Tỉnh ủy Khánh Hòa mới đây đã ban hành Nghị quyết số 01 về mục tiêu đạt tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn 2025-2030. Để hiện thực hóa mục tiêu tham vọng này, tỉnh sẽ tập trung phát triển 4 trụ cột chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bao gồm công nghiệp, năng lượng, du lịch – dịch vụ và đô thị – xây dựng. Trong đó, năng lượng được xác định là động lực then chốt, đóng góp đáng kể vào ngân sách địa phương thông qua việc phát triển các nguồn năng lượng tái tạo và năng lượng sạch.

Theo Nghị quyết, tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu tốc độ phát triển ngành năng lượng bình quân đạt 20%/năm trong giai đoạn 2026-2030. Đến năm 2030, tỉnh kỳ vọng sẽ đưa vào khai thác và vận hành 14.000 MW nguồn điện mới. Trong giai đoạn 2025-2030, sẽ có 8.200 MW được đưa vào khai thác, bao gồm 2.300 MW điện mặt trời tập trung, 1.800 MW điện năng lượng gió trên bờ, 1.500 MW điện khí LNG và 2.400 MW thủy điện tích năng.

Khánh Hòa cũng đã xác định các lĩnh vực năng lượng ưu tiên thu hút đầu tư, theo thứ tự là: Điện mặt trời, điện gió, điện khí (LNG), và điện hạt nhân. Về vị trí cụ thể, tỉnh đã chỉ định các khu vực như xã Vĩnh Hải, Phước Dinh và lân cận (điện hạt nhân); Thuận Nam, Thuận Bắc và lân cận (điện mặt trời, điện gió, LNG); Bác Ái, Ninh Sơn và lân cận (điện tích năng); Khu Kinh tế Vân Phong (LNG).

Để đạt được các mục tiêu đề ra, tỉnh Khánh Hòa sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và địa phương trong việc phát triển các dự án năng lượng sạch và tái tạo. Đồng thời, tỉnh sẽ vận động và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư trong công tác giải phóng mặt bằng và đảm bảo chế độ, chính sách tốt nhất cho người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án.

Ngoài ra, tỉnh sẽ đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị hạ tầng cần thiết để triển khai Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận và phấn đấu hoàn thành, đưa vào vận hành theo kế hoạch của Trung ương. Khánh Hòa cũng sẽ tập trung đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng truyền tải, kết nối lưới điện quốc gia với hệ thống trạm 500kV, 220kV và xây dựng, ban hành các chính sách ưu đãi nhằm thu hút đầu tư vào lĩnh vực năng lượng.

Trước những thách thức và cơ hội đan xen, tỉnh Khánh Hòa đang quyết tâm với nỗ lực cao để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số, thông qua việc khai thác và phát triển hợp lý, bền vững các nguồn năng lượng trong giai đoạn mới.

Việt Nam đang nắm giữ tiềm năng to lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, khuôn khổ pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam hiện vẫn còn phân mảnh và thiếu sự thống nhất, chưa đáp ứng được tốc độ phát triển nhanh chóng và mức độ phức tạp ngày càng tăng của các nguồn năng lượng mới. Điều này đang trở thành rào cản kìm hãm dòng vốn đầu tư và gây ra những rủi ro chính sách đối với cả nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Theo các đánh giá, Việt Nam có tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW, với số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt tập trung ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Về điện gió, Ngân hàng Thế giới đã xác định rằng Việt Nam sở hữu tiềm năng điện gió lớn nhất khu vực Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước tính đạt 513.360 MW.

Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ ra rằng chính sách năng lượng tái tạo hiện nay đang phân tán và được quy định trong nhiều văn bản luật khác nhau, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp giữa các ngành. Ngoài ra, các cơ chế như đấu thầu, xác định giá điện và hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và ổn định, làm tăng rủi ro tài chính cho các nhà đầu tư. Thêm vào đó, hệ thống truyền tải hiện tại chưa đủ sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn năng lượng tái tạo.

Kinh nghiệm từ các quốc gia khác cho thấy, việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo là một bước ngoặt quan trọng. Các nước như Đức, Trung Quốc và Hàn Quốc đã sớm ban hành luật này, không chỉ tạo ra công cụ điều tiết thị trường mà còn thể hiện cam kết dài hạn của chính phủ với người dân và doanh nghiệp.

Để phát triển năng lượng tái tạo hiệu quả, các chuyên gia đề xuất rằng Việt Nam cần tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo. Điều này bao gồm đảm bảo nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch, thúc đẩy cạnh tranh minh bạch và đảm bảo chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cần quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác định giá dựa trên thị trường có điều tiết, cũng như cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cũng bày tỏ quan điểm rằng việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết để giải quyết những bất cập và sự chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật hiện hành.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không chỉ giải quyết các vấn đề về chính sách mà còn thể hiện quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, thu hút dòng vốn quốc tế, xây dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế của Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.