Chính phủ Mỹ vừa thông báo sẽ áp dụng mức thuế 20% đối với toàn bộ hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, một động thái thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động đáng kể. Việt Nam hiện nổi lên là một trong những quốc gia xuất khẩu hàng hóa hàng đầu thế giới, với các mặt hàng chủ lực bao gồm dệt may, da giày, và điện tử. Mức thuế mới mà Mỹ áp dụng được xem là một sự gia tăng đáng kể so với các mức thuế trước đây.

Việc áp dụng mức thuế 20% này đặt ra nhiều câu hỏi về tác động tiềm tàng của quyết định này đối với nền kinh tế Việt Nam cũng như mối quan hệ thương mại giữa Mỹ và Việt Nam. Cần lưu ý rằng Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất bị Mỹ áp thuế. Tuy nhiên, mức thuế 20% được đánh giá là khá cao khi so sánh với các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, và Campuchia. Nhật Bản và Hàn Quốc, những đối tác thương mại quan trọng của Mỹ trong khu vực, hiện đang chịu mức thuế thấp hơn. Campuchia, một quốc gia láng giềng của Việt Nam, cũng được hưởng mức thuế ưu đãi trong một số lĩnh vực.

Một câu hỏi quan trọng được đặt ra là lý do tại sao Việt Nam lại bị áp mức thuế mạnh hơn so với các nước khác? Một số chuyên gia cho rằng quyết định này có thể xuất phát từ việc Mỹ muốn điều chỉnh lại chính sách thương mại với các nước châu Á, trong bối cảnh có những lo ngại về việc Trung Quốc và các nước khác đang thực hiện các hoạt động thương mại không công bằng. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng mức thuế mới có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp chủ lực.

Điều này có thể dẫn đến giảm tăng trưởng kinh tế và tạo ra những thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc duy trì hoạt động xuất khẩu. Trong những năm gần đây, Mỹ và Việt Nam đã thiết lập một mối quan hệ thương mại tương đối tích cực. Tuy nhiên, quyết định áp mức thuế 20% lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có thể làm căng thẳng mối quan hệ này. Việt Nam đang nổi lên là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Á, và đang tiến gần đến nhóm 30 nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Với mức thuế mới từ Mỹ, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế. Việc Mỹ áp thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cũng đặt ra câu hỏi về việc liệu có tồn tại những giải pháp hoặc biện pháp đối thoại nào giữa hai nước để giảm thiểu tác động tiêu cực từ quyết định này. Đồng thời, Việt Nam cũng có thể phải xem xét lại chiến lược xuất khẩu và đa dạng hóa thị trường để giảm thiểu sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Tóm lại, quyết định áp mức thuế 20% lên hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam của Mỹ có thể mang lại những thách thức đáng kể cho nền kinh tế Việt Nam và mối quan hệ thương mại giữa hai nước. Các doanh nghiệp và cơ quan chức năng của Việt Nam sẽ cần phải linh hoạt và sáng tạo trong việc tìm kiếm các giải pháp để ứng phó với những thay đổi này.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, bao gồm thanh long, ớt và đậu bắp, hiện đang đối mặt với khó khăn khi không thể được xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Từ ngày 1-7-2025, theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, trách nhiệm cấp phép này đã được chuyển từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương. Tuy nhiên, các Sở An toàn thực phẩm, trong đó có Sở An toàn thực phẩm TPHCM, cho biết họ chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận này do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật.

Tình trạng này đã dẫn đến việc hàng trăm tấn hàng hóa của Việt Nam bị mắc kẹt tại các kho lạnh. Từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp đã bị mắc kẹt và không thể được xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam đã báo cáo rằng có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trước đây, trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này đã được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Ngày 29-7 vừa qua, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức một hội nghị với các địa phương để thảo luận về vấn đề cấp phép. Tuy nhiên, việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc ‘trong suốt về mặt kỹ thuật’ trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Hiện tại, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đang chờ đợi sự giải quyết từ các cơ quan chức năng để có thể tiếp tục xuất khẩu hàng hóa sang EU. Việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo chất lượng và an toàn của hàng hóa xuất khẩu.

Các cơ quan chức năng cần khẩn trương giải quyết vấn đề này để tránh gây thiệt hại cho doanh nghiệp và ảnh hưởng đến uy tín của ngành xuất khẩu Việt Nam. Đồng thời, cần có những giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm và xuất khẩu hàng hóa.

Tình trạng ùn ứ hàng loạt lô hàng nông sản xuất khẩu sang châu Âu do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đang trở nên cấp thiết. Nếu không có giải pháp kịp thời, sự cố này có thể đe dọa đến chuỗi cung ứng và uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Desde đầu tháng 7, hoạt động xuất khẩu rau quả sang Liên minh châu Âu (EU) đã gặp trở ngại khi nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt vì thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm theo chuẩn EU. Các doanh nghiệp phản ánh rằng dù hồ sơ đã hoàn chỉnh, họ vẫn không rõ nên nộp cho cơ quan nào để được cấp giấy chứng nhận và phải chờ đợi trong bao lâu.

Phía châu Âu kiểm soát rất chặt về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, và chỉ một lỗi nhỏ trong thủ tục cũng có thể khiến toàn bộ lô hàng bị từ chối, ảnh hưởng nặng nề đến danh tiếng và niềm tin của đối tác nhập khẩu. Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, cho biết rằng hàng trăm tấn thanh long của nông dân và doanh nghiệp đang tồn đọng trong kho, đứng trước nguy cơ hư hại, mất trắng nếu không được tháo gỡ kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do từ ngày 1/7, EU bắt buộc giấy chứng nhận phải do cơ quan nhà nước của Việt Nam cấp, thay vì doanh nghiệp tự thực hiện hoặc thông qua bên thứ ba như trước. Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã có văn bản hướng dẫn và đề nghị cơ quan chức năng địa phương chịu trách nhiệm kiểm tra và cấp chứng thư theo trình tự quy định.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển giao, phân cấp phân quyền diễn ra trong thời gian quá ngắn, nhiều địa phương chưa kịp nắm bắt và triển khai kịp thời, dẫn đến ách tắc kéo dài. Nếu không sớm khơi thông dòng chảy giấy tờ, nông sản Việt sẽ lỡ hẹn với một trong những thị trường tiềm năng nhất thế giới.

Trước tình hình này, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng có giải pháp tháo gỡ vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân đẩy nhanh quá trình cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, nhằm tránh thiệt hại lớn hơn và bảo vệ uy tín cho nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Đồng thời, việc này cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ở trung ương và địa phương để đảm bảo quy trình cấp chứng nhận được thực hiện đồng bộ và hiệu quả.

Trong bối cảnh kinh tế số toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, chuyển đổi số và thương mại điện tử đã trở thành động lực then chốt giúp Việt Nam hội nhập, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 645/QĐ-TTg về Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025, trong đó thương mại điện tử được xác định là lĩnh vực tiên phong ứng dụng công nghệ số để hiện đại hóa hệ thống sản xuất, mô hình phân phối, nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo đà tăng trưởng bền vững cho xuất khẩu.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc hình thành và phát triển một hệ sinh thái thương mại điện tử đồng bộ từ trong nước ra thị trường nước ngoài là không thể thiếu. Hệ sinh thái này cần sự tham gia của nhiều bên, bao gồm cơ quan quản lý, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ, đơn vị sản xuất xuất khẩu, các đơn vị logistics và tài chính, người tiêu dùng, và các tổ chức đào tạo. Sự kết hợp chặt chẽ giữa các thành phần này sẽ tạo nên một môi trường thương mại điện tử lành mạnh, an toàn và hiệu quả.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đang tích cực triển khai nhiều chương trình hành động cụ thể để thúc đẩy hệ sinh thái thương mại điện tử bền vững tại Việt Nam. Các trọng tâm chính bao gồm hoàn thiện thể chế và xây dựng chính sách để tạo môi trường pháp lý thuận lợi, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp và cộng đồng bằng các chương trình đào tạo và hỗ trợ SME, phát triển hạ tầng và công nghệ với các giải pháp thanh toán không tiền mặt, logistics thông minh và AI. Những nỗ lực này không chỉ giúp các doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào thị trường Việt Nam.

Thời gian tới, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thiết thực nhằm tạo môi trường thuận lợi hơn nữa cho sự phát triển của thương mại điện tử. Một trong những sự kiện nổi bật là Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam năm 2025, diễn ra từ ngày 4-6/9 tới tại TP. Hồ Chí Minh. Diễn đàn này được kỳ vọng sẽ là cầu nối quan trọng, tập hợp các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp thương mại điện tử, công nghệ số từ nhiều quốc gia để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và định hướng các giải pháp đột phá cho sự phát triển của thương mại điện tử và kinh tế số Việt Nam.

Diễn đàn sẽ tập trung vào 4 lĩnh vực chính bao gồm thương mại điện tử, thương mại điện tử xuyên biên giới, vận hành thương mại điện tử, logistics, giải pháp công nghệ số cho doanh nghiệp, và giải pháp tài chính số. Đặc biệt, diễn đàn sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt giao thương trực tiếp với các đối tác tiềm năng trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới, logistics và chuyển giao công nghệ số. Sự hiện diện của đông đảo nhà mua hàng và nhà đầu tư quốc tế hứa hẹn mở ra cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt mở rộng thị trường xuất khẩu và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các chuyên gia thương mại cho rằng Diễn đàn Ứng dụng thương mại điện tử và Công nghệ số 2025 sẽ là cơ hội thiết thực để các doanh nghiệp nắm bắt xu hướng, kết nối và tìm kiếm giải pháp phát triển trong kỷ nguyên số. Sự kiện này không chỉ là nơi cập nhật công nghệ mà còn là diễn đàn quan trọng để doanh nghiệp kết nối hợp tác kinh doanh, phát triển giải pháp cũng như là cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ trong nước gọi vốn đầu tư từ các quỹ đầu tư nước ngoài.