Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc ‘bắt cóc online’ tinh vi đã diễn ra, đặt ra những câu hỏi lớn về sự kết nối trong gia đình và hiểm họa từ thế giới ảo. Những kẻ giả danh công an hoặc cơ quan chức năng đã lừa đảo, yêu cầu nạn nhân dàn dựng kịch bản bắt cóc, tống tiền. Thế giới mạng, vốn được xem là không gian học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành ‘vùng xám’ tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường, đặc biệt với lứa tuổi trẻ vị thành niên.

Theo Báo cáo của Văn phòng Tổng Y sĩ Hoa Kỳ, năm 2023, có tới 95% thanh thiếu niên Mỹ từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong đó hơn một phần ba dùng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media của Mỹ cũng đưa ra số liệu vào năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ từng dùng AI (trí tuệ nhân tạo) để ‘trút bầu tâm sự’. Và hơn 30% nói rằng, họ chia sẻ chuyện nghiêm túc với AI còn hơn với người thật.

Tại Việt Nam, báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – năm 2022 chỉ ra rằng, 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi dùng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo rằng thanh thiếu niên Việt Nam hiện dùng mạng xã hội trung bình 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ, sự đứt gãy trong kết nối gia đình ở thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là chuyện hiếm. Chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên trong vấn đề giáo dục ở gia đình: ‘Đôi khi, một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hay chỉ là cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng đủ tạo nên kết nối.’

‘Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ đừng chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ tưởng đơn giản, nhưng lại có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách rất tự nhiên.’

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cho rằng, thế giới mạng xã hội đang có sức hút lớn với trẻ. Trẻ sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ với một người lạ trên mạng, chứ không phải bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình, khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Để ngăn chặn những rủi ro từ mạng xã hội, chuyên gia Tống Liên Anh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo kết nối giữa cha mẹ và con cái. ‘Chúng ta cần thiết lập mối quan hệ tin tưởng, sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ với con. Cũng cần có những biện pháp giáo dục, định hướng để trẻ sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và lành mạnh.’

Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu chính của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những thách thức này.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng. Điều này đòi hỏi phụ huynh phải có cái nhìn sâu sắc và toàn diện về vấn đề này.

Có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng. Việc hiểu rõ những thủ thuật này sẽ giúp phụ huynh có thể chủ động bảo vệ con cái mình.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng. Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn.

Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân. Điều này đòi hỏi phụ huynh phải có cái nhìn sâu sắc về tác động của môi trường mạng đối với trẻ em.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ. Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình.

Trong nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số trên địa bàn, tỉnh Tây Ninh đang tích cực triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Tại một buổi làm việc gần đây, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình bày báo cáo chi tiết về tình hình triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành sau quá trình hợp nhất.

Các sở, ngành cũng đã có báo cáo về việc cung cấp dữ liệu cho Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành thuộc phạm vi trách nhiệm của từng ngành. Đồng thời, họ cam kết sẽ thực hiện việc đưa dữ liệu lên Trung tâm Điều hành và Chỉ đạo (IOC) của tỉnh. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm tập trung và thống nhất dữ liệu trên địa bàn tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh, ông Phạm Tấn Hòa, đã ghi nhận những nỗ lực của các sở, ngành trong việc triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Ông yêu cầu các đơn vị khẩn trương rà soát và thống nhất quy trình, dữ liệu để triển khai các hệ thống ứng dụng, nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành một cách tập trung và thống nhất.

Ông Hòa cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu các văn bản và hệ thống của các bộ, ngành Trung ương. Điều này nhằm mục đích kết nối và chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả, đồng thời tránh trùng lặp trong việc triển khai các hệ thống. Yêu cầu này thể hiện sự quan tâm đến việc tối ưu hóa quá trình chuyển đổi số tại tỉnh Tây Ninh.

Ngoài ra, ông Hòa lưu ý các sở, ngành cần tận dụng và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng hệ thống và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Việc này sẽ giúp hỗ trợ phân tích dữ liệu và cảnh báo kịp thời, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý và điều hành.

Cuối cùng, ông Hòa đề nghị các đơn vị tập trung góp ý và thống nhất Bộ chỉ số mới. Bộ chỉ số này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phục vụ chỉ đạo điều hành của tỉnh. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh cần đảm bảo an toàn an ninh mạng trong quá trình triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành.

Sử dụng Wi-Fi miễn phí tại các địa điểm công cộng như quán cà phê, sân bay hay khách sạn đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Tuy nhiên, việc này cũng tiềm ẩn những rủi ro về bảo mật mà người dùng cần phải chú ý.

Thực tế cho thấy phần lớn các trang web và ứng dụng hiện nay đã áp dụng giao thức HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure), giúp bảo vệ thông tin đăng nhập, tin nhắn và dữ liệu mua sắm trực tuyến của người dùng. Sự mã hóa này đảm bảo rằng dữ liệu được truyền tải một cách an toàn và bảo mật.

Nhưng bên cạnh đó, vẫn tồn tại một số kẽ hở trong việc sử dụng Wi-Fi công cộng. Dữ liệu về những trang web mà người dùng truy cập, hay còn gọi là yêu cầu DNS (Domain Name System), vẫn có thể bị lộ. Ngoài ra, một số website nhỏ hoặc cũ có thể không sử dụng mã hóa tốt, tạo ra khoảng trống cho tin tặc khai thác.

Rủi ro thực sự và đáng lo ngại đến từ việc người dùng kết nối nhầm mạng Wi-Fi giả mạo. Hacker có thể tạo ra một mạng Wi-Fi giả có tên gần giống mạng chính thức để đánh lừa người dùng. Khi người dùng kết nối vào mạng Wi-Fi giả này, hacker có quyền kiểm soát mọi dữ liệu đi qua mạng đó. Họ có thể chèn trang đăng nhập giả để đánh cắp mật khẩu hoặc chiếm quyền các phiên đăng nhập đang mở.

Để sử dụng Wi-Fi công cộng một cách an toàn hơn, người dùng cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa. Trước hết, hãy xác minh mạng Wi-Fi trước khi kết nối bằng cách hỏi nhân viên quán cà phê hoặc khách sạn về tên chính xác của mạng. Điều này giúp người dùng tránh kết nối vào mạng Wi-Fi giả mạo.

Người dùng cũng nên tắt tính năng tự động kết nối và chia sẻ file trên thiết bị. Việc này sẽ ngăn chặn thiết bị tự động kết nối vào mạng Wi-Fi không mong muốn và giảm thiểu rủi ro về việc lộ thông tin.

Sử dụng VPN (Virtual Private Network – mạng riêng ảo) cũng là một giải pháp hiệu quả. VPN tạo ra một đường hầm mã hóa giữa thiết bị và trang web mà người dùng truy cập, giúp bảo vệ dữ liệu khỏi bị đánh cắp.

Khi truy cập các trang web, người dùng nên chỉ đăng nhập và nhập thông tin nhạy cảm trên các trang web có biểu tượng ổ khóa (HTTPS). Biểu tượng này cho thấy trang web đang sử dụng giao thức bảo mật và người dùng có thể yên tâm nhập thông tin.

Cuối cùng, người dùng cần cập nhật thiết bị thường xuyên để vá lỗ hổng bảo mật. Điều này sẽ giúp ngăn chặn các cuộc tấn công từ tin tặc thông qua các lỗ hổng bảo mật đã được phát hiện. Ngoài ra, nếu không thật sự cần thiết, người dùng nên tránh sử dụng Wi-Fi công cộng để giao dịch ngân hàng hoặc làm việc với dữ liệu quan trọng.

Tóm lại, sử dụng Wi-Fi công cộng đòi hỏi sự cẩn trọng và chú ý từ người dùng. Bằng cách thực hiện một số biện pháp đơn giản và sử dụng các công cụ hỗ trợ, người dùng có thể giảm thiểu rủi ro và bảo vệ thông tin cá nhân của mình.

Trong bối cảnh hiện nay, không gian mạng đã trở thành một mặt trận chiến lược mới đòi hỏi Việt Nam phải có những bước đi quyết liệt để bảo vệ chủ quyền số. Tại Hội nghị Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm của Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, Chủ tịch Hiệp hội, đã đưa ra những chỉ đạo quan trọng về việc tăng cường vai trò của Hiệp hội trong việc kiến tạo một môi trường số an toàn.

Không gian mạng hiện nay đã trở thành hạ tầng thiết yếu cho mọi hoạt động của đời sống quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ cũng đặt ra những thách thức về an toàn, an ninh mạng như tấn công có tổ chức, rò rỉ dữ liệu cá nhân, thao túng thông tin. Các hệ thống thông tin trọng yếu, dữ liệu cá nhân, nền tảng số của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp đang đối mặt với nguy cơ rất lớn bị tấn công và thao túng.

Trong bối cảnh đó, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia đã thể hiện vai trò tiên phong, chủ động tham gia vào quá trình kiến tạo một môi trường số an toàn. Bộ trưởng đánh giá cao những bước tiến của Hiệp hội trong 6 tháng đầu năm, bao gồm tổ chức các cuộc gặp mặt, tọa đàm, góp ý xây dựng pháp luật, tuyên truyền chính sách, tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn và xây dựng nền tảng đào tạo trực tuyến nCademy. Hiệp hội cũng đang tích cực chuẩn bị cho Lễ ký Công ước Hà Nội về phòng chống tội phạm trên không gian mạng.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra rằng Hiệp hội vẫn còn khoảng cách rất xa so với thực tiễn để thực hiện sứ mệnh và tầm nhìn đã xác định. Bộ trưởng nhấn mạnh mục tiêu cao hơn của Hiệp hội là để an ninh mạng trở thành động lực cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, kiến tạo nền công nghiệp an ninh mạng của Việt Nam.

Để đạt được mục tiêu đó, Bộ trưởng đề ra nhiều định hướng quan trọng. Trước hết, Hiệp hội cần tập trung vào việc làm chủ, tự chủ về công nghệ và sản phẩm. Bộ Công an đang được giao chủ trì phát triển công nghiệp an ninh và Bộ trưởng mong muốn có sự hỗ trợ, đóng góp về nguồn lực và nhân lực từ Hiệp hội để tạo ra những sản phẩm cụ thể hoặc giải pháp cụ thể do chính Việt Nam làm chủ.

Bộ trưởng cũng đề nghị Hiệp hội tập trung vào phát triển các chuyên gia, kỹ sư trong lĩnh vực an ninh mạng, xây dựng bộ chỉ số an toàn an ninh mạng của Việt Nam và phấn đấu đạt thứ hạng cao trên bản đồ thế giới để thu hút đầu tư. Hiệp hội cần tích cực tuyên truyền về phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, và phát triển công nghiệp an ninh mạng.

Hiệp hội cũng cần đóng góp vào việc sửa đổi Luật An ninh mạng, hợp nhất Luật An ninh mạng 2018 và Luật An toàn thông tin mạng 2015 tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội vào tháng 10 tới. Bộ trưởng tin tưởng rằng, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia sẽ ngày càng phát triển vững mạnh, khẳng định vai trò và vị thế trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Việc tự chủ hạ tầng kết nối quốc tế đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc đảm bảo hiệu quả truyền dẫn trong nước mà còn mở ra cơ hội để mở rộng hoạt động kinh doanh ra thị trường quốc tế. Hạ tầng cáp biển chính là chìa khóa quan trọng để định vị Việt Nam trên bản đồ số toàn cầu.

Tầm quan trọng của cáp biển không thể phủ nhận. Cáp biển là phương tiện truyền dẫn dữ liệu chính, kết nối các quốc gia và khu vực trên thế giới. Hiện nay, hơn 98% lưu lượng Internet quốc tế trên toàn cầu, từ email, giao dịch tài chính, đến các cuộc gọi video, đều đang được truyền tải qua một mạng lưới khoảng hơn 600 tuyến cáp quang biển đang hoạt động, với tổng chiều dài lên tới 1,3 triệu km.

Cáp biển được coi là hạ tầng không thể thay thế, là xương sống vật lý của thế giới số. Trong tương lai, dù công nghệ có phát triển đến đâu, cáp biển vẫn sẽ là hạ tầng kết nối quốc tế chính của thế giới. Tuy nhiên, hạ tầng quan trọng này đang ngày càng bị ảnh hưởng sâu sắc bởi các vấn đề địa chính trị. Cuộc chiến công nghệ giữa các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc đã biến các tuyến cáp biển thành một mặt trận chiến lược.

Sự phụ thuộc vào hạ tầng của bên thứ ba mang đến những rủi ro hiện hữu như sự ổn định kết nối, khi các quyết định về nâng cấp, sửa chữa hay thậm chí là cắt kết nối có thể bị chi phối bởi yếu tố địa chính trị. Cuối cùng, đó là rủi ro về kinh tế, khi phải chấp nhận mức giá thuê băng thông cao hơn và mất đi cơ hội kinh doanh trên chính hạ tầng mà mình đang sử dụng. Vì vậy, tự chủ hạ tầng cáp biển đã trở thành một mệnh đề bắt buộc đối với mọi quốc gia mong muốn một tương lai số độc lập và thịnh vượng.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của hạ tầng số, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra những định hướng và mục tiêu hết sức rõ ràng. Nghị quyết 71/NQ-CP của Chính phủ đưa ra kế hoạch hành động, cụ thể hoá tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW, đã nhấn mạnh nhiệm vụ phải tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đặc biệt là hạ tầng viễn thông, Internet.

Nghị quyết đặt ra yêu cầu phát triển hệ thống đáp ứng được các tiêu chí dự phòng, kết nối, an toàn và bền vững, từ mạng 5G, 6G đến hệ thống cáp quang băng thông rộng tốc độ cao. Cụ thể hóa tầm nhìn này, Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông đặt ra một mục tiêu đầy tham vọng: đến năm 2030, Việt Nam sẽ triển khai tối thiểu 10 tuyến cáp quang biển mới, nâng tổng số tuyến cáp quang trên biển lên tối thiểu 15 tuyến, với tổng dung lượng tối thiểu 350 Tbps.

Đặc biệt, phải tự chủ hệ thống cáp quang bằng cách đưa vào hoạt động tối thiểu 2 tuyến cáp quang trên biển do Việt Nam làm chủ, kết nối trực tiếp tới các Digital Hub trong khu vực. Tập đoàn Viettel với đại diện là thành viên Viettel Solutions đã xây dựng một kế hoạch phát triển hạ tầng kết nối quốc tế bài bản với tầm nhìn dài hạn đến năm 2045 và kế hoạch triển khai chi tiết đến năm 2030.

Sự khác biệt mang tính bước ngoặt trong chiến lược của Viettel Solutions lần này nằm ở việc chuyển đổi mô hình đầu tư. Trước đây, các nhà mạng Việt Nam, bao gồm cả Viettel, chủ yếu tham gia vào các dự án cáp biển dưới hình thức là thành viên trong một Consortium (liên minh).

Trong mô hình này, nhiều nhà mạng từ các quốc gia khác nhau sẽ cùng góp vốn để xây dựng một tuyến cáp chung. Mô hình này giúp chia sẻ chi phí đầu tư nhưng cũng đi kèm với sự phụ thuộc vào các quyết định chung của liên minh. Giờ đây, Tập đoàn Viettel đang đặt ra một mục tiêu thách thức hơn nhiều.

Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2030, Viettel sẽ triển khai thêm 5 tuyến cáp biển mới. Trong đó, sẽ có ít nhất 1 tuyến cáp do chính Viettel đứng ra làm chủ hoàn toàn, từ ý tưởng, thiết kế lộ trình, lựa chọn công nghệ cho đến quản lý, vận hành. Đây sẽ là lần đầu tiên một doanh nghiệp Việt Nam tự chủ triển khai một dự án cáp biển quốc tế.

Với chiến lược đầu tư bài bản và dài hạn, Viettel đang củng cố vai trò tiên phong, khẳng định vị thế dẫn đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực hạ tầng cáp biển quốc tế và góp mặt vào nhóm các nhà mạng hàng đầu khu vực về năng lực kết nối xuyên biên giới.

Việc tự chủ hạ tầng kết nối không chỉ đảm bảo hiệu quả truyền dẫn trong nước mà còn mở ra cơ hội mở rộng hoạt động kinh doanh ra thị trường quốc tế. Hạ tầng cáp biển – từ chỗ chỉ được coi là khoản đầu tư kỹ thuật – đang dần trở thành tài sản chiến lược, giúp Viettel hướng tới mô hình cung cấp dịch vụ kết nối quốc tế cho các nhà mạng và tập đoàn công nghệ toàn cầu, góp phần tạo ra nguồn thu ngoại tệ cho đất nước.

Trong kỷ nguyên số, dòng chảy dữ liệu chính là huyết mạch của kinh tế. Việc làm chủ hạ tầng cáp biển chính là làm chủ dòng chảy huyết mạch này. Chiến lược của Viettel không chỉ là một kế hoạch kinh doanh đơn thuần mà là một phần không thể thiếu trong việc hiện thực hóa tầm nhìn của quốc gia về một Việt Nam tự chủ về công nghệ và có vị thế xứng đáng trên bản đồ số toàn cầu.

Trong bối cảnh hiện nay, việc đầu tư và hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là một trong những ưu tiên hàng đầu giúp các địa phương bứt phá và phát triển nhanh, bền vững. Tỉnh Quảng Ngãi cũng không nằm ngoài xu hướng này và đã đang đẩy mạnh việc hoàn thiện hạ tầng số nhằm mang lại hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành và phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Tỉnh Quảng Ngãi đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc phát triển hạ tầng số. Hiện nay, toàn bộ 100% thôn, làng trên địa bàn tỉnh đã được phủ sóng di động 3G, 4G. Mạng 5G đã được triển khai tại các khu đô thị, công nghiệp với 58 trạm BTS. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng cáp quang đạt 73%, trong khi 83% dân số trưởng thành sở hữu điện thoại thông minh. Đây là những con số ấn tượng cho thấy sự nỗ lực của tỉnh trong việc xây dựng nền tảng hạ tầng số vững chắc.

Trung tâm dữ liệu tỉnh Quảng Ngãi được đầu tư với dung lượng lưu trữ lên đến 170 TB, vận hành 24 hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu, kết nối gần 60 ứng dụng. Hệ thống quản lý văn bản điện tử đã được triển khai tới 1.523 cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Tỷ lệ sử dụng văn bản điện tử ở cấp sở, ngành đạt hơn 99%. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính vận hành ổn định, cung cấp 732 dịch vụ công trực tuyến toàn trình, số hóa hồ sơ và kết quả đạt trên 99% ở cấp tỉnh. Những thành tựu này thể hiện sự quyết tâm của tỉnh trong việc tạo ra một môi trường số hiện đại và hiệu quả.

Bên cạnh đó, công tác đảm bảo an toàn, an ninh mạng cũng được tỉnh Quảng Ngãi chú trọng. Các hệ thống SOC, phòng chống mã độc đã được triển khai đồng bộ, giúp kịp thời phát hiện và xử lý hơn 4.500 cảnh báo nguy cơ mất an toàn thông tin. Điều này cho thấy tỉnh đã không chỉ tập trung vào phát triển hạ tầng số mà còn quan tâm đến việc bảo vệ thông tin và đảm bảo an ninh mạng.

Những nỗ lực của tỉnh Quảng Ngãi trong việc hoàn thiện hạ tầng số và đẩy mạnh chuyển đổi số đã góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành và phục vụ người dân, doanh nghiệp. Điều này cũng tạo tiền đề cho sự phát triển nhanh và bền vững của địa phương trong tương lai. Với những kết quả tích cực đã đạt được, tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục là một điển hình trong việc hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số và phát triển hạ tầng số ở Việt Nam.

…

Bảo Mật Thông Tin Cá Nhân Trên Mạng Xã Hội: Cảnh Báo Và Biện Pháp Phòng Ngừa

Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, việc bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội đang trở thành một vấn đề cấp thiết và nhận được sự quan tâm rộng rãi từ cộng đồng người dùng. Mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nơi mà việc chia sẻ thông tin cá nhân như ảnh, địa điểm du lịch, và thông tin công việc đã trở thành một hoạt động phổ biến. Tuy nhiên, việc các tài khoản bị xâm nhập là điều mà bất kỳ người dùng nào cũng muốn tránh.

Theo các chuyên gia an ninh mạng, việc bị hack tài khoản Facebook thường không xảy ra một cách đột ngột mà thường có những dấu hiệu cảnh báo trước đó. Người dùng cần phải nhận biết và cảnh giác trước những dấu hiệu đầu tiên như việc nhận được email khôi phục mật khẩu từ Facebook mà bản thân không yêu cầu. Một dấu hiệu khác là nhận được cảnh báo về các lần đăng nhập không xác định vào tài khoản của mình. Đây là những chỉ dấu quan trọng cho thấy tài khoản của bạn có thể đang ở trong tình trạng nguy hiểm.

Để bảo vệ tài khoản Facebook của mình khỏi những nguy cơ bị hack, người dùng nên thực hiện một số biện pháp quan trọng. Đầu tiên, thay đổi mật khẩu ngay lập tức nếu nhận được email đặt lại mật khẩu mà mình không yêu cầu. Đây là một bước đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc ngăn chặn việc truy cập trái phép vào tài khoản của bạn.

Ngoài ra, người dùng cũng nên bật cảnh báo đăng nhập để nhận thông báo khi có ai đó cố gắng đăng nhập vào tài khoản của mình từ một thiết bị hoặc vị trí không xác định. Tính năng này sẽ giúp bạn phát hiện sớm các hoạt động đáng ngờ và có thể nhanh chóng hành động để bảo vệ tài khoản.

Thay đổi mật khẩu định kỳ cũng là một biện pháp quan trọng giúp tăng cường bảo mật cho tài khoản. Nếu bạn nghi ngờ mật khẩu của mình đã bị lộ, hãy thay đổi ngay lập tức. Sử dụng mật khẩu mạnh và duy nhất cho tài khoản của bạn là chìa khóa để ngăn chặn việc truy cập trái phép.

Bật xác thực hai yếu tố (2FA) là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ tài khoản của bạn. Khi bật 2FA, ngoài mật khẩu, bạn sẽ cần cung cấp một thông tin xác thực khác, thường là mã được gửi qua SMS hoặc thông qua ứng dụng xác thực, mỗi khi đăng nhập vào tài khoản từ một thiết bị mới. Điều này làm cho việc truy cập trái phép vào tài khoản của bạn trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Bằng cách thực hiện những biện pháp này, người dùng có thể tăng cường đáng kể sự bảo mật cho tài khoản Facebook của mình và giảm thiểu rủi ro bị hack. Hãy luôn cảnh giác và chủ động trong việc bảo mật thông tin cá nhân của mình trên mạng xã hội. Sự cảnh giác và kiến thức về an ninh mạng sẽ giúp bạn tận hưởng một cách an toàn và tích cực các nền tảng mạng xã hội như Facebook. Xem thêm thông tin về các biện pháp bảo mật mà Facebook cung cấp cho người dùng.

Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng và phát triển hạ tầng số, dữ liệu số và công nghệ số đang trở thành một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của đất nước. Trung tâm Công nghệ thông tin của Bộ Khoa học và Công nghệ đã và đang đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực này.

Với vai trò là hạt nhân về công nghệ thông tin, chuyển đổi số và an toàn thông tin mạng, Trung tâm đã tích cực triển khai các nhiệm vụ trong giai đoạn 2023-2024. Một trong những thành tựu nổi bật của Trung tâm là duy trì hoạt động ổn định hệ thống chính phủ điện tử của Bộ, với tỷ lệ văn bản ký số đạt 94,57% vào năm 2023. Hệ thống này cũng tiếp nhận và xử lý hơn 146.000 văn bản đến và hơn 130.000 công việc trong năm 2024.

Bên cạnh đó, Trung tâm cũng triển khai mô hình bảo vệ bốn lớp để đảm bảo năng lực phòng thủ số trước các nguy cơ tấn công mạng. Điều này cho thấy sự quan tâm và đầu tư của Trung tâm vào việc bảo vệ an toàn thông tin mạng.

Không chỉ tập trung vào công tác kỹ thuật, Trung tâm còn đóng vai trò chiến lược trong truyền thông chính sách số. Trung tâm đã đăng tải hơn 12.000 tin bài và sản xuất gần 400 sản phẩm đa phương tiện mỗi năm trên Cổng thông tin điện tử của Bộ. Hệ thống thông tin này đã truyền tải các chủ trương về chuyển đổi số, an toàn thông tin, dữ liệu số và 5G đến người dân, doanh nghiệp và địa phương.

Nhiệm kỳ 2025-2030, Chi bộ Trung tâm đặt mục tiêu trở thành đơn vị hạt nhân về hạ tầng số, dữ liệu số và công nghệ số, phục vụ công tác quản lý nhà nước và sự nghiệp khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia. Để đạt được mục tiêu này, Trung tâm sẽ hoàn thiện, nâng cấp các nền tảng công nghệ phục vụ điều hành, cải cách hành chính; phát triển hệ thống thông tin quản lý tích hợp, kết nối ba cấp chính quyền; phát triển dịch vụ công trực tuyến mức độ cao với tỷ lệ dịch vụ toàn trình đạt 100%.

Cụ thể, Chi bộ đề ra các mục tiêu: 100% văn bản được ký số; 95% văn bản trao đổi qua hệ thống điều hành điện tử; 100% cán bộ chuyên môn được đào tạo kỹ năng số hằng năm. Trung tâm cũng sẽ phát triển theo 5 trụ cột, bao gồm xây dựng nền tảng quản trị số của Bộ, quy hoạch và phát triển hạ tầng số theo mô hình cloud-first, phát triển hệ thống giải quyết thủ tục hành chính tích hợp đa kênh, phát triển kho dữ liệu số liên ngành và xây dựng Trung tâm điều hành an toàn, an ninh mạng.

Tại Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025-2030, tổ chức hôm 10/7 tại Hà Nội, ông Đỗ Công Anh, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Trung tâm cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ luôn thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách hành chính, hiện đại hóa phương thức quản lý nhà nước. Qua đó, có thể thấy được sự quyết tâm và nỗ lực của Trung tâm trong việc xây dựng và phát triển hạ tầng số, dữ liệu số và công nghệ số trong thời gian tới.

Trước những mục tiêu và định hướng đã được đề ra, có thể thấy rằng Trung tâm Công nghệ thông tin của Bộ Khoa học và Công nghệ đang có những bước đi đúng đắn và quyết tâm trong việc xây dựng nền tảng công nghệ thông tin vững chắc cho sự phát triển của đất nước.

Nhiều người dùng Facebook hiện nay đang gặp phải tình huống mất tài khoản do không chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo về việc ai đó đang cố gắng truy cập trái phép vào tài khoản của mình. Thông thường, các vụ chiếm quyền truy cập tài khoản không xảy ra một cách bất ngờ mà thường có các dấu hiệu tiền triệu.

Một trong những dấu hiệu phổ biến nhất mà người dùng có thể gặp phải là nhận được email khôi phục mật khẩu từ Facebook mà không có yêu cầu hoặc cảnh báo đăng nhập từ thiết bị và địa điểm lạ. Đây là một trong những dấu hiệu cho thấy có thể ai đó đang cố gắng chiếm quyền truy cập vào tài khoản của bạn. Chính vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, người dùng cần thực hiện ngay các biện pháp cần thiết để bảo vệ tài khoản Facebook của mình.

Thứ nhất, người dùng nên thay đổi mật khẩu ngay lập tức nếu nhận được email đặt lại mật khẩu mà không phải do chính mình yêu cầu. Đồng thời, người dùng cũng nên thông báo với Facebook về việc này bằng cách nhấp vào liên kết ‘Cho chúng tôi biết’ trong email. Điều này sẽ giúp Facebook có thể có những biện pháp cần thiết để bảo vệ tài khoản của bạn.

Thứ hai, người dùng có thể bật cảnh báo đăng nhập – một cách đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ tài khoản. Tính năng này giúp người dùng nhanh chóng phát hiện truy cập trái phép vào tài khoản. Để bật tính năng này, người dùng có thể thực hiện theo các bước sau: Mở ứng dụng Facebook, chọn ‘Menu’, sau đó chọn ‘Cài đặt và quyền riêng tư’, tiếp đến chọn ‘Cài đặt’, chọn ‘Trung tâm tài khoản’, chọn ‘Mật khẩu và bảo mật’ và cuối cùng chọn ‘Cảnh báo đăng nhập’. Người dùng cũng nên chọn tài khoản Facebook của mình và chọn ‘Thông báo trong ứng dụng’ để nhận cảnh báo.

Ngoài ra, người dùng cũng nên bật xác thực hai yếu tố để tăng cường lớp bảo vệ cho tài khoản. Người dùng có thể thực hiện điều này bằng cách truy cập vào mục ‘Mật khẩu và bảo mật’, chọn ‘Xác thực hai yếu tố’ và lựa chọn xác thực qua tin nhắn WhatsApp hoặc số điện thoại của mình. Đây là một lớp bảo vệ bổ sung giúp ngăn chặn việc truy cập trái phép vào tài khoản.

Cuối cùng, người dùng cần luôn cảnh giác và chủ động trong việc bảo vệ thông tin cá nhân. Chỉ với vài thao tác đơn giản, người dùng đã có thể bảo vệ tài khoản Facebook khỏi nguy cơ bị xâm nhập trái phép. Bằng cách thường xuyên kiểm tra và cập nhật các biện pháp bảo mật, người dùng có thể tận hưởng một môi trường trực tuyến an toàn hơn.

Ngành kiểm sát nhân dân đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ và hành chính, với mục tiêu chính là nâng cao năng lực số và hiệu quả công việc. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã thành lập Ban Chỉ đạo phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời ban hành Kế hoạch hành động số 09-KH/ĐU để triển khai Nghị quyết số 57. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động của ngành kiểm sát nhân dân.

Trong quá trình triển khai và ứng dụng nền tảng số, ngành kiểm sát nhấn mạnh vai trò quan trọng của người đứng đầu. Người đứng đầu phải trực tiếp chỉ đạo công tác chuyển đổi số và đảm bảo an toàn, an ninh mạng; đồng thời trực tiếp sử dụng và áp dụng công nghệ số trong công việc. Mới đây, ngành kiểm sát nhân dân đã phát động Phong trào “Bình dân học vụ số ngành kiểm sát nhân dân”, nhằm nâng cao năng lực số của toàn bộ công chức, viên chức và người lao động trong ngành, giúp họ cập nhật kiến thức và kỹ năng cần thiết để làm chủ và sử dụng hiệu quả các nền tảng số dùng chung.

Phong trào này tập trung vào chủ đề trí tuệ nhân tạo, với mục tiêu cập nhật kiến thức và phổ cập kỹ năng sử dụng chatbot AI cho tất cả công chức, viên chức và người lao động trong ngành, nhằm phục vụ hiệu quả công việc hàng ngày, đặc biệt là các công việc hành chính. Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến nhấn mạnh: “Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ là một sáng kiến giáo dục, mà còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Bằng việc phát huy bài học lịch sử, chúng ta phấn đấu xây dựng một xã hội không chỉ giàu tri thức mà còn giàu sức mạnh công nghệ, sẵn sàng hội nhập và phát triển”.

Ngành kiểm sát nhân dân cũng đang vận hành hiệu quả nền tảng Quản lý án hình sự, đây được xác định là nhiệm vụ số 1 về chuyển đổi số của ngành kiểm sát nhân dân. Mục tiêu trước mắt là đưa việc xử lý vụ án hình sự trong ngành kiểm sát nhân dân, bao gồm nhập thông tin liên quan vụ án, duyệt báo cáo án, ban hành lệnh, quyết định tố tụng…, được thực hiện toàn trình trên môi trường số ngay từ lúc một vụ án được bắt đầu cho tới lúc kết thúc. Điều này nhằm bảo đảm dữ liệu luôn “đúng, đủ, sạch, sống”.

Trong thời gian tới, ngành kiểm sát nhân dân sẽ tiếp tục tăng cường chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Ngành sẽ tập trung ưu tiên nguồn lực để xây dựng và phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu lớn, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo phục vụ đổi mới và hiện đại hóa công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”, liên thông, dễ khai thác, dễ sử dụng, an toàn thông tin và bảo mật Nhà nước.

Trong thời đại chuyển đổi số hiện nay, việc đảm bảo an ninh mạng đã trở thành một thách thức lớn đối với người dùng internet. Khi thông tin và dữ liệu trở thành tài sản quý giá, mỗi công dân số cần trang bị kỹ năng phòng vệ cơ bản để bảo vệ bản thân và góp phần giữ vững an ninh mạng quốc gia.

Mạng xã hội, với lượng lớn thông tin cá nhân được chia sẻ, đang trở thành một môi trường nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả. Để tăng cường bảo mật, người dùng nên hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội, sử dụng mật khẩu mạnh, kích hoạt xác thực hai yếu tố và tránh tải xuống các tập tin có nguồn gốc không rõ ràng. Bên cạnh đó, việc nâng cao kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ cũng giúp hạn chế sự lây lan của tin giả và các luận điệu sai trái trên không gian mạng.

Không chỉ vậy, việc hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng cũng là điều cần thiết. Thực tế cho thấy, mọi hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể dẫn đến xử lý pháp lý nếu vi phạm. Các hành vi như chia sẻ thông tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác hoặc phổ biến nội dung độc hại có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính. Do đó, việc học cách sử dụng mạng một cách có trách nhiệm và tuân thủ pháp luật là rất quan trọng.

Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Cài đặt phần mềm diệt virus, thường xuyên cập nhật hệ điều hành, kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc là những bước cơ bản giúp bảo vệ thông tin cá nhân. Theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng giúp người dùng chủ động ứng phó với các rủi ro tiềm ẩn.

Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh, nơi mọi người có thể tận dụng lợi ích của công nghệ mà không phải lo lắng về các rủi ro an ninh.

Các mạng xã hội và nền tảng trực tuyến đang tăng cường các biện pháp kiểm soát và thanh lọc sản phẩm thông tin, hình ảnh do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Mục đích chính là bảo vệ người dùng khỏi những lừa đảo trực tuyến và thông tin sai lệch. Đại diện của các nhà mạng và hãng công nghệ cho rằng đã đến lúc phải phân biệt rõ giữa giá trị thông tin xác thực do con người tạo ra và sản phẩm giả lập từ AI.

Sự phát triển nhanh chóng của AI trong thời gian gần đây đã tạo ra nguy cơ nhầm lẫn giữa hư và thực, vi phạm bản quyền sáng tạo và tạo ra môi trường nguy hiểm cho người dùng. Lực lượng an ninh mạng châu Âu đã chỉ ra rằng sản phẩm thông tin từ AI lan truyền trên mạng đã tạo ra sự nhầm lẫn ở người dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Các dạng thông tin như làm bài tập, soạn dữ liệu số, tổng hợp thông tin theo cú pháp, lệnh tìm kiếm đang được sử dụng nhiều hơn, biến công cụ AI thành thông minh hơn. Tuy nhiên, hệ lụy là người dùng có thể tin tưởng tuyệt đối vào tính chân thật của dữ liệu và sử dụng một cách máy móc, gây ra nhầm lẫn và sai lệch.

Một số nhà nghiên cứu đã thử dùng AI vào việc chẩn đoán bệnh tật, sử dụng phác đồ y tế, chọn mua thuốc và thu được kết quả tổng hợp thông tin đáng tin cậy. Nhưng nếu không có sự tham vấn, kiểm chứng lại từ người có chuyên môn, sẽ có nhiều người nhầm lẫn và gặp nguy hiểm.

Các trường hợp khác đã thử nghiệm so sánh dữ liệu thông tin chính trị, lịch sử xã hội với công cụ AI và phát hiện ra sai sót nghiêm trọng khi dữ liệu được lắp ghép lại tùy tiện. Nhiều thông tin do AI đưa ra khi có yêu cầu đã sai lệch so với thực tế nhưng trình bày khéo léo và trôi chảy, dễ đánh lừa người dùng.

Điều này dễ dẫn đến nghi ngờ của người dùng AI khi tiếp cận vấn đề thời sự, xã hội và kiểm chứng lịch sử. Tất cả cho thấy dữ liệu tổng hợp là nguồn khai thác chính của AI, nhưng không phải dữ liệu nào cũng chính xác.

Nếu có công cụ AI được nhiều nhóm người dùng cố tình đưa dữ liệu sai lệch, tương tác nhiều lần, sẽ tích hợp thông tin không chính xác và gây hệ lụy. Các tổ chức nghiên cứu, ứng dụng đã kiến nghị mạng xã hội, môi trường chia sẻ thông tin, công nghệ phải kiểm tra sản phẩm từ AI.

Trường học, viện nghiên cứu, thư viện số, nhà xuất bản đã vào cuộc ngăn chặn nhầm lẫn học thuật, đánh lừa thông tin tác quyền, giả mạo tác phẩm và sáng chế. Trên không gian mạng, chiêu trò giả lập thông tin, câu view của người dùng có chủ đích, sử dụng AI tạo dữ liệu giả lập không chính xác đang là đối tượng phải thanh lọc.

Cảnh báo của cơ quan an ninh mạng về nguy cơ người dùng bị lừa đảo, tấn công mạng, gây nhầm lẫn thông tin và hiểu sai sự việc khi sử dụng dữ liệu, sản phẩm do AI tạo ra. Cơ quan chức năng đã cảnh báo người dùng mạng xã hội thận trọng, tỉnh táo trước dữ liệu mơ hồ, nhất là có dấu hiệu do công cụ AI soạn.

Hầu hết dữ liệu từ AI đều có tính chất hài hước, hình ảnh gần gũi, đẹp mắt, dễ thu hút người dùng quan tâm và tác động thông tin, cảm xúc người dùng. Theo cơ quan chức năng, thanh lọc thông tin tạo ra từ AI, bảo đảm giúp người dùng tránh bị nguy hại, nhầm lẫn, lừa đảo trực tuyến là cần thiết và cần sự hợp tác của đa số người dùng.