Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội vừa có những góp ý quan trọng về hồ sơ chính sách dự án luật Quản lý thuế (thay thế) do Bộ Tài chính công bố. Một trong những điểm đáng chú ý trong góp ý của Viện là việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 nên được thực hiện theo một lộ trình phù hợp. Điều này nhằm tránh tình trạng quá tải hệ thống và đảm bảo tính khả thi của chính sách mới.
Việc xóa bỏ chế độ thuế khoán được xem là cần thiết và phù hợp với xu hướng hiện đại hóa quản lý tài chính công. Mục tiêu của chính sách này là đảm bảo công bằng, minh bạch và thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội cũng đánh giá rằng việc triển khai lộ trình này trong giai đoạn đầu có thể gặp phải tình trạng quá tải hệ thống. Nguyên nhân là có hàng triệu hộ kinh doanh cùng chuyển đổi sang chế độ thuế kê khai, đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ và đào tạo đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật.
Bên cạnh đó, nhiều hộ kinh doanh cũng bày tỏ mối quan ngại về chi phí tuân thủ quy định mới. Ước tính, chi phí này có thể dao động từ vài trăm đến hàng chục triệu đồng mỗi năm. Do đó, các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp là cần thiết để giúp các hộ kinh doanh适应 với thay đổi này.
Trước những thách thức trên, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đề xuất việc chuyển đổi từ chế độ thuế khoán sang thuế kê khai đối với hộ kinh doanh cần được triển khai theo một lộ trình ba giai đoạn hợp lý. Ở giai đoạn đầu, trọng tâm là chuẩn bị nền tảng và triển khai thí điểm. Viện cho rằng đây là giai đoạn quan trọng để thử nghiệm và hoàn thiện hệ thống, đảm bảo rằng việc chuyển đổi sang chế độ thuế kê khai có thể được thực hiện một cách suôn sẻ.
Ở giai đoạn hai, việc mở rộng áp dụng kê khai thuế bắt buộc với hộ kinh doanh có doanh thu ở mức nhất định sẽ được tiến hành. Tuy nhiên, để hỗ trợ các hộ kinh doanh trong giai đoạn này, các ưu đãi thuế tạm thời sẽ được áp dụng. Đây là một cách tiếp cận linh hoạt, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của việc thay đổi chính sách thuế và tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh dần dần thích nghi với quy định mới.
Giai đoạn 3 là giai đoạn chuẩn hóa và kết thúc hoàn toàn chế độ thuế khoán trên toàn quốc. Ở giai đoạn này, việc chuyển đổi sẽ được hoàn tất, và tất cả các hộ kinh doanh sẽ áp dụng chế độ thuế kê khai. Với lộ trình cụ thể và chính sách hỗ trợ phù hợp, việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế không chỉ góp phần minh bạch hóa hệ thống thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi để hộ kinh doanh phát triển bền vững và hội nhập vào nền kinh tế chính thức.
