Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa, việc các công ty ô tô hàng đầu như Toyota, Volkswagen và BMW tìm kiếm mở rộng thị trường tại Trung Quốc – thị trường lớn nhất thế giới, không còn là điều bất ngờ. Tuy nhiên, để thâm nhập thành công vào thị trường này, họ buộc phải thiết lập các liên doanh với các nhà sản xuất địa phương. Không chỉ đơn thuần là việc tiếp cận một thị trường mới, chiến lược hợp tác này còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự lan tỏa kiến thức, từ đó giúp nâng cao chất lượng sản phẩm của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.
Sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của chiến lược này. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc đã trải qua một quá trình tăng trưởng mạnh mẽ, với sản lượng và doanh số vượt hơn 1/3 tổng số xe được sản xuất hoặc bán ra trên toàn thế giới. Không chỉ tập trung vào số lượng, chất lượng của xe Trung Quốc cũng đã được cải thiện đáng kể. Theo thống kê, tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc đã giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014. Một phần quan trọng của sự cải thiện này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh.
Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác. Để đánh giá tác động của sự lan tỏa kiến thức này, các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014. Kết quả cho thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó.
Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, sự hợp tác giữa các công ty nước ngoài và các nhà sản xuất địa phương Trung Quốc cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài có thể cân bằng giữa mục tiêu kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai.
Trước những thách thức và cơ hội trong việc hợp tác với các nhà sản xuất địa phương, các công ty ô tô nước ngoài cần thiết phải xây dựng chiến lược phù hợp để không chỉ thành công trong thị trường Trung Quốc mà còn duy trì lợi thế cạnh tranh trên phạm vi toàn cầu. Trong khi đó, các nhà sản xuất Trung Quốc cũng có cơ hội để tiếp tục nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm, thông qua việc học hỏi và tích hợp kiến thức từ các đối tác nước ngoài.
Tóm lại, sự hợp tác giữa các công ty ô tô nước ngoài và các nhà sản xuất địa phương Trung Quốc thông qua các liên doanh không chỉ mang lại lợi ích cho cả hai bên mà còn đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc. Việc cân bằng giữa lợi nhuận và sự cạnh tranh sẽ là chìa khóa cho các công ty nước ngoài khi họ tiếp tục khai thác thị trường lớn và tiềm năng này.
