Ngày 1/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức công bố mạng lưới các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 tại Hà Nội. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc triển khai Đề án Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 của Chính phủ.

Trong khu vực phía Bắc, đã có 7 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc được thành lập, bao gồm: Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong công nghiệp và y sinh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học về trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến, thông minh; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về vật liệu mới và công nghệ xây dựng; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông; và Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ mạng thế hệ sau, an ninh mạng thông minh và truyền thông đa phương tiện.

Các cơ sở giáo dục đại học chủ trì các mạng lưới này bao gồm Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Giao thông Vận tải, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Thái Nguyên, Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải và Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc khẳng định việc hình thành các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc là minh chứng cho chiến lược phát triển dựa trên hợp tác toàn diện giữa nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước. Ông nhấn mạnh rằng đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam bứt phá trong đào tạo nhân lực công nghệ cao phục vụ quá trình chuyển đổi số.

Việc thành lập các trung tâm đào tạo xuất sắc này được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực công nghệ cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và hỗ trợ sự phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Đề án Phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 của Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng các trung tâm đào tạo xuất sắc trong các lĩnh vực công nghệ ưu tiên, nhằm tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư.

Các trung tâm đào tạo xuất sắc này sẽ tập trung vào nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ, cũng như đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, công nghiệp 4.0, khoa học dữ liệu và an ninh mạng.

Thông qua việc thành lập các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc, Bộ Giáo dục và Đào tạo kỳ vọng sẽ tăng cường hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp và Nhà nước, từ đó tạo ra môi trường học tập và nghiên cứu tiên tiến, đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cũng nhấn mạnh rằng việc phát triển nhân lực công nghệ cao là yếu tố then chốt để Việt Nam có thể chuyển đổi số thành công và hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu.

Trong thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục triển khai và mở rộng các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc, nhằm tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp hợp tác chặt chẽ hơn trong việc đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Ngành logistics tại Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng bình quân lên đến 14-16% mỗi năm. Sự phát triển này đã đưa Việt Nam trở thành một trong những ngành dịch vụ tăng trưởng nhanh và ổn định nhất, với quy mô khoảng 40-42 tỷ USD/năm. Hiện, Việt Nam đứng thứ 43/155 nước về hiệu quả logistics và thuộc nhóm 5 nước dẫn đầu ASEAN.

Về số lượng doanh nghiệp, Việt Nam hiện có khoảng 30.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, trong đó gần 4.000 là doanh nghiệp chuyên nghiệp có khả năng cung ứng dịch vụ quốc tế. Tuy nhiên, để duy trì vị thế này, lực lượng lao động ngành logistics cần phải được nâng cao cả về số lượng lẫn chất lượng.

Một thách thức lớn mà ngành logistics đang đối mặt là sự thiếu hụt trầm trọng nguồn nhân lực. Tại TP. Hồ Chí Minh, trung tâm logistics lớn nhất cả nước, mỗi năm cần tới 8.400-10.000 nhân sự mới, nhưng các trường đại học, cao đẳng hiện chỉ có thể đào tạo ra khoảng 2.500 người/năm, chưa đáp ứng nổi 30% nhu cầu. Tương tự, tại Hải Phòng, địa phương có hệ thống cảng biển và logistics phát triển mạnh, con số lao động cần đến năm 2030 là 460.000 người, nhưng nguồn cung hiện nay mới chỉ đáp ứng khoảng 40-45% con số này.

Không chỉ về số lượng, chất lượng nguồn nhân lực cũng là một vấn đề đáng lo ngại. Theo khảo sát của Công ty Nghiên cứu và Tư vấn Công nghiệp Việt Nam, 60-80% doanh nghiệp logistics cho rằng nhân sự hiện nay chỉ ở mức ‘trung bình thấp’. Đa số lao động ngành chưa có kiến thức toàn diện về logistics hiện đại, kỹ năng ngoại ngữ yếu, thiếu khả năng ứng dụng công nghệ, tư duy quản trị chuỗi cung ứng còn hạn chế.

Báo cáo Logistics Việt Nam 2024 cho thấy, có đến 85,7% doanh nghiệp logistics phải tự đào tạo nội bộ vì không thể tuyển được nhân sự có sẵn kỹ năng phù hợp. Tỷ lệ lao động được đào tạo bài bản chỉ chiếm khoảng 5-7% tổng số nhân sự ngành. Điều này cho thấy khoảng trống đào tạo đang rất lớn.

Không chỉ thiếu nhân lực làm việc, ngành logistics còn thiếu cả đội ngũ giảng viên và chuyên gia có năng lực đào tạo chuẩn hóa. Do đó, quy mô và chất lượng đào tạo chính quy, bao gồm cả dài hạn và ngắn hạn, hiện chưa theo kịp nhu cầu thị trường. Hơn 85% doanh nghiệp buộc phải tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ theo phương thức ‘vừa học vừa làm’.

Sự thiếu hụt nhân lực đang là điểm nghẽn lớn nhất kìm hãm sự phát triển bền vững của ngành logistics. Vì vậy, giải bài toán nhân lực logistics không chỉ là trách nhiệm của các trường đào tạo, mà còn là chiến lược dài hạn mà Nhà nước, doanh nghiệp và toàn ngành cần chung tay thực hiện. Đầu tư vào con người chính là đầu tư cho tương lai của ngành và cho cả vị thế logistics Việt Nam trên bản đồ toàn cầu.

Việc nâng cao năng lực lao động không thể chỉ trông chờ vào các cơ sở giáo dục truyền thống. Cần một chiến lược tổng thể trong việc gắn kết giữa doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Các doanh nghiệp lớn nên đầu tư các trung tâm đào tạo nội bộ, phối hợp cùng trường học trong việc xây dựng chương trình đào tạo thực chiến, để sinh viên ra trường không còn ‘bỡ ngỡ’ khi bước vào môi trường làm việc thực tế.

Trường Cao đẳng Đà Nẵng là một cơ sở đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực sau khi trải qua quá trình sáp nhập nhằm tăng cường sức mạnh tổng hợp từ kỹ thuật công nghệ đến văn hóa nghệ thuật. Quá trình sáp nhập này đánh dấu một bước chuyển mình chiến lược để trở thành một trường cao đẳng hiện đại và giàu bản sắc.

Ông Hồ Viết Hà, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Đà Nẵng, đã chia sẻ về những thách thức và cơ hội mà trường đang đối mặt trong quá trình đổi mới, kết nối và khẳng định vị thế của mình. Một trong những thách thức lớn nhất sau sáp nhập là tạo sự thống nhất và đoàn kết trong nội bộ. Để giải quyết vấn đề này, nhà trường đã xác định ổn định tư tưởng và tổ chức là nhiệm vụ then chốt.

Nhà trường đã tổ chức thường xuyên các buổi họp giao ban, hội nghị, trao đổi nội bộ để lắng nghe, chia sẻ và giải đáp kịp thời những vướng mắc của cán bộ, giảng viên và nhân viên. Việc bố trí cán bộ quản lý ở các khoa, phòng, trung tâm theo đề án sáp nhập được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt cũng được thực hiện một cách công khai, minh bạch và dựa trên năng lực, chuyên môn phù hợp với từng vị trí.

Trường cũng chú trọng đến yếu tố hài hòa, không để xảy ra tình trạng bên này “áp” bên kia, mà thay vào đó là phối hợp, cùng xây dựng. Mỗi đơn vị, phòng ban sau sáp nhập có đại diện từ cả hai trường trước đây. Tâm lý của giảng viên, giáo viên được quan tâm, chia sẻ bởi nhà trường hiểu rằng, chỉ khi cán bộ yên tâm công tác, chất lượng đào tạo mới đảm bảo.

Trong thời gian tới, nhà trường sẽ đẩy mạnh các hoạt động chung như hội thao, văn nghệ, tập huấn chuyên môn liên ngành… để tăng tính kết nối giữa các đơn vị, từ đó tạo sự gắn bó, chia sẻ và dần hình thành văn hóa chung. Tất cả đều nhằm mục tiêu cuối cùng là tạo ra môi trường học tập, làm việc ổn định, tích cực, có lợi cho học sinh, sinh viên.

Sau sáp nhập, Trường Cao đẳng Đà Nẵng mang trong mình hai thế mạnh: Kỹ thuật công nghệ và nghệ thuật sáng tạo. Nhà trường định hướng ra sao để tạo ra thế hệ vừa giỏi nghề, vừa giàu cảm xúc và nhân văn? Bước vào năm học mới, với mô hình trường cao đẳng đa ngành, đa lĩnh vực, nhà trường đặt mục tiêu xây dựng môi trường giáo dục toàn diện, lấy sinh viên làm trung tâm và hướng tới phát triển hài hòa các yếu tố đức – trí – thể – mỹ.

Về đạo đức, nhà trường chú trọng giáo dục tư tưởng, lối sống, tác phong công nghiệp và ý thức nghề nghiệp cho sinh viên. Về trí tuệ, trường tiếp tục đổi mới chương trình đào tạo theo hướng gắn kết chặt chẽ với thực tiễn, nâng cao chất lượng dạy học, tăng cường ứng dụng công nghệ, kỹ thuật vào giảng dạy.

Về thể chất, nhà trường đẩy mạnh các hoạt động thể dục thể thao, phong trào rèn luyện sức khỏe, tổ chức giải thi đấu nội bộ, giao lưu giữa các khoa, bộ môn, tạo điều kiện cho sinh viên tăng cường thể lực, xây dựng lối sống lành mạnh.

Về thẩm mỹ, với tiền thân từ Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật, nhà trường có thế mạnh trong việc tổ chức hoạt động văn hóa – nghệ thuật. Nhà trường sẽ phát huy truyền thống này bằng cách đưa các hoạt động biểu diễn, mỹ thuật, sáng tác vào đời sống học đường; giúp sinh viên có tinh thần phong phú, phát triển cảm xúc và gu thẩm mỹ trong học tập lẫn cuộc sống.

Với đội ngũ giảng viên chuyên sâu về văn hóa – nghệ thuật, nhà trường có định hướng gì để hỗ trợ các trường phổ thông trên địa bàn, nhất là trong bối cảnh thiếu giáo viên mỹ thuật? Nhà trường xác định đây là nhiệm vụ phù hợp với thế mạnh và trách nhiệm xã hội.

Trước mắt, nhà trường tích cực đưa nội dung giáo dục âm nhạc, kỹ năng biểu diễn, thẩm mỹ nghệ thuật vào hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, sinh hoạt chuyên đề trong trường. Đồng thời, nhà trường khuyến khích sinh viên các ngành khác (ngoài nghệ thuật) tiếp cận, trải nghiệm môn nghệ thuật như nhạc cụ, hát, múa, vẽ… để phát triển năng khiếu cá nhân và cảm thụ nghệ thuật như một phần trong hành trang phát triển toàn diện.

Nhà trường cũng mong rằng, với sự đồng hành của ngành Giáo dục, Văn hóa và chính quyền địa phương, Trường Cao đẳng Đà Nẵng có thể trở thành hạt nhân hỗ trợ lan tỏa tinh thần yêu nghệ thuật, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu cho học sinh từ sớm.

Về hỗ trợ bên ngoài, lâu nay, nhà trường phối hợp với các trường THPT, THCS trên địa bàn thành phố để đưa giáo dục STEM vào giảng dạy và hướng nghiệp cho học sinh. Khi được đào tạo thêm lĩnh vực văn hóa nghệ thuật cũng là lợi thế, nhà trường sẽ sẵn sàng chuyển sang mô hình STEAM.

Qua đó, học sinh học theo cách tiếp cận thực tế, ứng dụng các kiến thức đã học vào giải quyết vấn đề trong cuộc sống.