Khái niệm về đỉnh dân số ám chỉ thời điểm khi dân số của một quốc gia hoặc nền kinh tế đạt mức cao nhất trước khi bắt đầu giảm. Gần đây, các dự báo cho thấy rằng Mỹ, với tư cách là nền kinh tế lớn nhất thế giới, có khả năng chưa đạt đến đỉnh dân số trong thế kỷ này. Điều này ngụ ý rằng dân số của Mỹ có thể tiếp tục tăng trưởng sau năm 2100.
Dữ liệu từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc cung cấp thông tin chi tiết về thời điểm dự kiến đạt đỉnh dân số của 40 nền kinh tế trên toàn thế giới. Báo cáo này đã tính đến các yếu tố quan trọng như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng để đưa ra các dự báo chính xác. Dựa trên phân tích, nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới và đạt đỉnh vào cuối thế kỷ này.
Ngược lại, dân số tại phần lớn các nền kinh tế châu Á và châu Âu hiện đang ổn định hoặc bắt đầu xu hướng giảm. Điều này đặt ra những thách thức và cơ hội đặc biệt cho các quốc gia trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số đang thay đổi.
Riêng Việt Nam, theo các dự báo, sẽ đạt đỉnh dân số khoảng 110 triệu dân vào năm 2049. Thông tin này đặt ra những thách thức và cơ hội cho Việt Nam trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng. Việc hiểu và nắm bắt được xu hướng dân số sẽ giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể đưa ra những quyết sách phù hợp để phát triển bền vững trong tương lai.
Xu hướng dân số này cũng tạo ra cơ hội cho Việt Nam trong việc tận dụng lợi thế của dân số vàng, khi lực lượng lao động trong độ tuổi từ 15-64 chiếm tỷ lệ cao trong tổng dân số. Tuy nhiên, việc quản lý dân số một cách hiệu quả và đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng đang trở thành một thách thức lớn đối với các nhà hoạch định chính sách.
Cuối cùng, việc Liên hợp quốc công bố Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và phân tích về xu hướng dân số trên toàn cầu. Báo cáo này giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể xây dựng chiến lược và chính sách phù hợp với tình hình dân số cụ thể của từng nước, từ đó đạt được mục tiêu phát triển bền vững trong thế kỷ này.
