Dự án cải tạo kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên, một công trình hạ tầng quan trọng của TP.HCM, đã bước sang năm thứ 2,5 kể từ ngày khởi công. Tuy nhiên, tiến độ thi công vẫn còn rất chậm. Chủ đầu tư dự án, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP.HCM (Ban Hạ tầng), đã có phản hồi về tình hình thực tế tại công trường.

Dự án này có tổng mức đầu tư hơn 9.000 tỉ đồng, với 10 gói thầu xây lắp và 68 thành viên tham gia với tư cách thầu chính. Điều đáng chú ý là nhiều nhà thầu vừa là thầu chính ở gói này và cũng là thầu phụ ở gói thầu khác. Thậm chí, có thầu chính còn thuê thầu chính trong cùng liên danh làm thầu phụ.

Tiến độ thi công toàn dự án hiện mới đạt 52,62%, trong đó một số gói thầu có sản lượng còn thấp, dưới 50%. Phóng viên đã đặt câu hỏi về việc liệu có ‘độ vênh’ giữa báo cáo tiến độ và thực tế tại công trường. Đại diện Ban Hạ tầng khẳng định số liệu báo cáo là thực tế và được các đơn vị thi công, tư vấn giám sát xác nhận.

Tuy nhiên, thực tế tại công trường cho thấy nhiều đoạn tuyến còn ngổn ngang, vắng bóng công nhân và máy móc dù mặt bằng đã được bàn giao. Chủ đầu tư đã phải ra thông báo xử phạt vi phạm hợp đồng gửi đến 15 nhà thầu chính với tổng số tiền khoảng 850 triệu đồng.

Nguyên nhân chậm tiến độ được xác định là do nhiều nhà thầu triển khai thi công rất chậm, chưa đảm bảo tiến độ. Chủ đầu tư đã yêu cầu các liên danh nhà thầu thi công bổ sung thiết bị, vật tư, đội thi công, tập trung tài chính để đẩy nhanh tiến độ.

Về vấn đề giải ngân, đại diện Ban Hạ tầng cho biết tỉ lệ giải ngân trong năm 2025 đạt hơn 21%. Tuy nhiên, vấn đề chậm giải ngân có thể là một trong những nguyên nhân khiến nhà thầu không đủ tài chính thi công.

Dự án cũng gặp khó khăn về việc thiếu vật liệu đắp, địa hình khu vực dự án chủ yếu là vùng trũng thấp, chịu tác động trực tiếp từ thủy triều. Mưa nhiều cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ thi công.

Tình hình dự án cải tạo kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên cho thấy những thách thức mà dự án đang đối mặt. Trước những khó khăn này, chủ đầu tư sẽ tiếp tục theo dõi và xử phạt các liên danh, nhà thầu nào vi phạm theo quy định. Đồng thời, sẽ có giải pháp tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành dự án trước ngày 31-12.

Ban Hạ tầng đang nỗ lực phối hợp với các bên liên quan để giải quyết các vấn đề tồn tại, đảm bảo tiến độ và chất lượng của dự án. Việc hoàn thành dự án sẽ giúp cải thiện môi trường sống của người dân, giảm thiểu tình trạng ngập úng và ô nhiễm môi trường.

Được biết, dự án cải tạo kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên có vai trò quan trọng trong việc phát triển hạ tầng đô thị của TP.HCM. Việc hoàn thành dự án sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của thành phố.

Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Đắk Lắk đang phải đối mặt với một thách thức lớn trong việc giải ngân vốn đầu tư công cho năm 2025. Theo báo cáo, tính đến đầu tháng 7 năm 2025, tỉnh mới đạt hơn 30% tiến độ giải ngân. Điều này cho thấy còn nhiều khó khăn và thách thức mà tỉnh cần phải vượt qua để đạt được mục tiêu đề ra.

Tỉnh Đắk Lắk sau khi được giao gần 15.000 tỷ đồng vốn đầu tư công cho năm 2025, trong đó ngân sách Trung ương chiếm hơn 7.600 tỷ đồng và ngân sách địa phương chiếm phần còn lại. Đến đầu tháng 7, hơn 12.000 tỷ đồng đã được phân bổ cho các dự án. Tuy nhiên, giá trị giải ngân mới đạt khoảng 3.700 tỷ đồng. Điều này cho thấy còn một khoảng cách lớn giữa việc phân bổ vốn và thực tế giải ngân.

Nhiều dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn tỉnh đang chậm tiến độ. Điển hình là dự án thành phần 3 thuộc cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 mới thực hiện được 58,06% giá trị hợp đồng, chậm 27,96% so với kế hoạch. Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía Đông thành phố Buôn Ma Thuột cũng đang vướng 0,113km mặt bằng chưa bàn giao. Những chậm trễ này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ dự án mà còn tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, ông Trương Công Thái, đánh giá rằng nhiều dự án chậm tiến độ do khó khăn trong giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư, giải ngân vốn và năng lực thi công của một số nhà thầu. Ông cũng nhấn mạnh rằng để bảo đảm tiến độ giải ngân năm 2025, UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị phối hợp tháo gỡ khó khăn, tăng cường kiểm tra hiện trường, xử lý nghiêm các trường hợp thiếu trách nhiệm.

Để đẩy nhanh tiến độ, các nhà thầu được yêu cầu tập trung nhân lực, phương tiện, tăng ca, làm việc cả ngày nghỉ nếu cần thiết để bù tiến độ. UBND tỉnh Đắk Lắk cũng cam kết sẽ ưu tiên vốn cho các dự án trọng điểm có khả năng hoàn thành sớm, điều chỉnh kế hoạch vốn phù hợp thực tế và kiểm tra chặt chẽ trách nhiệm cán bộ, công chức trong quá trình triển khai. Với những giải pháp quyết liệt và đồng bộ, tỉnh Đắk Lắk hy vọng sẽ sớm vượt qua những thách thức và đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công cho năm 2025.

Tình hình giải ngân vốn đầu tư công tại TP Hồ Chí Minh đang gặp phải những thách thức đáng kể, đặc biệt là trong việc triển khai các dự án trọng điểm về cải tạo môi trường và hạ tầng đô thị. Ông Đậu An Phúc, Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP Hồ Chí Minh (Ban Hạ tầng), đã cung cấp thông tin về tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong năm nay. Theo đó, Ban Hạ tầng được giao giải ngân 12.029 tỷ đồng, nhưng tính đến tháng 6, mới chỉ giải ngân được hơn 912 tỷ đồng.

Đặc biệt, bốn dự án trọng điểm về cải tạo ô nhiễm môi trường các tuyến kênh, rạch được giao giải ngân số vốn lên đến 8.400 tỷ đồng. Các dự án này bao gồm: Dự án xây dựng môi trường và cải tạo kênh Tham Lương với 3.567 tỷ đồng; Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi với 400 tỷ đồng; Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm với 3.206 tỷ đồng; và Dự án vệ sinh môi trường lưu vực Nhiêu Lộc – Thị Nghè với 1.227 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến tháng 6 vừa qua, bốn dự án này mới chỉ giải ngân được hơn 577 tỷ đồng, đạt tỷ lệ gần 6,9%.

Ban Hạ tầng đã đặt mục tiêu từ nay đến tháng 1/2026, tổng số tiền giải ngân hàng tháng sẽ tăng đều từ mức hơn 1 nghìn tỷ đồng/tháng lên mức 4 nghìn tỷ đồng/tháng vào cuối năm. Tuy nhiên, kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công từng tháng có đạt được hay không phụ thuộc vào khối lượng thi công của các nhà thầu tại dự án.

Thực trạng trên cho thấy năm nay các dự án trọng điểm vẫn tiếp tục phải chạy nước rút để giải ngân vốn đầu tư công của cả năm trong 6 tháng cuối năm. Vì vậy, TP Hồ Chí Minh cần làm rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do chậm được rót vốn hay do nhà thầu không đảm bảo khối lượng thi công trong những tháng đầu năm. Việc xác định rõ nguyên nhân sẽ giúp các bên liên quan đưa ra giải pháp phù hợp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Để gỡ vướng các dự án trọng điểm về cải tạo môi trường và hạ tầng đô thị, chính quyền TP Hồ Chí Minh cần tăng cường phối hợp với các đơn vị liên quan, đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ các nhà thầu để họ đảm bảo tiến độ thi công. Đồng thời, cần có những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, đảm bảo việc giải ngân vốn đầu tư công được thực hiện đúng tiến độ và đạt được mục tiêu đề ra.

Trong quá trình tham gia các gói thầu gần đây, nhiều nhà thầu đã gặp khó khăn khi thực hiện hồ sơ dự thầu (HSDT) do các biểu mẫu không được số hóa dưới dạng webform trong hồ sơ mời thầu (HSMT). Để giải quyết vấn đề này, Bộ Tài chính đã ban hành Văn bản số 9648/BTC-QLĐT, hướng dẫn cụ thể về việc chuyển tiếp trong giai đoạn hiện nay.

Cụ thể, tại tỉnh Bình Định, Ban Quản lý dự án các công trình giao thông và dân dụng đã phát hành HSMT cho Gói thầu Toàn bộ khối lượng thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Sửa chữa, cải tạo, nâng cấp Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Định với giá gói thầu là 13,025 tỷ đồng. Trong quá trình mời thầu, nhà thầu đã đề nghị làm rõ việc HSMT chưa phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 57/2024/QH15, Luật số 90/2025/QH15.

Nhà thầu cho rằng, tại Chương I – Chỉ dẫn nhà thầu, Chương IV – Biểu mẫu mời thầu và dự thầu yêu cầu nhà thầu lập HSDT theo các biểu mẫu được số hóa dưới dạng webform. Tuy nhiên, HSMT của Gói thầu không có các biểu mẫu này. Phúc đáp nội dung trên, Chủ đầu tư cho biết việc đăng tải HSMT và HSDT kể từ ngày 1/7/2025 được thực hiện theo hướng dẫn chuyển tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Tương tự, tại tỉnh Ninh Bình, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông đã phát hành HSMT cho Gói thầu số 6 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Nâng cấp tuyến đường liên xã giáp sông Yêm huyện Kim Sơn với giá gói thầu là 33,855 tỷ đồng. Nhà thầu đã đề nghị Ban làm rõ về các biểu mẫu mời thầu và dự thầu trong HSMT, vì trên Hệ thống không thể hiện các mục kê khai cho các biểu mẫu thuộc Chương IV của HSMT.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Tài chính đã ban hành Văn bản số 9648/BTC-QLĐT, hướng dẫn việc quản lý tài khoản, tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Văn bản này nêu rõ rằng, trong thời gian từ ngày 1/7/2025 đến ngày Nghị định thay thế Nghị định số 24/2024/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 17/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, HSMT đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia phải được lập phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và nội dung trong các văn bản hướng dẫn còn phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu.

Như vậy, để đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lựa chọn nhà thầu, các nhà thầu cần cập nhật thông tin và thực hiện đúng các hướng dẫn chuyển tiếp theo quy định hiện hành. Đồng thời, chủ đầu tư và nhà thầu cần phối hợp chặt chẽ để đảm bảo việc lập và nộp HSDT được thực hiện một cách thuận lợi và hiệu quả.

Ngoài ra, các nhà thầu cũng cần lưu ý rằng, theo quy định tại Thông tư số 22/2024/TT-BKHĐT, một số nội dung trong HSMT được số hóa dưới dạng webform sẽ được chủ đầu tư và nhà thầu nhập trực tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Do đó, việc cập nhật thông tin và kỹ năng về việc sử dụng hệ thống này là rất quan trọng.

Cuối cùng, để đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lựa chọn nhà thầu, các bên liên quan cần tích cực phối hợp và cập nhật thông tin để thực hiện đúng các quy định và hướng dẫn hiện hành.