Ngành ngân hàng đang đối mặt với thách thức lớn về nhân lực trong thời đại công nghệ số. Phát biểu tại Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng trước làn sóng công nghệ, tổ chức ngày 16/7 tại Hà Nội, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Tiến Dũng cho biết, chưa bao giờ ngành ngân hàng lại khát nhân lực về an ninh công nghệ thông tin như hiện nay.
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã làm thay đổi hoàn toàn hoạt động của ngành ngân hàng, từ cách thức tiếp xúc, quản trị đến giám sát và nhân lực. Trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tỷ lệ người dân trưởng thành có tài khoản ngân hàng đã tăng từ 31% vào năm 2017 lên 87% hiện nay, tương ứng với khoảng 200 triệu tài khoản tiền gửi. Số lượng giao dịch tài chính cũng tăng lên đến 50-100 triệu giao dịch mỗi ngày.
Điều này đòi hỏi nhân lực của ngân hàng phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu mới. Hầu hết các ngân hàng đã phải thành lập khối chuyên trách về dữ liệu, tương tự như khối tín dụng. Hơn 90% giao dịch của khách hàng được thực hiện qua kênh số, và các dịch vụ ngân hàng cũng được thực hiện tự động, không còn phải bố trí nhân viên đọc chứng từ.
Điều này đòi hỏi ngành ngân hàng phải tái cấu trúc, xây dựng quy trình nghiệp vụ thông minh và quan trọng là phải có một đội ngũ am hiểu về nghiệp vụ, về công nghệ thông tin đi cùng với nhau để xây dựng nghiệp vụ đó.
Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, trung bình 6 tháng đến 1 năm lại có một công nghệ mới ra đời, do đó, việc cập nhật trong đào tạo nhân lực công nghệ phải làm liên tục. Trong xu thế công nghệ mới, Việt Nam bắt buộc phải phát triển công nghệ liên quan đến fintech, tài sản số, blockchain, trí tuệ nhân tạo.
Dự báo khối nghiệp vụ về tài chính kinh doanh cơ bản sẽ thay đổi kỹ năng bằng trí tuệ nhân tạo (AI). Nhóm nhân viên IT trong các ngân hàng phải trang bị lại kiến thức để theo kịp các nền tảng mới như blockchain, AI. Sinh viên trong tương lai muốn vào làm việc trong ngành ngân hàng phải hoàn thiện kỹ năng, nếu không hiểu về hệ thống số, về an ninh bảo mật sẽ không tư vấn được cho khách hàng.
Tại diễn đàn, đại diện các ngân hàng, tổ chức đào tạo, chuyên gia tài chính ngân hàng đã tập trung thảo luận những vấn đề đang đặt ra cho hoạt động ngành ngân hàng hiện nay như: đào tạo nội bộ kết hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ; xây dựng mô hình đào tạo linh hoạt; giữ chân nhân tài công nghệ.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng, năm 2026 ngành ngân hàng sẽ cần 750.000 nhân lực công nghệ. Tuy nhiên, nguồn cung về công nghệ thông tin chưa đủ cầu, khiến ngành ngân hàng thiếu hụt nguồn cung nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin.
Chuyên gia tài chính ngân hàng Lê Xuân Nghĩa cho rằng, chuyển đổi số, AI, blockchain không phải là xu thế, mà là vấn đề thời đại. Trong điều kiện thực tế của Việt Nam, cần đẩy nhanh tốc độ đào tạo AI, blockchain…, nếu chần chừ, giấc mơ chuyển mình trong kỷ nguyên mới của đất nước không thể trở thành hiện thực.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh, chính xu hướng này cũng mang lại nhiều rủi ro, như rủi ro về an ninh mạng, rủi ro về bảo vệ tiềm ẩn, rủi ro hệ thống, lừa đảo. Dự báo 10 năm tới, AI chưa thể thay thế con người, những quyết định của con người liên quan đến kiểm soát môi trường kinh doanh, về kinh tế vĩ mô, luật pháp… thì con người cần có đạo đức kinh doanh, trí tuệ để đi đến những quyết định tốt nhất cho ngành ngân hàng.
