Chuyển đổi số y tế đang trở thành một thách thức lớn đối với các bệnh viện chuyên sâu tại Việt Nam. Tại Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những khó khăn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế.
Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy, con người. Theo GS.TS Lê Hữu Song, nền tảng công nghệ, cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông, hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa khai thác được do không thống nhất và chưa chuẩn hóa. Yếu tố quyết định, cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Với bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Nhưng không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc đó.
Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số do nhiều lý do. Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Tuy nhiên, đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu. Từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.
Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối. Điều này đòi hỏi sự thay đổi lớn trong cách thức làm việc và quản lý.
Chi phí đầu tư lớn cũng là một thách thức đối với các bệnh viện. Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.
Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn. Sự chậm trễ này cũng góp phần làm cho việc chuyển đổi số y tế trở nên khó khăn hơn.
Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, các chuyên gia và lãnh đạo ngành y tế cần có những giải pháp cụ thể và quyết liệt hơn. Một trong những hướng đi quan trọng là xây dựng và triển khai các hệ thống CNTT đồng bộ, kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở y tế. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ và khuyến khích các bệnh viện đầu tư vào công nghệ thông tin.
Việc ứng dụng dữ liệu lớn và AI trong y tế sẽ giúp cải thiện chất lượng khám chữa bệnh, giảm thiểu sai sót y khoa và nâng cao hiệu quả quản lý. Do đó, cần có sự chung tay của các bên liên quan, bao gồm cả các chuyên gia y tế, lãnh đạo ngành y tế và các doanh nghiệp công nghệ thông tin.
