Trong 5 năm qua, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) đã trở thành đòn bẩy quan trọng giúp thương mại giữa Việt Nam và Italy tăng trưởng ấn tượng. Hiệp định này đã mở rộng thị trường xuất nhập khẩu và nâng tầm hợp tác về công nghệ, năng lượng xanh, thời trang.

Bà Dương Phương Thảo, Tham tán thương mại Việt Nam tại Italy, nhận định EVFTA đã tạo động lực quan trọng giúp hai quốc gia vượt qua nhiều thách thức toàn cầu như đại dịch COVID-19, xung đột địa chính trị và lạm phát. Thống kê cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Italy đã tăng gần 50%, từ 4,62 tỷ USD năm 2020 lên 6,91 tỷ USD năm 2024. Xuất khẩu của Việt Nam sang Italy tăng 58%, đạt 4,94 tỷ USD.

Các mặt hàng chủ lực tăng trưởng vượt bậc bao gồm sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, giày dép, cà phê, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng và phương tiện vận tải cùng phụ tùng. EVFTA đã mang lại lợi thế thuế quan rõ rệt, thúc đẩy xuất khẩu nông sản, thủy sản, dệt may và điện tử của Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu công nghệ và hàng hóa cao cấp từ Italy.

Tuy nhiên, không phải ngành nào cũng tận dụng được hiệu quả từ EVFTA. Ngành thủy sản đối mặt với ‘thẻ vàng’ IUU, hạn chế xuất khẩu tôm và cá tra sang Italy. Chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng lâu ảnh hưởng đến độ tươi ngon và giá cả cạnh tranh. Bà Dương Phương Thảo nhấn mạnh rằng doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn vệ sinh và kiểm dịch của EU, đầu tư vào sản xuất sạch và truy xuất nguồn gốc để khắc phục những rào cản này.

Trong tương lai, EVFTA sẽ tiếp tục thúc đẩy thương mại và đầu tư bền vững, giúp Việt Nam chuyển dịch sang kinh tế xanh và công nghệ cao. Với Italy, hợp tác trong máy móc, năng lượng tái tạo, thời trang và công nghệ cao sẽ là trọng tâm.

Để đảm bảo hiệu quả lâu dài, Việt Nam cần ưu tiên chuyển giao công nghệ từ Italy, đặc biệt trong máy móc nông nghiệp, cơ khí chính xác và công nghệ cao. Nâng cấp công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc linh kiện nhập khẩu là yếu tố then chốt. Hợp tác với các viện thiết kế Italy, đặc biệt tại Milan, sẽ giúp phát triển sản phẩm giá trị cao. Đầu tư vào sản xuất xanh, sử dụng năng lượng tái tạo và đào tạo nhân lực chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh.

Thách thức lớn hơn đến từ việc EU đẩy nhanh đàm phán FTA với các nước ASEAN khác như Thái Lan, Indonesia và Malaysia. Nếu Thái Lan ký FTA vào năm 2026, thuế ưu đãi tương tự EVFTA sẽ làm giảm lợi thế của Việt Nam, đặc biệt trong nông sản và dệt may.

Tập trung vào chất lượng, thiết kế và sản xuất bền vững là cách để Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh và tận dụng tối đa cơ hội từ quan hệ đối tác chiến lược với Italy, cũng như khai thác tiềm năng từ EVFTA và các thỏa thuận hợp tác khác.

Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, nhiều ông lớn công nghệ đã bắt đầu tận dụng AI để cải thiện và tối ưu hóa các hoạt động sản xuất của mình. Mới đây, Netflix đã chính thức công bố việc sử dụng AI để tạo ra một cảnh quay trong bộ phim khoa học viễn tưởng ‘The Eternaut’ (Nhà du hành vĩnh cửu) của Argentina. Đây là lần đầu tiên Netflix áp dụng công nghệ AI để tạo ra một cảnh quay trong bất kỳ chương trình truyền hình hoặc phim nào được sản xuất.

Cảnh quay được tạo ra bằng AI mô tả một đoạn phim tòa nhà sụp đổ ở Buenos Aires, thủ đô của Argentina. Theo giám đốc điều hành của Netflix, ông Ted Sarandos, việc sử dụng AI trong trường hợp này đã giúp giảm thiểu đáng kể chi phí và thời gian sản xuất. Ông Sarandos cũng nhận định rằng AI đại diện cho một cơ hội tuyệt vời để giúp các nhà sáng tạo làm phim và loạt phim tốt hơn, không chỉ về mặt chi phí mà còn về chất lượng và hiệu quả.

Không chỉ Netflix, Google cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng sạch để phục vụ cho các hoạt động của mình. Mới đây, Google đã ký thỏa thuận mua 3 gigawatt (GW) từ thủy điện với Brookfield Asset Management trị giá 3 tỷ USD. Đây là thỏa thuận năng lượng sạch lớn nhất thế giới từ trước đến nay trong lĩnh vực thủy điện giữa doanh nghiệp và đối tác cung cấp điện. Theo thỏa thuận này, hai nhà máy thủy điện tại bang Pennsylvania sẽ được nâng cấp và tái cấp phép vận hành nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn mới về hiệu suất và môi trường.

Việc này diễn ra trong bối cảnh các tập đoàn công nghệ lớn đang tăng tốc xây dựng trung tâm dữ liệu để phục vụ cho trí tuệ nhân tạo và các nền tảng điện toán đám mây, vốn tiêu tốn lượng điện năng khổng lồ. Nhu cầu về năng lượng sạch và hiệu quả đang trở thành một ưu tiên hàng đầu đối với các công ty công nghệ lớn.

Bên cạnh đó, Công ty FPT Smart Cloud và tổ chức Startup Island TAIWAN đã ký biên bản thỏa thuận hợp tác (MoU) chính thức, nhằm tăng tốc tích hợp các giải pháp AI đến từ Đài Loan (Trung Quốc) vào hệ sinh thái doanh nghiệp Việt Nam. Sáng kiến này hướng đến việc rút ngắn thời gian thử nghiệm (PoC), đẩy mạnh triển khai thực tế và mở rộng quy mô dài hạn, thông qua việc kết nối thế mạnh công nghệ của cả hai bên.

Việc ứng dụng AI vào hiện đại hóa nhà máy từng bước trong ngắn hạn đến dài hạn là một trọng tâm được bàn thảo. Sự kết hợp giữa công nghệ AI và các giải pháp đổi mới sáng tạo sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao hiệu suất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Qua đó, các doanh nghiệp có thể tận dụng AI để cải thiện quy trình sản xuất, giảm thiểu chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.