Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghiệp công nghệ số tại Việt Nam. Một trong những điểm nổi bật của luật này là quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo luật này, các sản phẩm công nghệ số thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo bắt buộc phải có dấu hiệu nhận dạng để người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết. Quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI. Điều này cũng phản ánh sự quan tâm của nhà lập pháp đối với việc đảm bảo an toàn và quyền lợi của người dùng trong thời đại công nghệ số.
Luật Công nghiệp công nghệ số gồm 6 chương với 51 điều, trong đó có một chương riêng dành cho việc quy định về trí tuệ nhân tạo. Cụ thể, Điều 44 của luật này quy định chi tiết về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các hệ thống trí tuệ nhân tạo tương tác trực tiếp với con người phải thông báo cho người sử dụng biết rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI, trừ trường hợp người sử dụng đã rõ về việc này.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ sẽ có trách nhiệm ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Điều này cho thấy sự giao nhiệm vụ rõ ràng cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm tra và giám sát việc tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực này.
Luật cũng đặt ra 7 nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo. Các nguyên tắc này bao gồm phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Để triển khai thực hiện luật, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Sự phân công nhiệm vụ này cho thấy sự thống nhất trong việc quản lý và điều hành nhằm đảm bảo tính hiệu quả trong việc thực thi pháp luật.
Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Với việc thông qua luật này, Việt Nam đã có một hành lang pháp lý quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp công nghệ số, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, an toàn và quyền lợi của người dùng trong thời đại công nghệ số.
