Trung Quốc đang tích cực thúc đẩy chiến lược “công nghiệp tương lai” với tham vọng dẫn đầu toàn cầu trong các lĩnh vực công nghệ đột phá. Các ngành công nghiệp này bao gồm robot, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ sinh học và năng lượng sạch, được xem là chìa khóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và củng cố vị thế chiến lược của quốc gia.

Khái niệm “công nghiệp tương lai” lần đầu tiên được đề cập bởi lãnh đạo Trung Quốc vào năm 2020, tập trung vào các lĩnh vực sử dụng công nghệ nền tảng còn non trẻ nhưng có tiềm năng phát triển vượt bậc. Trong kế hoạch 5 năm (2021-2025), Trung Quốc đã xác định các lĩnh vực ưu tiên bao gồm trí tuệ mô phỏng não bộ, thông tin lượng tử, công nghệ gen, mạng lưới tương lai, phát triển không gian và đại dương sâu, cùng với năng lượng và lưu trữ hydro.

Năm 2024, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) đã công bố các hướng dẫn, xác định các lĩnh vực mục tiêu như robot hình người, thiết bị mạng 6G, giao diện não-máy tính, trung tâm dữ liệu AI quy mô lớn và máy bay thế hệ mới. Những lĩnh vực này không chỉ phản ánh tham vọng công nghệ của Trung Quốc mà còn cho thấy quyết tâm dẫn đầu trong các ngành công nghiệp mang tính chiến lược.

Hàng Châu, thủ phủ của tỉnh Chiết Giang, đang được ví như “Thung lũng Silicon” mới của Trung Quốc. Thành phố này đã trở thành trung tâm thu hút sự chú ý toàn cầu nhờ các công ty khởi nghiệp công nghệ. Sáu công ty nổi bật, được mệnh danh là “Sáu con hổ”, bao gồm DeepSeek (AI), Game Science (nhà phát triển trò chơi Black Myth: Wukong), Unitree và Deep Robotics (robot), BrainCo (lấy cảm hứng từ Neuralink), và Manycore (trí tuệ không gian).

Trong lĩnh vực robot hình người, Trung Quốc hiện chiếm 56% số công ty đại chúng và 45% số nhà tích hợp hệ thống robot hình người trên thế giới. Lĩnh vực công nghệ sinh học cũng đang tăng trưởng mạnh mẽ, với các công ty sinh học trong nước như WuXi AppTec đã vươn lên thành những “gã khổng lồ” toàn cầu.

Bắc Kinh đang dồn nguồn lực chưa từng có vào các ngành công nghiệp tương lai, từ tài trợ tài chính đến phát triển nhân tài, nhằm củng cố giá trị chiến lược của các ngành này cho tăng trưởng bền vững và cuộc cạnh tranh công nghệ với Washington. Năm 2023, MIIT đã giới thiệu một mô hình đổi mới sáng tạo, theo đó các thách thức công nghệ cụ thể được công bố công khai. Các công ty hoặc nhóm nghiên cứu giải quyết được những thách thức này trong vòng hai năm sẽ nhận được sự hỗ trợ ưu tiên và tài trợ từ Chính phủ.

Mặc dù thị trường việc làm tại Trung Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn, các công ty công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong lĩnh vực robot hình người, lại đang thiếu hụt nhân tài có kỹ năng. Để hỗ trợ tài chính cho các công ty công nghệ, Trung Quốc có kế hoạch khôi phục việc niêm yết các công ty khởi nghiệp chưa có lợi nhuận trên các sàn giao dịch công nghệ của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT).

Thành phố Hà Nội đang tích cực hoàn thiện dự thảo Nghị quyết với mục tiêu thúc đẩy việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và hướng tới một tương lai bền vững. Dự kiến, nghị quyết này sẽ được trình Hội đồng nhân dân thành phố xem xét và thông qua tại kỳ họp vào tháng 9/2025.

Một số chính sách nổi bật trong dự thảo bao gồm hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho người dân sở hữu xe máy chạy xăng hoặc diesel khi họ quyết định chuyển đổi sang phương tiện xanh có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên. Cụ thể, mức hỗ trợ sẽ là 3 triệu đồng/xe đối với cá nhân, 4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo, và 5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo. Mỗi cá nhân sẽ được hỗ trợ tối đa 1 xe đến hết năm 2030.

Dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ vay vốn ưu đãi với lãi suất từ 3–5%/năm và hạn mức 100% giá trị hợp đồng, thời gian vay tối đa 5 năm cho các đơn vị dịch vụ công ích, đơn vị vận tải hành khách và vận tải hàng hóa, cũng như doanh nghiệp đầu tư cơ sở thu hồi, tái chế xe cũ. Điều này nhằm khuyến khích các tổ chức và doanh nghiệp chuyển đổi sang sử dụng phương tiện giao thông xanh.

Ngoài ra, dự thảo còn đề xuất miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh từ ngày nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030. Chính sách này dự kiến sẽ thúc đẩy sự phát triển của thị trường phương tiện xanh và giúp giảm gánh nặng tài chính cho người dân và doanh nghiệp khi chuyển đổi.

Dự thảo nghị quyết cũng đề xuất lộ trình thí điểm và mở rộng vùng cấm phương tiện cá nhân chạy xăng/diesel. Theo đó, thành phố sẽ thí điểm hạn chế xe máy chạy xăng từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026, sau đó cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 và trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028. Đồng thời, hạn chế ô-tô cá nhân dùng xăng/diesel trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028 và mở rộng ra Vành đai 3 từ ngày 1/1/2030.

Từ năm 2035-2050, thành phố sẽ hạn chế xe cơ giới không phải phương tiện xanh theo từng cấp độ. Hà Nội cũng sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ xe áp dụng theo lộ trình nêu trên đối với xe phát thải gây ô nhiễm. Điều này thể hiện cam kết mạnh mẽ của thành phố trong việc kiểm soát và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Nhằm bảo đảm thực hiện mục tiêu trên, Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu phải có tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu có trụ sạc trước cuối năm 2026 và tối thiểu 30% chỗ đỗ tại dự án mới phải có trụ sạc. Các dự án đầu tư hạ tầng trạm sạc công cộng sẽ được ngân sách hỗ trợ 70% lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu.

Hà Nội cũng sẽ ưu tiên đầu tư trụ sạc trên vỉa hè, khuyến khích lắp trạm nạp hydrogen, nhiên liệu sạch. Thành phố khuyến khích mạnh mẽ các nhà đầu tư tham gia phát triển hạ tầng giao thông năng lượng sạch qua hình thức PPP (đối tác công-tư) và sẽ được ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí quy hoạch đến hết năm 2033.

Ngày 15-7, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM Nguyễn Thanh Nghị đã có buổi tiếp đón ông Daniel J. Kritenbrink, nguyên Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, hiện là lãnh đạo Tập đoàn The Asia Group (Mỹ). Tại buổi tiếp, ông Nguyễn Thanh Nghị đã nhấn mạnh mối quan hệ đang phát triển mạnh mẽ giữa Việt Nam và Mỹ.

Theo ông Nghị, kim ngạch thương mại giữa TP HCM và Mỹ đã đạt hơn 10,7 tỷ USD trong năm 2024, tăng 42% so với trước đó. Hiện tại, Mỹ đang là nhà đầu tư lớn thứ 9 của thành phố. Những con số này cho thấy tiềm năng hợp tác kinh tế giữa TP HCM và Mỹ còn rất lớn.

Trong bối cảnh mới, TP HCM đang mong muốn các doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào 4 lĩnh vực trọng điểm. Thứ nhất là xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, nơi các doanh nghiệp có thể thực hiện các giao dịch tài chính phức tạp và phát triển thị trường vốn. Thứ hai là công nghệ cao, bao gồm công nghệ thông tin, công nghệ sinh học và công nghệ nano. Thứ ba là đô thị thông minh, nơi công nghệ được áp dụng để cải thiện chất lượng cuộc sống của dân cư và tối ưu hóa quản lý đô thị. Cuối cùng là chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng sạch và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nhằm nâng cao năng suất lao động và cạnh tranh của nền kinh tế.

Ông Daniel J. Kritenbrink, nguyên Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, đánh giá cao tầm nhìn phát triển của TP HCM. Ông cho rằng các mục tiêu của thành phố hoàn toàn phù hợp với nhu cầu và xu thế phát triển của thế giới. Kritenbrink cũng cam kết rằng The Asia Group sẽ đóng vai trò là cầu nối giữa doanh nghiệp và chính phủ, nhằm thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa hai bên.

Ông Kritenbrink bày tỏ tin tưởng rằng hai bên sẽ vượt qua các thách thức để thu hút thêm nhiều dự án, mang lại lợi ích thiết thực cho TP HCM. Sự hợp tác này không chỉ giúp thành phố đạt được mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội mà còn góp phần tăng cường mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Mỹ.

Trước những nỗ lực của TP HCM và sự hỗ trợ của The Asia Group, có thể hy vọng rằng mối quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ sẽ ngày càng phát triển, mang lại nhiều cơ hội hợp tác cho doanh nghiệp hai nước.

Các nhà khoa học Nga đã đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực năng lượng bền vững với việc phát triển thành công công nghệ tiên tiến dựa trên vi tảo. Công nghệ này không chỉ giúp hấp thụ khí carbon dioxide từ khí thải công nghiệp mà còn tạo ra biohydrogen – một dạng nhiên liệu sạch đầy hứa hẹn.

Công nghệ này được phát triển bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Bách khoa Saint Petersburg Peter Đại đế (SPbPU) và đã được công bố trên tạp chí International Journal of Hydrogen Energy. Quá trình hoạt động của công nghệ này bắt đầu bằng việc dẫn khí thải công nghiệp qua một ao sinh học đặc biệt, nơi vi tảo hấp thụ khí carbon dioxide trong quá trình quang hợp và tạo ra sinh khối.

Sau đó, sinh khối này được sử dụng để thu được biohydrogen thông qua quá trình lên men tối. Theo bà Natalia Politaeva, giáo sư tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Thủy lực và Điện lực thuộc SPbPU, công nghệ này đại diện cho một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực năng lượng bền vững. “Tương lai của năng lượng bền vững không phải là đấu tranh chống thiên nhiên, mà là phối hợp với thiên nhiên. Vi tảo là những đồng minh nhỏ bé có thể biến chất thải công nghiệp thành năng lượng sạch”, bà cho biết.

Biohydrogen thu được từ công nghệ này có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho nhiều mục đích năng lượng khác nhau, bao gồm tạo ra điện và nhiệt trong sản xuất, cũng như trong pin nhiên liệu hydro hoặc để tạo ra nhiên liệu sinh học cho ô tô. Các nhà nghiên cứu SPbPU tin rằng hệ thống này có thể đặc biệt hữu ích đối với các nhà máy nhiệt điện than, vốn là nguồn phát thải carbon dioxide lớn nhất.

Theo kỹ sư Ksenia Velmozhina, một nhà máy nhiệt điện than 500MW thải ra 11.400 tấn carbon dioxide mỗi ngày. Việc tích hợp công nghệ của họ có thể giúp giảm tiền phạt phát thải và biến chất thải thành nhiên liệu hữu ích. Hệ thống này không chỉ giúp giảm phát thải mà còn có thể tăng hiệu suất năng lượng của doanh nghiệp lên 20-30%. Bất kỳ quốc gia nào có lượng khí thải công nghiệp lớn có thể áp dụng phương pháp này.

Một trong những ưu điểm nổi bật của hệ thống này là khả năng kết hợp ba chức năng cùng một lúc: thu giữ carbon dioxide, xử lý sinh khối và tạo ra hydro. Công nghệ mới này rất độc đáo vì nó mang đến bản chất khép kín và tính bền vững. Hiện tại, các nhà khoa học đang tập trung vào việc thử nghiệm hệ thống tại một cơ sở công nghiệp và điều chỉnh công nghệ cho phù hợp với các điều kiện khí hậu khác nhau.

Họ cũng có kế hoạch mở rộng hệ thống này bằng cách bổ sung chức năng xử lý nước thải và chiết xuất các sản phẩm sinh học có giá trị gia tăng cao. Với công nghệ này, các nhà khoa học Nga hy vọng sẽ góp phần vào việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và tạo ra một tương lai năng lượng bền vững hơn.

Sở Xây dựng Hà Nội đang đề xuất một loạt biện pháp hỗ trợ nhằm thúc đẩy sự tham gia của các nhà đầu tư vào phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch thông qua hình thức đối tác công tư (PPP). Các biện pháp này bao gồm việc ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí đã được quy hoạch cho các dự án phát triển trạm năng lượng sạch đến hết năm 2033. Bên cạnh đó, thành phố Hà Nội cũng cam kết sẽ đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông và kỹ thuật để kết nối hiệu quả với các dự án trạm năng lượng sạch.

Một điểm nổi bật trong đề xuất này là việc hỗ trợ tài chính cho các dự án đầu tư vào hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch. Theo đó, ngân sách thành phố sẽ hỗ trợ 70% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu tiên cho các dự án này. Đối với các dự án bến xe, bãi đỗ xe có tối thiểu 30% chỗ đỗ được trang bị trụ sạc, thành phố sẽ hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng và 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu.

Thành phố cũng cam kết đảm bảo cung ứng đủ năng lượng cho các trạm sạc, hỗ trợ miễn phí khảo sát, thiết kế đấu nối lưới điện và chi phí quảng bá. Đây là những bước đi quan trọng nhằm hỗ trợ việc chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh tại Hà Nội, hướng tới mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường và phát triển bền vững.

Để phục vụ mục tiêu chuyển đổi phương tiện xanh, thành phố yêu cầu đến hết năm 2026, tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại các công trình hiện hữu phải có trụ sạc. Đối với các dự án mới, tỷ lệ này sẽ là 30%. Thành phố cũng ưu tiên xây dựng trụ sạc trên vỉa hè và khuyến khích đầu tư vào trụ nạp hydrogen, nhiên liệu sạch khác.

Hiện tại, thống kê sơ bộ cho thấy toàn thành phố mới chỉ có khoảng 1.000 trạm sạc của V Green. Điều này cho thấy còn rất nhiều việc cần làm để đạt được mục tiêu đề ra. Với các chính sách ưu đãi mới, thành phố Hà Nội đang mở ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực đầy tiềm năng này, góp phần thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng năng lượng sạch và hỗ trợ việc chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh.

Các nhà đầu tư có thể tìm hiểu thêm thông tin về các cơ hội đầu tư vào hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch tại Hà Nội thông qua cổng thông tin điện tử của thành phố Hà Nội. Sở Xây dựng Hà Nội hy vọng rằng với sự hỗ trợ và khuyến khích này, các nhà đầu tư sẽ quan tâm và tham gia vào phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch, góp phần xây dựng một môi trường giao thông xanh và bền vững cho thành phố.

Công nghệ đang trở thành chìa khóa then chốt trong việc mở ra một tương lai bền vững cho nhân loại. Việc ứng dụng công nghệ vào các lĩnh vực khác nhau đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển.

Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên, công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong việc tìm ra giải pháp. Một trong những giải pháp quan trọng là năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời và gió, đã trở thành một trong những nguồn năng lượng chính của thế giới. Công nghệ lưu trữ năng lượng cũng đã được cải tiến đáng kể, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. AI giúp dự báo nhu cầu điện, điều phối lưới điện thông minh và tối ưu hóa việc tích hợp nguồn năng lượng tái tạo. AI cũng giúp cải thiện giao thông đô thị, giảm ùn tắc và lượng khí thải nhà kính. Sự phát triển của AI đã mở ra những cơ hội mới cho việc quản lý và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Kinh tế tuần hoàn cũng là một trong những lĩnh vực mà công nghệ đang đóng vai trò quan trọng. Công nghệ giúp phân loại rác thải tự động, tăng tỷ lệ tái chế và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu. Công nghệ in 3D cũng giúp sản xuất theo yêu cầu, giảm tồn kho và vận chuyển. Việc áp dụng công nghệ vào kinh tế tuần hoàn đã giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển.

Tất cả những đổi mới trên đang được tích hợp vào các thành phố thông minh, nơi công nghệ không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn nâng cao chất lượng sống của cư dân. Công nghệ không phải là viên đạn bạc, nhưng là công cụ đắc lực trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh.

Từ năng lượng tái tạo đến trí tuệ nhân tạo, từ kinh tế tuần hoàn đến thành phố thông minh, đổi mới công nghệ đang mở ra một lộ trình mới cho sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Việc đầu tư và thúc đẩy công nghệ sạch ngay hôm nay không chỉ là lựa chọn thông minh mà còn là trách nhiệm chung của toàn nhân loại.

Việt Nam đang nắm giữ tiềm năng to lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, khuôn khổ pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam hiện vẫn còn phân mảnh và thiếu sự thống nhất, chưa đáp ứng được tốc độ phát triển nhanh chóng và mức độ phức tạp ngày càng tăng của các nguồn năng lượng mới. Điều này đang trở thành rào cản kìm hãm dòng vốn đầu tư và gây ra những rủi ro chính sách đối với cả nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Theo các đánh giá, Việt Nam có tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW, với số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt tập trung ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Về điện gió, Ngân hàng Thế giới đã xác định rằng Việt Nam sở hữu tiềm năng điện gió lớn nhất khu vực Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước tính đạt 513.360 MW.

Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra rằng chính sách năng lượng tái tạo hiện nay đang phân tán và được quy định trong nhiều văn bản luật khác nhau, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp giữa các ngành. Ngoài ra, các cơ chế như đấu thầu, xác định giá điện và hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và ổn định, làm tăng rủi ro tài chính cho các nhà đầu tư. Thêm vào đó, hệ thống truyền tải hiện tại chưa đủ sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn năng lượng tái tạo.

Kinh nghiệm từ các quốc gia khác cho thấy, việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo là một bước ngoặt quan trọng. Các nước như Đức, Trung Quốc và Hàn Quốc đã sớm ban hành luật này, không chỉ tạo ra công cụ điều tiết thị trường mà còn thể hiện cam kết dài hạn của chính phủ với người dân và doanh nghiệp.

Để phát triển năng lượng tái tạo hiệu quả, các chuyên gia đề xuất rằng Việt Nam cần tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo. Điều này bao gồm đảm bảo nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch, thúc đẩy cạnh tranh minh bạch và đảm bảo chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cần quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác định giá dựa trên thị trường có điều tiết, cũng như cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cũng bày tỏ quan điểm rằng việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết để giải quyết những bất cập và sự chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật hiện hành.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không chỉ giải quyết các vấn đề về chính sách mà còn thể hiện quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, thu hút dòng vốn quốc tế, xây dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế của Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng điện gió ngoài khơi lớn nhất Đông Nam Á, với tổng công suất ước tính lên đến gần 600 GW. Bên cạnh đó, với trữ lượng sinh khối dồi dào từ nông nghiệp và bức xạ mặt trời cao quanh năm ở khu vực miền Trung và miền Nam, tiềm năng phát triển năng lượng sạch tại Việt Nam là rất lớn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch đang gặp phải nhiều khó khăn.

Thị phần năng lượng tái tạo trong tổng mức năng lượng của quốc gia còn thấp. Số lượng các dự án đầu tư vào năng lượng tái tạo còn ít, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và LNG được coi là trụ cột trong chuyển dịch cơ cấu nguồn điện để đảm bảo an ninh năng lượng. Các chuyên gia cũng cho rằng quá trình hiện thực hóa tiềm năng này đang bị chậm lại đáng kể. Mặc dù Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh mục tiêu phát triển mạnh điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, nhưng đến nay chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế. Chỉ có 3 trong số 13 dự án LNG hiện hữu đang đúng tiến độ.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ ba “nút thắt” lớn: thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư – phê duyệt dự án còn chồng chéo; đặc biệt là khó khăn trong huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn. Nếu không tháo gỡ các “nút thắt” này, rất khó để đạt mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cam kết Net Zero đặt ra.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, nhận định rằng dòng vốn này sẽ không tự chảy đến nếu không có hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài. Việc chưa có bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, chưa có thị trường trái phiếu xanh phát triển đầy đủ, cũng như thiếu cơ chế ưu đãi thuế – phí đang khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm.

Theo khuyến nghị của nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế, Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh theo hướng: Ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh để các tổ chức tài chính có căn cứ thẩm định; Tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và quy trình phát hành đơn giản; Khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất, chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh; Thành lập các quỹ tài chính xanh quốc gia để làm “vốn mồi”, thu hút thêm các nguồn lực từ khu vực tư nhân và quốc tế.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự vào cuộc chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ là cú hích quan trọng. Với năng lực tài chính, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, các doanh nghiệp này có thể làm “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đồng thời đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến các mục tiêu thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.