Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024. Luật Đất đai 2024 đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Tuy nhiên, do xuất hiện các yêu cầu mới, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật.

Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, cho biết có một số lý do chính dẫn đến việc sửa đổi Luật Đất đai. Thứ nhất, việc thay đổi mô hình chính quyền 2 cấp, phân cấp và phân quyền theo mô hình mới, phân định lại thẩm quyền. Thứ hai, Bộ Chính trị đã ban hành một số nghị quyết quan trọng bao gồm Nghị quyết 57 về thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng; Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân; Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, Kết luận số 77-KL/TW của Bộ Chính trị về phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố cũng đặt ra yêu cầu sửa đổi Luật. Ngoài ra, thực tế cũng xuất hiện các tình huống mới mà Luật Đất đai chưa quy định, ví dụ như Trung tâm tài chính quốc tế ở Đà Nẵng, TPHCM đặt ra vấn đề mới về thu hồi đất.

Ông Đào Trung Chính cũng nhấn mạnh rằng, để tránh xảy ra tình trạng phải sửa đổi Luật chỉ sau một thời gian ngắn, thì Luật chỉ nên quy định chung, hạn chế những vấn đề cụ thể và giao cho Chính phủ và các cơ quan quy định trong các văn bản khác.

Về vấn đề giá đất, ông Chính cho rằng, giá đất tăng lên rất cao trong thời gian qua và Nhà nước cần kiểm soát và quyết định giá đất không chạy theo thị trường. Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi có nhiều điểm mới so với luật hiện hành, trong đó có nội dung quan trọng liên quan đến định giá đất.

Dự thảo đề xuất sửa đổi, bỏ nguyên tắc thị trường và thay thế bằng 4 nguyên tắc mới: bảo đảm vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định của Nhà nước về giá đất; kết quả xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất là tài liệu để Nhà nước tham khảo khi quyết định giá đất; tuân thủ đúng trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước và tình hình thực tế của địa phương.

Dự thảo cũng đề xuất bổ sung 2 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tiến độ sửa đổi Luật Đất đai lần này dự kiến sẽ được trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV sắp tới. Nếu được Quốc hội thông qua, Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Công điện số 110/CĐ-TTg, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực đất đai. Công điện này được ban hành trong bối cảnh lĩnh vực đất đai đang là một trong những vấn đề nóng và phức tạp, với nhiều thủ tục hành chính (TTHC) chồng chéo, bất cập.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tư pháp cử cán bộ xuống cơ sở để nắm tình hình, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn và xử lý các vấn đề phát sinh thuộc chức năng, nhiệm vụ của mình, đặc biệt là các TTHC liên quan đến đất đai. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng khiếu nại, khiếu kiện của người dân và doanh nghiệp.

Theo thống kê, có đến 70% đơn thư khiếu nại, khiếu kiện của người dân và doanh nghiệp liên quan đến đất đai. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng để giải quyết các vướng mắc và bất cập. Tại phiên họp tổ của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã bày tỏ sự trăn trở về TTHC trong lĩnh vực đất đai và nhấn mạnh cần phải giảm TTHC, giảm chi phí và thời gian cho người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng cũng yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào quản lý đất đai để giải quyết các vấn đề phát sinh. Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội cũng đã quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, trong đó yêu cầu các cơ quan, chức danh có thẩm quyền thực hiện TTHC phải công bố và điều chỉnh TTHC đã được điều chỉnh theo quy định pháp luật.

Trên cơ sở nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, chuẩn hóa lại các TTHC về đất đai đã công bố, bảo đảm việc thực hiện TTHC không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh tại các Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã. Bộ cũng cần khẩn trương hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, kết nối, liên thông thông suốt với hệ thống thuế, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, doanh nghiệp, Cổng Dịch vụ công quốc gia và Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh phục vụ giải quyết TTHC.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng được yêu cầu rà soát, bảo đảm nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã, nhất là các lĩnh vực phát sinh hồ sơ lớn ở cấp xã như: hộ tịch, đất đai, đăng ký hộ kinh doanh, xây dựng…

Người dân và doanh nghiệp đang rất chờ đợi việc giải quyết các vướng mắc về TTHC trong lĩnh vực đất đai. Để xử lý được vấn đề này, việc cử cán bộ xuống cơ sở nắm tình hình, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, xử lý các vấn đề phát sinh thuộc chức năng, nhiệm vụ là điều rất cần thiết. Điều này sẽ giúp cho việc hoàn thiện các TTHC sát hơn với thực tiễn, đáp ứng được nguyện vọng, lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam vừa gửi kiến nghị tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho các sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu. Từ ngày 1-7, quy định về cấp giấy chứng nhận này đã được chuyển từ các cơ quan cấp trung ương sang các cơ quan cấp tỉnh. Tuy nhiên, quy định mới chưa kế thừa đầy đủ các hướng dẫn từ Thông tư 44/2018/TT-BNNPTNT, gây ra sự lúng túng và chậm trễ trong quá trình cấp giấy chứng nhận.

Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thực hiện các hợp đồng xuất khẩu và gây thiệt hại về tài chính cho các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu, quế, hồi và các mặt hàng gia vị khác đang gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc xin cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm đúng theo yêu cầu của các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là thị trường Liên minh Châu Âu (EU).

Theo Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam, các doanh nghiệp xuất khẩu đang đối mặt với nhiều khó khăn và áp lực trong việc đáp ứng các yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm của các thị trường nhập khẩu. Việc chậm trễ trong cấp giấy chứng nhận không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trước đó, các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả cũng đã gặp tình huống tương tự và đã được giải quyết tạm thời. Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét và đưa ra giải pháp kịp thời để hỗ trợ doanh nghiệp, đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm được thực hiện một cách thuận lợi và hiệu quả.

Việc hỗ trợ kịp thời sẽ giúp các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tiếp tục duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu, đồng thời góp phần tăng cường uy tín và chất lượng của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế. Hiệp hội mong muốn Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ quan tâm và có những giải pháp cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới.