTC. Theo đó, thành phần của Hội đồng tư vấn thuế cấp xã đã có sự thay đổi, và một số nhiệm vụ của Đội thuế được điều chỉnh thành Thuế cơ sở.

Nhìn chung, các hướng dẫn mới này của Cục Thuế nhằm cụ thể hóa các quy định pháp luật về quản lý thuế và phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền địa phương.