Tới năm 2045, tỉnh Đồng Tháp đặt mục tiêu trở thành trung tâm nông nghiệp hiện đại và du lịch sinh thái của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh sẽ tập trung xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và phát triển công nghiệp tiên tiến.

Mới đây, tại Hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh mở rộng lần thứ nhất nhiệm kỳ 2020 – 2025, ông Lê Quốc Phong, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp, đã trình bày về dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Dự thảo này được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu, tích hợp hai báo cáo chính trị của hai Đảng bộ Tiền Giang và Đồng Tháp trước đây.

Mục tiêu tổng quát của dự thảo là xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, khơi dậy khát vọng phát triển và ý chí tự lực, tự cường của nhân dân. Cụ thể, tỉnh Đồng Tháp phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh có công nghiệp phát triển nhanh, tiên phong xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, thuộc nhóm địa phương phát triển hàng đầu của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đến năm 2045, Đồng Tháp sẽ trở thành trung tâm nông nghiệp hiện đại và du lịch sinh thái của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, là địa phương dẫn đầu cả nước trong một số lĩnh vực nông nghiệp, phát triển công nghiệp tiên tiến, là nơi đáng sống, người dân có cuộc sống phồn vinh, hạnh phúc.

Trong 5 năm qua, tỉnh Đồng Tháp đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân ước đạt 5,51%/năm, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Quy mô kinh tế của tỉnh đạt 290.859 tỷ đồng, tăng 1,58 lần so với năm 2020. Kim ngạch xuất khẩu năm 2025 ước đạt 9,2 tỷ USD, tăng trưởng bình quân 16,8%/năm; thu nhập bình quân đầu người đến năm 2025 đạt 70,74 triệu đồng, tăng 1,42 lần so với năm 2020.

Hệ thống hạ tầng giao thông có bước phát triển đột phá, với các công trình chiến lược như cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, Mỹ Thuận – Cần Thơ, Cao Lãnh – An Hữu và các công trình liên kết vùng.

Lĩnh vực du lịch phục hồi mạnh mẽ, thu hút khoảng 25 triệu lượt khách, góp phần quảng bá văn hóa và thúc đẩy kinh tế địa phương.

Tuy nhiên, vẫn còn 6 nhóm chỉ tiêu chưa đạt kế hoạch, gồm: tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân ước đạt 5,51%/năm, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng nhưng chưa đạt mục tiêu, GRDP bình quân đầu người ước đạt 85,5 triệu đồng. Huy động vốn đầu tư toàn xã hội trên GRDP ước đạt 85,5 nghìn tỷ đồng, tốc độ tăng thu ngân sách nhà nước bình quân 2,25%, tỷ lệ đô thị hóa đạt 23,6%.

Riêng trong 6 tháng đầu năm 2025, tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh Đồng Tháp có chuyển biến tốt. Tổng sản phẩm nội tỉnh (GRDP) ước đạt 69.544 tỷ đồng, tăng 7,16% so với cùng kỳ năm 2024.

Các khu vực kinh tế đều tăng trưởng khá tốt; vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ước đạt 35.525 tỷ đồng, tăng 10,9% so với cùng kỳ, đạt 39,5% kế hoạch năm.

Thu ngân sách nhà nước trên địa đạt 12.981 tỷ đồng, đạt 62,76% dự toán năm, tăng 18,12% so cùng kỳ, hơn 1.210 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 8.185 tỷ đồng, tăng 57,8% về số lượng và tăng 47,8% về vốn đăng ký so cùng kỳ, đạt 75,3% kế hoạch.

Người trẻ là nguồn lực tiềm năng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy nhiên, để có thể khơi dậy tiềm năng này, cần có sự hỗ trợ và niềm tin từ chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Một trong những tấm gương sáng tiêu biểu cho việc kết nối giáo dục, nghiên cứu và phát triển cộng đồng tại Đồng bằng sông Cửu Long là Huỳnh Ngọc Thái Anh, Bí thư Đoàn Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Cần Thơ.

Với vai trò là một giảng viên trẻ ngành khoa học máy tính, Thái Anh đã và đang thực hiện nhiều dự án ứng dụng hướng tới sự phát triển bền vững tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Không chỉ vậy, anh còn là thành viên của Câu lạc bộ Doanh nhân trẻ TP. Cần Thơ và mới đây đã tham gia chương trình ‘Tầm nhìn toàn cầu của thanh niên Việt Nam 2025’ (VYGO2025) tại Ninh Bình. Chương trình do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều bạn trẻ tài năng từ Việt Nam và quốc tế.

Khi chia sẻ về việc tham gia chương trình VYGO2025, Thái Anh bày tỏ mong muốn được kết nối với những bạn trẻ tài năng khắp nơi và lan tỏa mô hình tích hợp giảng dạy và hoạt động phát triển bền vững. Theo anh, mỗi người Việt trẻ khi ra thế giới đều mang trong mình sứ mệnh: vừa giới thiệu văn hóa Việt, vừa học hỏi và kết nối nguồn lực quốc tế để quay về đóng góp cho quê hương.

Về dự án phát triển bền vững mà Thái Anh tâm đắc nhất, đó là ‘Máy thu gom rác trên mặt nước’. Dự án này xuất phát từ thực tế nhiều con sông ở Đồng bằng sông Cửu Long bị ô nhiễm nặng bởi rác thải. Thái Anh cùng nhóm đã nghiên cứu phát triển mô hình thiết bị có thể tự động di chuyển và thu gom rác. Hiện tại, mô hình đã tích hợp được trí tuệ nhân tạo để nhận dạng rác thải và điều hướng thu gom tự động.

Đối với các bạn trẻ muốn triển khai các dự án nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn, Thái Anh cho rằng khó khăn lớn nhất là nguồn lực tài chính và nhân sự. Ngoài ra, việc tiếp cận và kết nối với các bên liên quan cũng không dễ dàng. Chính sách hỗ trợ dành riêng cho người trẻ còn hạn chế cũng là một thách thức.

Để khuyến khích giới trẻ, đặc biệt là thanh niên vùng Đồng bằng sông Cửu Long tích cực tham gia vào các hoạt động phát triển bền vững, Thái Anh đề xuất ba điều quan trọng: truyền cảm hứng, cơ chế hỗ trợ và niềm tin. Nếu được tin tưởng, người trẻ sẽ mạnh dạn đề xuất và triển khai các dự án mang lại giá trị thật sự cho cộng đồng.

Đối với sinh viên, Thái Anh nhắn nhủ rằng họ là lực lượng có tiềm năng mạnh mẽ nhất để thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. Hãy học tập không chỉ để làm nghề, mà để tạo tác động. Dù bạn học công nghệ, nông nghiệp, xã hội hay môi trường, đều có thể góp phần giải quyết bài toán của cộng đồng.

Sau khi hợp nhất, vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sẽ bao gồm 5 tỉnh, thành phố là Cà Mau, An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long và Đồng Tháp. Với thế mạnh về tài nguyên miệt vườn, sông nước, biển, đảo, hệ thống danh lam, thắng cảnh, di sản văn hóa phong phú và bản sắc văn hóa độc đáo, du lịch vùng ĐBSCL được kỳ vọng sẽ có bước chuyển mình mạnh mẽ.

Quá trình hợp nhất không gian du lịch ở mỗi tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL đã được mở rộng. Các kết nối liên vùng, nội tỉnh trở nên linh hoạt và hiệu quả hơn, giúp việc xây dựng tour, tuyến thuận lợi hơn, mang đến cho du khách hình ảnh ĐBSCL mới mẻ hơn, hấp dẫn hơn. Sự phân vùng không chỉ giúp tránh chồng lấn sản phẩm mà còn tạo điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch chuyên sâu và bài bản hơn để thu hút du khách.

Tuy nhiên, dù các tỉnh, thành phố ĐBSCL đã chú trọng công tác liên kết, hợp tác phát triển du lịch, vẫn còn thực trạng ‘mạnh ai nấy làm’ dẫn đến rời rạc, thiếu tính kết nối. Do đó, sản phẩm du lịch vùng này có sự trùng lắp, thiếu chiều sâu và gây khó khăn cho doanh nghiệp trong xây dựng các tour liên tỉnh.

Các chuyên gia du lịch khẳng định, hợp nhất tỉnh là dịp để tái tổ chức ngành du lịch theo hướng chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, để phát triển du lịch ĐBSCL bền vững cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp chiến lược như đầu tư phát triển hạ tầng du lịch hiện đại, đồng bộ từ việc cải thiện hệ thống giao thông liên vùng; ứng dụng công nghệ số trong quản lý điểm đến, chỉ dẫn thông minh và quảng bá du lịch; định vị và phát triển sản phẩm du lịch đặc thù gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa vùng; tăng cường xúc tiến, quảng bá du lịch quy mô vùng… Đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực qua các lớp đào tạo, tập huấn nhân lực du lịch theo chuẩn quốc tế, chú trọng ngoại ngữ, kỹ năng phục vụ và văn hóa ứng xử.

Ngoài ra, cần xây dựng và tăng cường cơ chế phối hợp liên kết giữa các tỉnh, thành phố thông qua các hội đồng liên kết và hệ thống thông tin chung để tạo thống nhất trong phát triển sản phẩm du lịch. Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hiệp khẳng định, du lịch ĐBSCL cần có ‘nhạc trưởng’ điều phối để sản phẩm tránh trùng lắp và công tác liên kết du lịch phát huy sức mạnh tổng lực.

Công tác liên kết phát triển du lịch ngoài chính quyền cần hướng đến liên kết thị trường, liên kết giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp và cơ quan truyền thông, quảng bá hình ảnh, thương hiệu du lịch theo hướng phát triển các chuỗi giá trị, sản phẩm du lịch đặc thù…, từ đó có phân công rõ trong liên kết, phát huy lợi thế, khắc phục hạn chế, chia sẻ lợi ích, phát triển bền vững.

Giám đốc Sở Du lịch Bùi Quốc Thái cho biết, việc thay đổi địa giới hành chính mở ra cơ hội tái cấu trúc mang tính chiến lược, các địa phương có thể dễ dàng phối hợp hơn trong quản lý tài nguyên du lịch, kết nối hạ tầng và tổ chức tour, tuyến đồng bộ, từ đó tạo ra chuỗi giá trị du lịch liên hoàn, hấp dẫn và bền vững.

Ngày gần đây, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long Đặng Văn Chính đã có buổi làm việc với Đoàn công tác của Diễn đàn kinh tế Thụy Sĩ-Việt Nam. Tại buổi làm việc, ông Chính đã giới thiệu về những tiềm năng và thế mạnh của tỉnh Vĩnh Long sau khi hợp nhất.

Tỉnh Vĩnh Long có vị trí địa lý thuận lợi, nằm ở trung tâm chiến lược của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Với diện tích tự nhiên hơn 6.200 km² và dân số hơn 4,1 triệu người, tỉnh Vĩnh Long có mạng lưới sông ngòi dày đặc và hệ thống giao thông thủy bộ thuận lợi. Điều này giúp tỉnh đóng vai trò quan trọng là đầu mối kết nối giữa Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh ven biển đồng bằng sông Cửu Long, mang lại lợi thế quan trọng trong liên kết vùng và phát triển kinh tế-xã hội khu vực phía nam.

Trong những năm qua, Vĩnh Long đã đạt được nhiều kết quả đáng kể trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa xã hội và quốc phòng an ninh. Kinh tế tỉnh đã chuyển dịch đúng hướng và tăng trưởng ổn định, tập trung vào nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến nông sản, phát triển năng lượng tái tạo và du lịch sinh thái văn hóa. Tỉnh cũng đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và ứng dụng khoa học công nghệ trong mọi lĩnh vực, hướng đến mô hình tăng trưởng xanh và bền vững.

Không chỉ vậy, Vĩnh Long còn chú trọng cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thu hút đầu tư có trọng tâm, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công. Những nỗ lực này đã giúp tỉnh Vĩnh Long trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư.

Các thành viên đoàn công tác bày tỏ sự phấn khởi với những tiềm năng và thế mạnh của tỉnh Vĩnh Long, đặc biệt là trong các lĩnh vực mà đoàn đang tìm hiểu để đầu tư và mở rộng. Phía Diễn đàn kinh tế Thụy Sĩ-Việt Nam mong muốn được đầu tư dự án trên nhiều lĩnh vực, trong đó ưu tiên năng lượng mặt trời, năng lượng điện gió, số hóa lĩnh vực y tế và giáo dục…

Với những tiềm năng và thế mạnh sẵn có, tỉnh Vĩnh Long hy vọng sẽ thu hút được các nhà đầu tư để phát triển kinh tế-xã hội một cách bền vững. Đồng thời, mối quan hệ hợp tác giữa tỉnh Vĩnh Long và Diễn đàn kinh tế Thụy Sĩ-Việt Nam sẽ mang lại lợi ích cho cả hai bên, góp phần vào sự phát triển của khu vực và đất nước.

Ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, hơn 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã chứng kiến những bước tiến đáng kể trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Nhờ sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, địa phương, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành nét bản sắc của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển.

Đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo được gìn giữ, trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo. Các lễ hội như Chôl Chnaam Thmây (mừng năm mới), Sen Đôn-ta (lễ cúng ông bà), Oóc Om Bóc (lễ cúng trăng), lễ nhập hạ, xuất hạ… đã thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài địa phương đến theo dõi và cổ vũ.

Không chỉ có lễ hội, những ngôi chùa với kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là nơi thu hút nhiều du khách đến tham quan. Đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người…

Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh, mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.

Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer, trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.

Tuy nhiên, các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer chưa hoàn thiện, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân. Nhiều loại hình văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc Khmer đang có dấu hiệu bị lãng quên.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng.

Cỏ năn tượng, một loài thực vật ngập mặn đặc hữu của Đồng bằng sông Cửu Long, đang nổi lên như một giải pháp đầy hứa hẹn cho sự phát triển kinh tế bền vững và thân thiện với môi trường. Với khả năng sinh trưởng mạnh mẽ trong môi trường nước mặn và lợ, loại cỏ này không chỉ đóng góp vào việc bảo tồn đa dạng sinh học mà còn mang lại những lợi ích kinh tế đáng kể cho cộng đồng địa phương.

Được biết đến với khả năng đặc biệt của mình, cỏ năn tượng có thân rỗng, cho phép nó dẫn khí oxy từ không khí xuống đến rễ cây. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi sinh vật có lợi và hạn chế sự phát triển của rong tảo có hại. Tiến sĩ Dương Văn Ni, một chuyên gia hàng đầu về đa dạng sinh học và là Chủ tịch kiêm Giám đốc Quỹ Bảo tồn Mekong, đã nhận thấy tiềm năng của loại cỏ này từ nhiều năm trước.

Một mô hình kết hợp trồng cỏ năn tượng với nuôi tôm, cua quảng canh đã chứng minh rằng môi trường nuôi tự nhiên được cải thiện đáng kể. Nhờ đó, tôm lớn nhanh hơn và tỷ lệ dịch bệnh giảm xuống. Đây là một phương pháp ‘sống hài hòa với tự nhiên’, thay vì cố gắng áp đặt ý chí của con người lên môi trường. Cách tiếp cận này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tăng cường hiệu quả kinh tế cho người dân địa phương.

Tại tỉnh Sóc Trăng, mô hình trồng và khai thác cỏ năn tượng đã được triển khai và mở rộng đáng kể. Từ chỉ vài chục hộ gia đình ban đầu, đến nay đã có hàng trăm hộ tham gia. Người dân có thể thu hoạch khoảng 2 tấn cỏ tươi mỗi vụ từ 1.000m² đất. Sau khi phơi khô, sản lượng còn lại khoảng 1 tấn, với chi phí đầu vào gần như không đáng kể. Điều này đã giúp người dân địa phương, đặc biệt là phụ nữ, có thêm nguồn thu nhập ổn định và bền vững.

Từ nguồn nguyên liệu cỏ năn tượng, người dân địa phương đã tạo ra các sản phẩm thủ công đa dạng như giỏ, túi, khay… Mỗi tuần, một người có thể kiếm thêm từ 400.000 đến 500.000 đồng, một khoản thu nhập đáng kể cho vùng nông thôn. Mô hình phát triển kinh tế từ cây năn tượng đã lan rộng và được tiếp nhận bởi nhiều tổ chức và doanh nghiệp. Hội Phụ nữ huyện Mỹ Xuyên đã thành lập hàng chục tổ hợp tác đan lát, sản xuất hàng nghìn sản phẩm thủ công mỗi tuần.

Công ty VietnamHousewares đang xây dựng một chuỗi cung ứng khép kín, từ vùng nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng, để xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như Hoa Kỳ, Nhật Bản và châu Âu. Điều này không chỉ giúp tăng cường giá trị sản phẩm mà còn mở ra những cơ hội mới cho người dân địa phương.

Cỏ năn tượng không chỉ có tiềm năng trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ mà còn có thể ứng dụng trong ngành nội thất công nghiệp, sản xuất viên nén sinh học, bột giấy và vật liệu cách âm. Để đánh thức tiềm năng này, Việt Nam cần xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, kết hợp với các tổ chức khoa học, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp để dẫn dắt thị trường.

Không chỉ dừng lại ở các doanh nghiệp lớn, cỏ năn tượng còn trở thành nguồn cảm hứng khởi nghiệp cho nhiều bạn trẻ, đặc biệt là những người muốn gắn bó với tài nguyên bản địa và phát triển bền vững. Với những lợi ích mà cỏ năn tượng mang lại, không có gì nghi ngờ rằng loại cỏ này sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường của Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới.