Trong giai đoạn 2020-2025, Đảng bộ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Cao Bằng đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong hoạt động văn hóa, thể thao, gia đình, và du lịch. Với mục tiêu nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho nhân dân và xây dựng con người Cao Bằng phát triển toàn diện, Đảng bộ đã đề ra nhiều nội dung đột phá và phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ, và quyết tâm đổi mới.

Sở VHTT&DL đã tham mưu tổ chức thành công nhiều hoạt động văn hóa mang tầm quốc gia và quốc tế, quảng bá về con người, hình ảnh, và di sản văn hóa đặc sắc của Cao Bằng. Đáng chú ý là sự kiện nằm trong khuôn khổ Lễ hội Du lịch Thác Bản Giốc năm 2023, với 1.000 người trình diễn hát Then, đàn tính trong trang phục truyền thống. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao Bằng chứng nhận và Kỷ niệm chương Xác lập kỷ lục Màn đồng diễn hát Then, đàn tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam cho UBND tỉnh.

Ngoài ra, Sở cũng tổ chức thành công Ngày hội Du lịch Non nước Cao Bằng tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm và Phố đi bộ của Thủ đô Hà Nội với chủ đề ‘Non nước Cao Bằng – Xứ sở thần tiên’. Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO khu vực châu Á – Thái Bình Dương năm 2024 cũng diễn ra tại Cao Bằng, thu hút trên 800 đại biểu trong nước và quốc tế.

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích, di sản văn hóa được chú trọng. Sở đã thực hiện các chương trình, dự án, đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các cấp, như ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa người Lô Lô đen tỉnh Cao Bằng’, ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống người Nùng Vẻn tỉnh Cao Bằng’.

Hoạt động văn hóa cơ sở được tăng cường, đổi mới về hình thức, nội dung phù hợp với nhiều đối tượng hưởng thụ. Sở đã tổ chức tuyên truyền lưu động, phát hành Bản tin văn hóa, thể thao, du lịch, và tổ chức triển lãm ảnh. Phong trào ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’ nhận được sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân.

Kết quả, chỉ tiêu danh hiệu văn hóa đạt và vượt hằng năm. Nghệ thuật chuyên nghiệp có nhiều bước tiến mới, quy mô chương trình, chất lượng nghệ thuật ngày càng được nâng cao. Trong 5 năm, Đoàn Nghệ thuật tỉnh thực hiện 450 buổi biểu diễn phục vụ nhân dân và tham gia các sự kiện chính trị của tỉnh.

Lĩnh vực thể dục, thể thao (TDTT) có những chuyển biến tích cực, phát triển cả về phong trào quần chúng, thể thao thành tích cao. Phong trào TDTT quần chúng trên địa bàn tỉnh phát triển ổn định, có chiều sâu. Thể thao thành tích cao đã đạt được nhiều nấc thang mới, giai đoạn 2020-2025 toàn tỉnh có 115 vận động viên (VĐV) đạt đẳng cấp quốc gia.

Các VĐV đã tham gia nhiều giải đấu cấp quốc gia, khu vực và quốc tế, kết quả giành được 824 huy chương. Du lịch khẳng định ngành kinh tế mũi nhọn. Tổng lượt khách du lịch giai đoạn 2020-2025 ước đạt trên 8,4 triệu lượt, tốc độ tăng trưởng về lượt khách ước đạt 35,6%/năm; doanh thu du lịch ước đạt 5.570 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân ước đạt 53,6%/năm.

Công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ có nhiều chuyển biến tích cực. Đảng bộ Sở VHTT&DL đã kết nạp 54 đảng viên mới, đạt 180% chỉ tiêu đề ra.

Phát huy những kết quả đạt được, nhiệm kỳ 2025-2030 Đảng bộ Sở VHTT&DL khẳng định quyết tâm chính trị cao trong việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần phát triển ngành VHTT&DL toàn diện, hiện đại, giàu bản sắc.

Ở Cao Bằng, văn hóa tín ngưỡng của người Dao gắn bó mật thiết với những bức tranh thờ linh thiêng, phản ánh thế giới quan và nhân sinh quan độc đáo của cộng đồng dân tộc này. Có thể nói rằng, tranh thờ đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người Dao, thể hiện qua việc phân chia thành hai ngành chính: Dao Đỏ và Dao Tiền, cả hai đều coi trọng và giữ gìn truyền thống thờ tranh.

Tranh thờ của người Dao được phân loại thành hai dạng chính: tranh thờ cúng hằng ngày và tranh sử dụng trong nghi lễ. Loại tranh thờ cúng hằng ngày được gọi là Tầu Kháng, thường được treo trên bàn thờ tổ tiên của những gia đình có vai trò trưởng họ. Bức tranh này bao gồm 72 hình, mô tả các vị thần và tổ tiên, trong đó có 5 vị thần cao nhất gồm Nhụn Hùng (Ngọc Hoàng), Sếnh Chiu (Thánh Chủ), Duần Xỉ (Nguyên Thủy Thiên Tôn), Lềnh Pu (Linh Bảo Thiên Tôn) và Tồ Ta (Đạo Đức Thiên Tôn). Người Dao có những quy định nghiêm ngặt về việc thờ cúng, chỉ những gia đình trưởng họ mới được phép treo tranh thờ, trong khi bàn thờ của các gia đình khác chỉ đơn giản là một tấm ván kê cao ở góc phải của gian giữa, không treo tranh.

Bàn thờ của trưởng họ được làm bằng gỗ, thiết kế trông như một ngôi nhà nhỏ với mái và 4 cột kéo dài đến nền nhà, thể hiện sự trang nghiêm và tôn kính. Bên cạnh tranh thờ cúng hằng ngày, tranh thờ còn giữ vai trò quan trọng trong các nghi lễ của người Dao. Nếu thiếu đi tranh thờ, các nghi lễ cấp sắc, cúng giải hạn, đám tang sẽ không thể thực hiện được.

Trong nghi lễ cấp sắc, tranh thờ được treo để chứng tỏ sự hiện diện của các vị thần đến chứng kiến và công nhận nghi lễ. Lễ cấp sắc của người Dao bao gồm các bậc như 3 đèn, 7 đèn, 9 đèn, 12 đèn. Bậc 3 đèn là lễ công nhận trưởng thành cho đàn ông người Dao, trong khi từ bậc 7 đèn trở lên là lễ cấp sắc cho người thụ lễ được công nhận là thầy.

Trong lễ cấp sắc, người Dao sử dụng các bộ tranh Hành Phây, Tồm Toòng, tranh Xiền nghè, Xiền tào. Các bức tranh này được treo theo thứ tự và có ý nghĩa riêng, thể hiện sự phong phú và đa dạng của văn hóa tín ngưỡng người Dao. Tranh thờ được coi là báu vật trong mỗi gia đình người Dao, được cất giữ cẩn thận và chỉ được sử dụng trong những dịp lễ quan trọng.

Với người Dao, bộ tranh thờ như một ‘lá bùa hộ mệnh’ cho gia đình, dòng họ và giúp họ có thể kết nối với thế giới siêu nhiên. Ứng xử của những người thầy cúng và người sở hữu tranh thờ luôn tuân thủ các nguyên tắc phong tục; họ tỉ mỉ, cẩn trọng, thực hiện các kiêng kị theo truyền thống. Tất cả những điều này cho thấy sự tôn kính đặc biệt của người Dao đối với tranh thờ và điều đó cũng thể hiện tính thiêng của tranh thờ trong sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người Dao.

Ngày 24/7, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Đảng bộ phường Thục Phán đã tổ chức Đại hội với sự tham dự của 198 đại biểu chính thức. Đây là đại hội điểm cấp xã, phường đầu tiên trong toàn tỉnh, thể hiện vai trò tiên phong, trọng điểm của địa phương trong giai đoạn phát triển mới.

Đại hội với chủ đề “Vững bước tiến vào kỷ nguyên mới; nâng cao năng lực lãnh đạo, phát huy dân chủ, chung sức, đồng lòng, đổi mới, sáng tạo; quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đến năm 2030, vì sự hài lòng, hạnh phúc của nhân dân” đã nhấn mạnh định hướng phát triển toàn diện, bền vững trong nhiệm kỳ mới. Phường Thục Phán được hình thành trên cơ sở sáp nhập từ 5 xã, phường của tỉnh, hiện có hơn 41.000 dân cư sinh sống trên diện tích hơn 55km², là phường đông dân nhất của tỉnh Cao Bằng. Kinh tế của phường chủ yếu dựa vào lĩnh vực thương mại – dịch vụ, chiếm hơn 58%. Đảng bộ phường có 103 chi bộ trực thuộc và 4.632 đảng viên, đóng vai trò nòng cốt trong công tác xây dựng Đảng và phát triển địa phương.

Trong nhiệm kỳ qua, phường đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, trong đó thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt khoảng 65 triệu đồng/người/năm. Cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, đặc biệt là các dự án phục vụ phát triển du lịch như tuyến phố đi bộ Kim Đồng, tuyến ven sông Bằng, chợ ẩm thực – trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Phường còn là nơi tiên phong trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao với các mô hình nhà lưới trồng dâu tây, nho Hạ Đen mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế cũng được quan tâm đầu tư, góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân.

Trong nhiệm kỳ 2025–2030, phường Thục Phán đặt mục tiêu tăng trưởng giá trị sản phẩm bình quân 12% mỗi năm; thu ngân sách tăng trung bình 10%/năm; đến năm 2030, có ít nhất 8 trường học đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ tổ chức Đảng và đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt trên 90% hàng năm. Để hiện thực hóa các mục tiêu này, địa phương xác định trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ năng lực và phẩm chất; đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng dân chủ, hiệu quả, gần dân. Phường cũng đặt mục tiêu trở thành mô hình điểm của tỉnh trong chuyển đổi số và cải cách hành chính, hướng tới xây dựng “chính quyền kiến tạo, vì hạnh phúc nhân dân”. Liên quan đến vấn đề này cũng là nội dung các đại biểu thảo luận.

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, ông Quản Minh Cường – Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng đánh giá cao tinh thần nghiêm túc, cầu thị trong nhìn nhận những hạn chế, tồn tại và đề nghị cấp ủy, chính quyền phường tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, phát huy vai trò trung tâm đô thị, thương mại, dịch vụ của tỉnh. Đồng chí nhấn mạnh yêu cầu “6 rõ” trong chỉ đạo, điều hành: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ kết quả, rõ thời hạn; đồng thời đề nghị phường tập trung phát triển hạ tầng, chỉnh trang đô thị, xây dựng không gian đô thị thân thiện, giàu bản sắc nhằm tạo dấu ấn rõ nét cho du lịch và kinh tế địa phương.

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng cũng nhấn mạnh yêu cầu phường cần chú trọng nâng cao đời sống người dân một cách toàn diện, không chỉ về thu nhập mà còn về an sinh xã hội, giáo dục, y tế, văn hóa. Phường cũng được kỳ vọng sẽ đi đầu trong chuyển đổi số, xây dựng bộ máy chính quyền liêm chính, chuyên nghiệp, gần dân và hành động vì lợi ích chung.

Cuối cùng, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng đề nghị Đảng bộ phường tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đồng thuận, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, khuyến khích đội ngũ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì sự phát triển chung của phường và của tỉnh.