TP HCM sau sáp nhập – Cơ hội trở thành trung tâm công nghiệp lớn ở Đông Á

TP HCM mới, hình thành trên cơ sở sáp nhập TP HCM cũ, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, đang có triển vọng trở thành trung tâm công nghiệp tích hợp, công nghệ cao, hiện đại và bền vững của cả nước. Với quy mô gần 930.000 tỷ đồng, chiếm hơn 25,52% trong giá trị công nghiệp cả nước, tính đến năm 2024, địa phương này đang nắm giữ vị trí quan trọng trong ngành công nghiệp.

Ông Trần Việt Hà, Phó trưởng Ban quản lý các Khu Chế xuất và Công nghiệp TP HCM (Hepza), cho biết sau sáp nhập, TP HCM mới có 66 khu chế xuất và khu công nghiệp, với tổng diện tích đất hơn 27.000 ha. Theo quy hoạch tầm nhìn đến năm 2050, địa phương sẽ có 105 khu chế xuất, khu công nghiệp với tổng diện tích quy hoạch hơn 49.000 ha, là trung tâm công nghiệp hàng đầu của quốc gia.

TS. Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM (HIDS), đánh giá TP HCM mới hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp tích hợp, công nghệ cao, hiện đại và bền vững của cả nước. Triển vọng này đến từ việc địa giới mang lại sự đồng bộ về chính sách đầu tư, hạ tầng, ưu đãi thuế, giúp doanh nghiệp thuận lợi trong sản xuất và mở rộng quy mô.

Tuy nhiên, các chuyên gia và doanh nghiệp cũng chỉ ra những thách thức cần giải quyết để mở khóa tiềm năng tăng trưởng nền công nghiệp của thành phố. Hạ tầng các tuyến vành đai, cao tốc, trung tâm logistics chậm triển khai khiến chuỗi cung ứng thiếu liền mạch. Phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ và trình độ lao động cũng là vấn đề cần được quan tâm.

Ông Võ Sơn Điền, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Bình Dương (Basi), cho biết nhiều doanh nghiệp sản xuất phụ thuộc phụ tùng, linh kiện, vật liệu nhập khẩu. Cần hỗ trợ phát triển ngành vật liệu cơ bản, khuyến khích doanh nghiệp lớn nội địa dẫn dắt chuỗi cung ứng.

Ông Phạm Văn Việt, Phó chủ tịch Hiệp Hội Dệt may Thời trang TP HCM, nói các doanh nghiệp trong ngành có dây chuyền số hóa, đơn hàng nhưng lại thiếu nhân sự phù hợp. Chúng ta không thiếu lao động mà thiếu người vận hành máy móc tự động, xử lý dữ liệu sản xuất, kiểm soát chất lượng theo chuẩn quốc tế.

Để phát triển công nghiệp xanh và tuần hoàn, ông Park Hee Sung, đại diện công ty Kumho Tire Việt Nam, đề xuất cần có thêm chính sách ưu đãi giúp doanh nghiệp chủ động đầu tư vào ESG.

TS. Trương Minh Huy Vũ khuyến nghị TP HCM cần sớm ban hành quy định tiêu chí về khu công nghiệp sinh thái; kết hợp chính sách xanh và số như áp dụng tiêu chuẩn ESG trong xét duyệt đầu tư; ưu tiên vốn, đất, tài chính cho các doanh nghiệp thực hành xanh, sạch và thông minh.

Ông Trần Việt Hà cho biết giai đoạn 2025-2030, các khu chế xuất và khu công nghiệp TP HCM đặt mục tiêu thu hút đầu tư đạt từ 20 tỷ đến 21 tỷ USD; suất đầu tư bình quân thu hút đạt từ 8 triệu đến 10 triệu USD mỗi ha. Địa phương tập trung thu hút 4 ngành công nghiệp chủ lực, có hàm lượng công nghệ cao, giá trị tăng trưởng lớn và thân thiện; các ngành công nghiệp tiềm năng và mới, có tính chiến lược như: điện tử – bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, máy học, dữ liệu lớn, chuỗi khối, công nghệ sinh học, vật liệu mới, công nghiệp môi trường.

Với những tiềm năng và thách thức đang tồn tại, TP HCM mới hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp tích hợp, công nghệ cao, hiện đại và bền vững của cả nước nếu biết cách phát huy những thế mạnh và khắc phục những hạn chế.

Nhiều nhà đầu tư quốc tế đang chuyển hướng tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu tại châu Âu và châu Á-Thái Bình Dương, thay vì tiếp tục rót vốn vào Mỹ. Sự thay đổi này xuất phát từ chính sách mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, như được tiết lộ trong khảo sát thường niên ‘Global Climate Investing Survey 2025’ của Robeco.

Khảo sát toàn cầu với 300 tổ chức đầu tư, quản lý tổng tài sản hơn 31 nghìn tỷ USD, cho thấy sự sụt giảm rõ rệt trong việc coi biến đổi khí hậu là yếu tố trọng tâm trong chính sách đầu tư. Cụ thể, tỷ lệ này đã giảm từ 62% năm ngoái xuống còn 46% năm nay. Sự giảm này đặc biệt rõ rệt tại Bắc Mỹ, nơi chỉ có 23% tổ chức đầu tư coi khí hậu là ưu tiên, thấp hơn nhiều so với 62% ở châu Âu và 59% ở châu Á – Thái Bình Dương.

Theo khảo sát, nguyên nhân chủ yếu của sự sụt giảm này là do thay đổi chính sách khí hậu tại Mỹ. Có gần 60% nhà đầu tư cho biết họ sẽ chờ đợi chính sách mới từ Washington trước khi quyết định đầu tư. Tuy nhiên, đa số nhà đầu tư tin rằng tác động tiêu cực từ chính sách mới của Mỹ chỉ là tạm thời. Có tới 56% kỳ vọng đà chuyển đổi khí hậu toàn cầu sẽ phục hồi sau khi chính quyền hiện tại kết thúc nhiệm kỳ, và 53% nhận định ảnh hưởng này sẽ không kéo dài.

Xu hướng dịch chuyển vốn đầu tư ngày càng rõ rệt, với 58% nhà đầu tư châu Âu, 62% nhà đầu tư châu Á – Thái Bình Dương và 38% nhà đầu tư Bắc Mỹ cho biết sẽ ưu tiên tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu ngoài thị trường Mỹ. Mặc dù vậy, 39% nhà đầu tư vẫn dự kiến tăng phân bổ vốn vào các giải pháp khí hậu. Tuy nhiên, khảo sát cũng chỉ ra các rào cản lớn đối với đầu tư vào thích ứng khí hậu như thiếu sản phẩm đầu tư phù hợp, khó tìm doanh nghiệp đủ tin cậy và lo ngại về lợi suất rủi ro cạnh tranh.

Chiến lược gia Lucian Peppelenbos của Robeco nhận định: ‘Dù nhiều nhà đầu tư vẫn cam kết mục tiêu khí hậu, mức độ ưu tiên toàn cầu đang giảm. Điều này cho thấy tầm quan trọng của sự kiên định và linh hoạt, đặc biệt khi bối cảnh chính sách và thị trường thay đổi nhanh chóng’. Để biết thêm thông tin về khảo sát và phân tích của Robeco, vui lòng truy cập vào trang web https://www.robeco.com để có thêm thông tin chi tiết.