Chiều ngày 15/7, tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã tổ chức hội thảo ‘Phát triển nông nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường’. Hội thảo này là một phần quan trọng trong chương trình giám sát chuyên đề của Quốc hội, nhằm tìm ra giải pháp cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp.
Trước những thách thức về biến đổi khí hậu, sự suy giảm tài nguyên đất nước và đa dạng sinh học, cũng như tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn và khu vực sản xuất nông nghiệp đang gia tăng, các đại biểu tham dự hội thảo nhận định rằng đã đến lúc ngành nông nghiệp nước ta phải chuyển đổi mô hình phát triển. Từ việc tập trung vào khai thác tối đa, ngành nông nghiệp cần chuyển sang hướng phát triển hài hòa và bền vững. Điều này đòi hỏi sự chuyển đổi từ việc chú trọng sản lượng sang chú trọng chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường.
Phát triển nông nghiệp bền vững không chỉ là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn mà còn là trách nhiệm của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế, đặc biệt là mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hội thảo là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, các tổ chức nghiên cứu, đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan hoạch định chính sách cùng trao đổi, chia sẻ tri thức thực tiễn và tầm nhìn. Mục tiêu là kiến tạo một nền nông nghiệp phát triển xanh, sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tại hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đã chia sẻ về các hoạt động đào tạo và nghiên cứu của học viện. Hiện nay, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đang triển khai đào tạo hơn 70 ngành học, trong đó có các ngành mũi nhọn như khoa học môi trường, quản lý đất đai, công nghệ sinh học, và phát triển nông thôn bền vững. Trong giai đoạn 2015-2025, học viện đã công bố hơn 100 sản phẩm khoa học và công nghệ được cấp văn bằng sở hữu trí tuệ hoặc công nhận tiến bộ kỹ thuật. Nhiều công trình trong số đó hướng tới giảm phát thải, tái tạo tài nguyên, và cải thiện môi trường sinh thái.
Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đề nghị rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật về sản xuất trồng trọt, hướng tới sản xuất bền vững, hữu cơ và sản xuất nông nghiệp sinh thái tuần hoàn. Ông cũng nhấn mạnh việc cần lồng ghép các yếu tố bảo vệ môi trường vào quá trình sản xuất và đề nghị tham mưu ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học, các chế phẩm hữu cơ. Tăng cường đầu tư nghiên cứu và phát triển các tiến bộ kỹ thuật canh tác tiên tiến cũng là một nhu cầu cấp thiết.
Các đại biểu tham dự hội thảo cũng đề xuất hoàn thiện hành lang pháp lý, đầu tư tài chính xanh, và phát triển các cơ sở đào tạo, nghiên cứu để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp. Họ cũng nhấn mạnh sự cần thiết của các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân trong việc thực hiện nông nghiệp xanh.
Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed, cho rằng vấn đề chính không nằm ở kỹ thuật mà nằm ở chính sách. Ông đề nghị quy hoạch vùng sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, hướng dẫn cho nông dân tập huấn, và tăng cường liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng nông nghiệp tuần hoàn không cần bắt đầu từ đỉnh cao mà từ nền tảng. Muốn phát triển bền vững, hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất. Không thể chờ đợi hoàn thiện thể chế, ngân sách đủ đầy mới bắt đầu vào việc. Phải bắt đầu từ từng hộ nông dân làm được việc nhỏ nhất, từng cán bộ khuyến nông nói bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất, từng trường, viện nghiên cứu giải pháp thiết thực nhất. Sắp tới, Quốc hội sẽ tiếp tục ưu tiên sửa đổi, bổ sung các luật liên quan để tháo gỡ rào cản, hỗ trợ đầu tư xanh và tăng cường giám sát thực thi. Điều này sẽ giúp đảm bảo nền nông nghiệp Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu tăng trưởng mà còn góp phần thực hiện tầm nhìn phát triển quốc gia đến năm 2045.
